wypieranie
  • Ávila
    2.10.2014
    2.10.2014
    Szanowni Państwo,
    która forma jest poprawna: święta Teresa z Avila czy święta Teresa z Avili? Pierwsze sformułowanie jest powszechne, w mowie i piśmie, jednak wydaje mi się ono niepoprawne – wszak w języku polskim nazwy własne również powinny być odmieniane; nie mówimy/piszemy przecież Matka Teresa z Kalkuta.
    Z poważaniem,
    Prakseda Pawłowska
  • Dostarczać pomoc

    20.02.2021
    20.02.2021

    W tekstach tłumaczonych z angielskiego, ale już i nie tylko, wciąż słyszy się o dostarczaniu czegoś, np. 80 proc. populacji kraju jest zależna od międzynarodowej pomocy, takiej jaką dostarcza UNICEF.  Dawniej pomoc się niosło, można jeszcze łączyć ją z innymi czasownikami, ale dostarczanie pomocy chyba nie jest ani piękne, ani prawidłowe. Wydaje się, że dostarczanie ma tendencje do wypierania całej grupy czasowników, ze szkodą dla bogactwa języka polskiego. Proszę o opinię.

  • Formuła rozpoczynająca rozmowę
    27.02.2019
    27.02.2019
    Proszę o rozstrzygnięcie, która forma jest poprawna i której powinno się używać odbierając telefon od klienta:
    1. Jak mogę pomóc?
    2. W czym mogę pomóc?
  • Hiob czy Job?
    10.01.2006
    10.01.2006
    Witam serdecznie,
    w polszczyźnie występuje równolegle imię Hiob i Job na określenie tej samej postaci biblijej. Skąd się wzięła ta pierwsza, dziś bardziej popularna nazwa?
    Joba wprowadziła Biblia Wujka. Hiob w oficjalnych katolickich tłumaczeniach pojawił się w Biblii Tysiąclecia, natomiast funkcjonował i był znany wcześniej (wiem np o wydaniu Ogniem i mieczem z 1965 r., gdzie to imię jest tak użyte). Skąd to drugie imię, skoro do 1966 r. w całym Kościele był to Job?
    Pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • ilość czy liczba?
    17.10.2002
    17.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Czy można stosować słowo ilość w połączeniu z rzeczownikami policzalnymi? Mój problem wynika z tego, że często spotykane są konstrukcje takie, jak ilość telefonów w promocji ograniczona itp. Wiem, że w języku statystycznym dla rzeczowników policzalnych stosuje się wyłącznie słowo liczba, a nigdy ilość.
  • Indianin czy Indigena?
    2.11.2018
    2.11.2018
    Szanowni Państwo,
    w tygodniku „Polityka” (nr 32, 8.08-13.08.2018) pojawił się artykuł, w którym podważano adekwatność określenia Indianie w odniesieniu do rdzennych mieszkańców Ameryki Łacińskiej, sugerując, że dla wielu tamtejszych ludzi jest ono obraźliwe i niepoprawne politycznie. Proponowano za to stosowanie wyrazu (wg artykułu z łaciny) Indigena, czyli ‘miejscowy, tubylec’. Pytam więc o poprawność wyr. Indigena i ewentualną niepoprawność wyr. Indianin, bo w słownikach wzmianki nie znalazłem.
  • Interpunkcja w zwrocie do adresata

    23.11.2020
    23.11.2020

    Czy po powitaniu (po zwrocie do adresata) w mejlu przecinek i wykrzyknik są równorzędne? Dotarłam do różnych stanowisk, także w Poradni PWN, i wynika z nich, że:

    - wykrzyknik jest „bardziej tradycyjny” i osoby z tzw. starej szkoły go preferują, np.:

    Dzień dobry, Pani Małgorzato!

    Piszę do Pani...

    - wykrzyknik przez część osób jest uznawany za zbyt emocjonalny i akceptowany jest tylko w korespondencji nieoficjalnej, np.:

    Cześć, Gosiu!

    Piszę do Ciebie....

    - przecinek jest coraz popularniejszy i wypiera wykrzyknik (np. Cześć, Gosiu,)

    Cześć, Gosiu,

    piszę do Ciebie...

    - po przecinku zgodnie z polską interpunkcją powinna być mała litera, np.:

    Cześć, Gosiu,

    piszę do Ciebie.

    Czy zaakceptowaliby Państwo dużą literę po przecinku i czy prognozują Państwo, że zostanie to uznane za poprawne, np.:

    Cześć, Gosiu,

    Piszę do Ciebie...

  • Końmi, ale słoniami
    9.07.2019
    9.07.2019
    Nurtuje mnie zasada odmiany pewnej grupy wyrazów. Mamy wyraz koń, od którego narzędnik (z kim, z czym?) liczby mnogiej to końmi lub koniami. Natomiast dla wyrazu słoń, ów narzędnik to tylko słoniami.
    Jeśli chodzi o rodzaje żeńskie, to mamy wyraz broń, od którego narzędnik to tylko broniami, a już w wyrazie toń, jest to tylko tońmi.
    Analogicznie gość (gośćmi) i kość (kośćmi/kościami).
    Czy istnieje jakaś reguła, by móc wydedukować prawidłowość odmiany innych tego typu wyrazów?
  • kotek i rożek
    16.10.2007
    16.10.2007
    Czy w formantach zdrabniających z cząstką -k- i popularnym kiedyś formancie tworzącym przymiotniki z cząstką -n- (dziś chyba wypieranym np. przez -owy) był jer? Miękki czy twardy? Można bowiem wysnuć dwojakie wnioski:
    1.miękki bo: przejście /g/ > /ż/ w wyrazie rożek utworzonym od róg;
    2.twardy bo: /t/ zamiast podziewanego /ć/ w wyrazie kotek utworzonym od kot.
    A może dzisiejsze /e/ ruchome jest jedynie wynikiem naśladowania jakichś podobnych form powstałych wskutek zaniku jerów?
  • laska
    7.06.2009
    7.06.2009
    Dzień dobry,
    zastanawiałem się nad etymologią słowa laska, coraz popularniejszego określenia młodej, ładnej dziewczyny. Wydaje mi się, że określenie to jest dość stare, starsze w każdym razie niż przemiany w języku po upadku komunizmu. Czy ma ono coś wspólnego z Laszka, określeniem Polek w językach naszych wschodnich sąsiadów? Od kiedy jest poświadczone?
    Z poważaniem,
    Jerzy Kowalczyk
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego