za-moich-czasów
  • uczyć i nauczać
    25.01.2012
    25.01.2012
    „Jak uczyć się i nauczać w czasach Wikipedii”? – czy poprawne jest używanie czasownika nauczać w znaczeniu 'uczyć w szkole'?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Nela
  • ulec poprawie?
    17.02.2003
    17.02.2003
    Uczono mnie, że wyrażenie ulec poprawie jest błędne. Jednak spotykam się z tym na tyle często (nawet w mediach masowych, o zgrozo!), że chciałbym poprosić specjalistów o wyjaśnienie.
  • ul. Obwodnia (nie: Obwiednia) Południowa, Północna
    8.02.2018
    8.02.2018
    Jeśli dana ulica miasta jest uznana przez użytkowników języka/opinię lokalną jako obwodnica i od lat tak się ją właśnie nazywa np. przy objaśnianiu komuś trasy, to czy oficjalne nazwanie jej ulicą Obwiednią jest wariantem poprawnym czy raczej powinniśmy pozostać przy nazwie np. ul. Obwodnica Południowa 14/3. Obwiednia to rzeczownik z zakresu geometrii (vide Doroszewski), Rybnik ma od jakiegoś czasu ul. Obwiednią Południową i Obwiednią Północną. Będę wdzięczny za odpowiedź.
  • Usługi sprzątające, miejsca siedzące, soboty pracujące
    6.12.2018
    6.12.2018
    Szanowni Eksperci,
    przeglądając ostatnio pewien portal ogłoszeniowy, natknąłem się na anons Usługi sprzątające. Tu zrodziło się moje pytanie: czy to nie oznacza czasem usług, które sprzątają? Może być firma sprzątająca lub serwis sprzątający, ale usługa? Jak więc nazwać to inaczej?
    Łączę wyrazy szacunku i podziwu za Państwa pracę.
  • Uśmiechała się czy uśmiecha się?
    26.04.2018
    26.04.2018
    Moje pytanie dotyczy poprawności użycia czasu przeszłego w poniższym fragmencie książki: Czułam, że się uśmiechała, kiedy odparła (…).
    Wydaje mi się, że należałoby powiedzieć: Czułam, że się uśmiecha, kiedy odparła (…).

    Czy jest jakaś reguła regulująca tego typu wypowiedzi?

    Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    WM
  • waga i masa
    30.06.2014
    30.06.2014
    Szanowna Poradnio!
    Od jakiegoś czasu jedno pytanie nie daje mi spokoju: czy wyrazów waga i masa można używać zamiennie? Niektóre słowniki podają te wyrazy jako synonimy. Pani w szkole uczyła nas, że waga to przyrząd do mierzenia masy. Jednak coraz częściej spotykam się z tekstami, w których słowo masa jest zastąpione słowem waga. Stąd moje pytanie: czy wyrażenie przedmiot o wadze x kg jest poprawne, czy jednak powinniśmy mówić przedmiot o masie x kg?
    Pozdrawiam i czekam na odpowiedź
  • w, a nie v

    7.10.2021
    7.10.2021

    Dzień dobry.

    Dlaczego w języku polskim do zapisu głoski [v] używamy litery "w" zamiast "v" - tak jak jest to w wielu językach, nawet słowiańskich?

  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

  • wchodzić, wjeżdżać, schodzić, zjeżdżać
    22.03.2017
    22.03.2017
    Szanowni Państwo,
    mam pewną uwagę odnośnie do porady nt. pleonazmów. Otóż autorka pisze:

    Nie wszystkie jednak konstrukcje redundantne są błędne – nie uznalibyśmy na przykład za niepoprawne zdań: Zszedł schodami na dół czy Wjechał windą na górę (a przecież nie można zjechać schodami do góry czy zejść windą na dół – schodzi się zawsze schodami, na dół, a wjeżdża się tylko windą, i tylko do góry.


    Zgadzając się co do meritum – wymienione konstrukcje są prawidłowe – pozwolę sobie zakwestionować ich pleonastyczny charakter. Przynajmniej w niektórych kontekstach.
    • Schodami jak najbardziej można zjechać. Czasem nie trzeba nawet dodawać, że chodzi o schody ruchome (którymi skądinąd można także zejść, jeśli chwilowo nie działają).
    • Można zbiegać po schodach i jest to zdecydowanie coś innego niż schodzić.
    • Schodzić i wchodzić można po trapie, po drabinie, po zboczu itp. Miewa to znaczenia dla odmalowania sytuacji przed oczyma wyobraźni odbiorcy. Np. dziecko wbiegło na szczyt pagórka po zboczu, a jego opiekun spokojnie wszedł po prowadzących tam schodach.
    • Określenie na dół oznacza w tym przypadku najniższe piętro (poziom), a zatem sprecyzowanie, że schodzi się na dół wyklucza pewne możliwości, np. zejście z 3. piętra na 2. lub na półpiętro.
    Z serdecznymi pozdrowieniami
    A.
  • Wcięcie akapitowe po formie adresatywnej

    8.01.2024
    8.01.2024

    Szanowni Państwo,

    czy po użyciu przecinka po zwrocie grzecznościowym na początku pisma (np. „Szanowni Państwo,”), dalszą część tekstu piszemy od nowego wersu z użyciem wcięcia akapitowego, czy bez tego wcięcia.

    Z poważaniem

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego