wypowiadanie
  • Biernik czy dopełniacz?
    13.02.2020
    13.02.2020
    Moje pytanie dotyczy używania słów w bierniku w połączeniu z wyrazami, z którymi zdaje się łączyć forma dopełniacza, jak np.:
    1. użyć mikser (zamiast: użyć miksera)
    2. dotknąć ekran (zamiast: dotknąć ekranu)
    3. próbować wspinaczkę (zamiast: próbować wspinaczki).
    Zdarza się nawet użycie biernika z zaprzeczeniami (np. nie pamiętać datę)! Odnoszę niestety wrażenie, że przez osoby wypowiadające tego typu zwroty jest to traktowane jako przejaw starannego użycia języka. Która forma jest poprawna?
  • boolowski
    25.07.2002
    25.07.2002
    Jaka powinna być pisownia przymiotnika utworzonego od nazwiska Boole? Boolowski, bulowski, a może jeszcze inaczej? Czy lepiej mówić o sygnałach Boole’a, czy o sygnałach … (no właśnie, jakich?)
    Anna Mazik
  • busola
    25.05.2010
    25.05.2010
    Witam.
    Analizuję różnice pomiędzy dwoma urządzeniami nawigacyjnymi nazywanymi kompasem i busolą. To, co zazwyczaj podkreślane jest jako decydujące o ich podziale, to przyrządy celownicze występujące w busoli. Zastanawiam się nad pochodzeniem słów kompas i busola oraz zasadnością takiego podziału. Podobno kompas pochodzi od włoskiego compasso, które kiedyś oznaczało podziałkę, a obecnie tłumaczone jest właśnie jako kompas. Nie doszukałem się jednak pochodzenia słowa busola.
  • Bywaj!
    23.06.2006
    23.06.2006
    Co oznacza formuła Bywaj, wypowiadana na odchodnym? Dla porównania: Trzymaj się, Idź z Bogiem czy Śpij dobrze są dość oczywiste w pozytywnym przekazie. A z tym bywaniem – o co tu chodzi? Jak nacechowane jest takie pożegnanie?
  • Co znaczy powinien?
    5.05.2003
    5.05.2003
    Szanowni Państwo!
    Jaki stopień nakazu zawiera w sobie słowo powinien? Czy oznacza, że ktoś jest zobowiązany do wykonania jakiejś czynności, czy też pozostawione to jest jego decyzji? Czy więc powinien coś zrobić oznacza raczej, że może coś zrobić, czy też, że musi to zrobić?
    Czy określenie należy coś zrobić jest równoznaczne z powinno się coś zrobić, czy też należy niesie w sobie silniejszy nakaz?
    Pozdrawiam
    Kazimierz Chłobowski
  • czas przeszły czasownika w rodzaju nijakim
    17.05.2011
    17.05.2011
    Dzień dobry,
    czy jeśli w tekście literackim podmiotem w zdaniu jest miasto, np. Betlejem, które się wypowiada w tym zdaniu, to czy powinno ono powiedzieć poczułem, czy poczułom, stopiłem się, czy stopiłom się itd.?
    Pozdrawiam serdecznie,
    jrepeć
  • Czego wymaga podziękowanie?
    2.12.2008
    2.12.2008
    Czy zwrot: „Dziękuję ci, dobry człowieku” można ocenić jako protekcjonalny, szczególnie gdy wypowiadany jest przez szefa do pracownicy w sytuacji służbowej?
  • Czy zaklęcia to apelatywy?

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry. Nurtuje mnie rozróżnienie między onimami, a apelatywami. O ile informacji co traktować jako onim/bionim/.../itd. jest wiele, o tyle co traktować jako apelatyw już mniej. Nurtują mnie nazwy czarów w książkach o Harrym Potterze. Czy nazwa czaru- "cruciatus" jest onimem, czy może apelatywem i czy klasyfikuje się tak samo jego inkantację "crucio"? Prace skupiające się na onimach w tej serii omijają czary. Dlatego że są apelatywami?

    Z wyrazami szacunku,

    B.

  • dialog z radiem
    14.05.2014
    14.05.2014
    Jak w tekście literackim zapisuje się słowa z radia czy z telewizora? Tak jak dialog (od myślników) czy w cudzysłowie?
    Z góry dziękuję
    Dorota
  • Dlaczego nie wziąść?
    6.03.2011
    6.03.2011
    Dzień dobry.
    Sam używam poprawnej formy słowa wziąć i razi mnie, gdy ktoś wypowiada wziąść. Jednak starając się być obiektywnym, nie potrafię znaleźć powodu, dla którego ta druga forma uznawana jest za niepoprawną. Wydaje się bardzo powszechnie stosowana, końcówka -ść występuje także w innych czasownikach, a do tego wziąść można spotkać u takich uznanych pisarzy jak Mickiewicz, Krasiński czy Asnyk. Czemu zatem językoznawcy odmawiają uznania tego słowa jako normy użytkowej?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego