za
  • Nie byłam (czy nie jestem) karana?
    26.06.2007
    26.06.2007
    Jak poprawnie napisać oświadczenie o niekaralności: „Nie byłam karana za przestępstwa…’’ czy „Nie jestem karna za przestępstwa…’’? Która forma – teraźniejsza czy przeszła – ma szerszy zakres? Która forma może zastąpić inną formę? Której bezpieczniej używać?
    Pytam, bo instytucje różnie interpretują „Oświadczenie": jedne życzą sobie nie byłam, inne nie jestem.
    Dziekuje za pomoc
  • tęsknić
    28.08.2002
    28.08.2002
    Która z form jest poprawna: tęsknić za kimś czy do kogoś? A może tęsknię do Ciebie (osoba), ale za domem (rzecz)?
  • Kłopotliwy Murzyn

    16.12.2020
    31.01.2017

    Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

    Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

  • Komu dziękujemy czy raczej: czyje zaangażowanie?
    7.01.2019
    7.01.2019
    Dzień dobry.
    Tworzyłem ostatnio zaproszenie na uroczystość z okazji obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. W treści zaproszenia był zapis Dziękujemy za zaangażowanie komitetu organizacyjnego w składzie… Spotkałem się z opinią, że jedyny poprawny zapis w takiej sytuacji to: Dziękujemy za zaangażowanie komitetowi organizacyjnemu w składzie… Czy forma pierwsza, w której bezosobowo dziękujemy za zaangażowanie tego konkretnego komitetu jest niewłaściwa?
  • Liczymy czas – znów
    25.06.2018
    25.06.2018
    Dzień dobry,
    Szanowna Poradnio, 
    mam jeszcze pytanie odnośnie przyimka za. Mianowicie: czy przyimek za może być używany w odniesieniu do określania czasu w znaczeniu za danym okresem czasu, za tym okresem po jago upływie, za nim (nie tylko w znaczeniu za od chwili mówienia). Bo jak rozumieć określenie czasu za jeden dzień, dlaczego tylko za 24 godziny od chwili mówienia. We wtorek: mówię za tydzień w piątek to liczenie tygodnia od chwili mówienia i doprecyzowanie czy od najbliższego piątku?
  • Był odpowiedzialny, został odpowiedzialnym
    10.11.2015
    10.11.2015
    Witam,
    proszę o odpowiedź, czy forma został odpowiedzialny jest poprawna. Czytając życiorysy, natknęłam się właśnie na takie sformułowanie, ale brzmi ono bardzo nienaturalnie. Ja bym napisała był odpowiedzialny. Być może jest to jakaś reguła, ale proszę o rozwianie wątpliwości. Na pewno można stosować połączenie zostać/być za coś odpowiedzialnym, ale w czasie przeszłym użyłabym wyłącznie był. Czy może obie formy są dopuszczalne?
    Pozdrawiam
    mk
  • Liczymy czas…
    26.11.2018
    26.11.2018
    Szanowna Poradnio,
    Dziękuję za pomoc. Rozumiem, że za rok to za około 12 miesięcy, jeśli mówię o innych okresach to jestem nieprecyzyjne, ok. Używa się natomiast określenia za rok, za dwa lata itd. liczbowo do określenia rocznika, prawda? Czy jest to poprawne? Bo nie myślę wtedy o znaczeniu 12-miesięcznym. I ostatecznie jeśli rozmówcy się rozumieją to kontekst z za rok, może zrobić znaczenie za rok liczbowo dla rocznika, albo po tym roku? Wiem, że rok to 12 miesięcy, dzień 24h.
  • odpowiedzialny

    18.12.2023
    18.12.2023

    Do której z podanych na stronie definicji słowa „odpowiedzialny” pasuje przykład: „To człowiek odpowiedzialny za sukces firmy” oraz podobne przykłady, w których mówimy o osobach, które przyczyniły się do osiągnięcia pozytywnych rezultatów?

  • Zanurzenie oceny
    27.04.2016
    27.04.2016
    Czy zwrot mścić się (wg słownika: ‘odpłacać złem za zło, brać odwet za krzywdy lub niepowodzenia’) obejmuje swoim znaczeniem domniemanie winy? Innymi słowy, kiedy mówimy, że Iks mści się na Igreku za coś, to czy tym samym wyrażamy przekonanie, że Igrek rzeczywiście to coś popełnił lub jest za to coś odpowiedzialny?
  • z każdym słowem
    27.01.2011
    27.01.2011
    Nurtuje mnie kwestia, czy połączenia z każdym i za każdym są równorzędne, tzn. czy można ich używać zamiennie. Czy poprawne jest „Za każdym słowem Jacka Ania czuła się coraz gorzej”, „Za każdym ciosem uciekało z niego życie”, „Za każdym pociągnięciem pędzla…” itp.? Wydaje mi się, że powinno być jednak z każdym słowem, z każdym ciosem i z każdym pociągnięciem pędzla, ale nie wiem, jak to uzasadnić. Bardzo proszę o wyjaśnienie.
    Pozdrawiam,
    W.T.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego