z głową
  • okowa – okowy
    4.04.2002
    4.04.2002
    Przeczytałem w Poradni Językowej PWN pytanie dotyczące nazw używanych w meblarstwie. Pytający wspomniał o nietypowej, używanej w środowisku odmianie (?) ta zawiasa, tych zawiasów. Przypomniało mi to o innym przypadku, który chciałbym zrozumieć: dlaczego „Inny słownik języka polskiego PWN” podaje dopełniacz słowa okowy w podwójnym brzmieniu okowów, rzadziej oków. Przecież słowo to jeszcze w Doroszewskim miało liczbę pojedynczą okowa (i D.lm. oków), a w Polańskim ma tylko dopełniacz oków. Skąd ta forma okowów? Albo może inaczej: jak to się stało, że znalazła uznanie w oczach językoznawców?
    Dziękuję.
  • ożeż
    24.06.2013
    24.06.2013
    Ożeżo + dwie emfatyczne partykuły -że i . Ale dlaczego ożeż, a nie ożże? Po samogłosce partykuła ta przybiera postać , więc o z jednym wzmocnieniem daje . Dotąd się zgadza. Teraz jednak mamy wyraz kończący się spółgłoską, więc kolejna partykuła chyba powinna mieć postać -że (jak w obatożże).
  • passacaglia
    14.07.2006
    14.07.2006
    SJP Szymczaka i WSWO PWN notują wyraz passacaglia jako słowo występujące wyłącznie w liczbie mnogiej, podając odmianę D. ~liów. Tymczasem wszystkie słowniki ortograficzne, jakie przejrzałem (w tym m.in. WSO PWN), podają, że wyraz ten występuje w liczbie pojedynczej, w rodzaju żeńskim. Podobnie sugerują znaczenia we wcześniej podanych słownikach i w encyklopedii PWN. Proszę opinię w tej sprawie.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • pedał
    3.02.2003
    3.02.2003
    Witam!
    Na forum internetowym rozgorzała dyskusja, czy słowo pedał (w odniesieniu do homoseksualisty) powinno być używane czy nie (albo raczej: czy używanie tego słowa jest naganne, czy też nie)? Czy jeśli ktoś określa siebie mianem pedał w sposób ironiczny, to czy to jest w porządku? I w końcu – czy jeśli słowo to używane jest w znaczeniu żartobliwym, ironicznym, to czy wulgarne znaczenie tego słowa przestanie się doń odnosić? Czy nadal jest to wulgaryzm w tej sytuacji?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • Pędzi nie lotem, ale cwałem burza. Przecinek po zwrocie imiesłowowo-przymiotnikowym
    3.01.2016
    3.01.2016
    Jaką interpunkcję zastosować w zdaniu: Pędzi nie lotem a cwałem burza?
    Czy zwroty imiesłowowo-przymiotnikowe trzeba oddzielać przecinkami?
  • pijany jak bela
    9.07.2003
    9.07.2003
    Panie Profesorze!
    Czy prawdą jest, że powiedzenie pijany jak bela pochodzi od imienia węgierskiego króla Beli, który lubił intensywnie biesiadować z polskimi „bratankami”? Tak przynajmniej sugerował niedawno felieton w gazecie Metropol.
    Pozostaję z szacunkiem – L.B.
  • podium

    14.04.2024
    14.04.2024

    Dzień dobry,

    Czy zwrot „zdobyć podium” jest poprawny? Wydaje się, że można „zdobyć miejsce na podium” lub „zdobyć puchar”, jednak używany także bywa zwrot „zdobyć podium”.

  • Poprawność interpunkcyjna
    1.02.2016
    1.02.2016
    Szanowni Państwo,
    czy zdania są poprawne pod względem interpunkcyjnym?
    Uczeń powinien złączyć palce środkowy, wskazujący i kciuk.
    Z pomocy ośrodka korzystała wiele lat później siostra Adam Aleksandra.
    Zginęło trzy i pół miliona–pięć milionów ludzi.
    Utwór miał własne barwę i moc.
    Śmierć wydaje się o włos.
    Nie zawracaj mi głowy, chyba żeby się paliło!
    Prawa fizyki, jakim podlega stal i guma, są…
    W szafie jest kilka przykurzonych książek, sprane piżamy, koszule i spodnie.

    Z poważaniem
  • pójść na całość
    4.03.2012
    4.03.2012
    Dzień dobry,
    w pewnym wywiadzie pani językoznawczyni z UW powiedziała, że nie używa zwrotu pójść na całość ze względu na jego pochodzenie i pierwotne znaczenie, które już zostało zapomniane. Przyznaję, że sam tego znaczenia nie znam. Mógłbym poprosić o wyjaśnienie etymologii tego powiedzenia?
    pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • praca dla niezdolnych do pracy
    14.11.2013
    14.11.2013
    Witam Państwa,
    w Internecie pojawiło się ogłoszenie o pracy dla niepełnosprawnych:
    Wymagania:
    1. umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności (lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy)
    2. mile widziane doświadczenie w podobnej pracy,
    3. komunikatywność, uczciwość,
    4. mile widziana umiejętność obsługi kasy fiskalnej,
    5. brak wyraźnych przeciwwskazań ruchowych.

    Czy jest ono logiczne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego