wieloznaczność
  • podwójne oblicze Ż
    27.12.2004
    27.12.2004
    Witam!
    Czy poprawne jest pisanie litery ż jako poziomo przekreślonego z? Skąd pochodzi taka forma?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Polska
    21.02.2003
    21.02.2003
    Jaka jest etymologia słowa Polska (nazwa kraju)?
  • realistyczny
    10.05.2009
    10.05.2009
    Mam pytanie o użycie słowa realistyczny: „Zdobył się nawet na niezwykły jak na demokratę krok i pochwalił rządy George'a W. Busha, który uchodzi za najbardziej realistycznego lub najbardziej cynicznego (wybór zależy od punktu widzenia) z amerykańskich prezydentów ostatnich dekad”. Czy realistyczna może być osoba? Poza tym czy zdanie to jest poprawnie zbudowane (chodzi o słowo który odnoszące się do Georga W. Busha, a nie do rządów)?
    Dziękuję za pomoc.
  • sianokosy
    9.03.2007
    9.03.2007
    Witam!
    Zainteresował mnie wyraz sianokosy. W związku z tym, że siana się nie kosi, zastanawiam się nad sensem tego określenia. Przypomina mi to ścinanie drewna lub ulubioną potrawę barów w czasach PRL – kotlet schabowy z karczku.
  • system i zamek
    7.10.2012
    7.10.2012
    Dzień dobry,
    chciałabym zapytać, czy słowo system można rozpatrywać w tej samej kategorii wieloznaczności, w jakiej rozpatruje się np. słowo zamek.
  • telemetria
    9.06.2004
    9.06.2004
    Witam,
    mamy od dawna w języku polskim słowo telemetria, oznaczające zdalny pomiar. W ciągu kilku ostatnich lat w branży reklamowej tym słowem zaczęto określać również pomiar oglądalności telewizji, nadając członowi tele- inne od tradycyjnego znaczenie, pochodzące od telewizji.
    Bardzo proszę o opinię, czy tego typu twór językowy jest poprawny, czy raczej powinno się próbować znaleźć inne słowo tak, aby uzyskać jednoznaczność znaczenia?
    Pozdrawiam,
    Tomasz Brzeziński
  • w bród
    10.04.2009
    10.04.2009
    Bardzo proszę o odpowiedź, jakie jest pochodzenie wyrażenia w bród w znaczeniu 'obficie, pod dostatkiem'. A. Bańkowski w słowniku etymologicznym pisze o takim znaczeniu jako „osobliwym” i podaje: „chyba za białorus. ubród w znaczeniu 'przechodzić rzekę w bród'”. Czy jest możliwa, zdaniem Państwa, etymologia od brodzić? Ja mam taką hipotezę: w bród znaczy 'jest czegoś tyle, że można aż wśród tego brodzić, grzęznąć po kolana'. Czy to etymologia naiwna?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Wyżyna Czesko-Morawska, której nie było

    23.09.2022
    2.11.2016

    Byłabym bardzo wdzięczna za wyjaśnienie pisowni wyżyny czesko-morawskiej, przedstawionej jako wzorcowa na tegorocznym dyktandzie w Katowicach: Z wyżyn, z czesko-morawskiej zwłaszcza… . W słowniku ortograficznym zaleca się pisownię tej nazwy dużymi literami.

    Z góry bardzo dziękuję za wyjaśnienie.

    Z poważaniem

    Agnieszka Buczkowska

  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego