z--ze
  • zachodzić w ciążę
    30.08.2002
    30.08.2002
    Serdecznie proszę o pomoc w rozwiązaniu pewnego problemu językowego. Chodzi o wyróżniony dużym drukiem fragment poniższego zdania:
    „Aszerę i Anat przedstawiono w tekstach egipskich jako boginie-matki, które uznawano za „wieczne dziewice” (dosł. „wielkie boginie, które ZACHODZĄ W CIĄŻĘ, ale nie rodzą”).
    W tym religijnym kontekście zwrot „zachodzą w ciążę” trochę razi, bo chyba niezbyt pasuje do tego podniosłego tytułu. Lepiej brzmiałaby jakaś forma czasownika „począć”. Można by na przykład powiedzieć: „wielkie boginie, które poczynają, ale nie rodzą”.
    Sęk w tym, że według „Słownika poprawnej polszczyzny” W. Doroszewskiego „począć” w tym znaczeniu występuje tylko w formie dokonanej.
    Czy jest jakiś ładny, naturalny i poprawny sposób wyrażenia tej myśli? A może wspomniane zastrzeżenie ze słownika Doroszewskiego nie jest absolutne?
    Z poważaniem
    Andrzej Szymczak
  • Zaczynać od więc?
    1.01.2009
    1.01.2009
    Witam.
    Zwykle zdania od więc się nie zaczyna, lecz jeśli zaczniemy je od Tak więc…, będzie ono poprawne?
  • zadziać
    29.01.2007
    29.01.2007
    Witam!
    Zainteresowało mnie słowo zadziać. Na przykład: „W moim życiu zadziało się wtedy…”. W znaczeniu stać się, wydarzyć się, używałem tego słowa od lat, jest ono tak samo rozumiane przez znajomych. Ale spotkałem ludzi, dla których zadziać oznacza 'zgubić, zapodziać', i o żadnym innym znaczeniu tego słowa nigdy nie słyszeli. Jak to jest ze słowem zadziać i które znaczenie jest poprawne?
  • zajechać, zajeździć, zajeżdżać

    15.12.2023
    15.12.2023

    Często spotykam się z formą „zajechać” używaną zamiast „zajeźdźić” w kontekście intensywnego zużywania przedmiotów. Czy jest to uznawane za błąd językowy, czy może być akceptowalne jako mniej formalna alternatywa?

  • zajęcia elektywne
    9.02.2011
    9.02.2011
    Ostatnio spotkałam się ze słowem elektywny w zestawieniu zajęcia elektywne, czyli obowiązkowo do wyboru przez studentów spośród podanych. Nie udało mi się znaleźć tego słowa w żadnym słowniku, a jedynie natrafiłam na nie w internecie w tekstach medycznych jako 'nagły, gwałtowny'. Czy w ogóle można go używać? Czy raczej powinno się napisać po prostu: zajęcia fakultatywne?
    Pozdrawiam serdecznie
    N.S.
  • zakąska, przekąska, zanęta, przynęta
    25.01.2006
    25.01.2006
    Chciałbym prosić o podanie dokładnej różnicy między przynętą a zanętą oraz między przekąską a zakąską. Z góry dziękuję.
  • Zakluczać, przekluczać, zamykać na klucz
    21.01.2019
    21.01.2019
    Szanowni Państwo które ze zdań jest poprawne:
    1. Po wyjściu z domu proszę przekluczać drzwi wejściowe.
    2. —- „ —- zakluczać – „ – .
    3. —– „ —- zamykać drzwi na klucz.

    Dziękuję i pozdrawiam. Katarzyna
  • za krótki szereg
    26.04.2013
    26.04.2013
    Czy dopuszcza się stosowanie – nie na końcu zdania – wyliczeń (np. podmiotu szeregowego), w których ostatni element jest oddzielony „tylko” przecinkiem? Przykład: „Pewnego dnia lekarze, politycy poszli do lasu”. Czasem napotykam taką konstrukcję i brak wyraźnego sygnału końca wyliczenia (spójnika) skutkuje tym, że na zrozumienie intencji autora potrzebuję dodatkowej chwili, zwłaszcza jeśli zarówno samo zdanie, jak i składniki wyliczenia nie są tak krótkie jak w przykładzie.
  • Zamienić

    26.12.2022
    26.12.2022

    Z czasownikiem „zamienić” używane są najczęściej przyimki „w” lub „na”. Czy można użyć też przyimka „za”? Przykład: „Autor po przeprowadzce ze Śląska na Słowację zamienił Jaworowy za Gerlach”.

    Pozdrawiam i dziękuję z góry za odpowiedź!

    Danuta Branna

  • Zapadły rozstrzygnięcia…
    3.04.2002
    3.04.2002
    Spotkałam się ostatnio w telewizyjnym serwisie informacyjnym z dość niefortunnym moim zdaniem wyrażeniem: „zapadły rozstrzygnięcia”. Czy rozstrzygnięcia mogą „zapadnąć"? Ten czasownik kojarzy mi się raczej ze zwrotem „zapadły decyzje”. Czy wyrażenie było poprawne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego