zaistniały
  • Bliskoznaczniki?

    23.03.2023
    23.03.2023

    Czy zwrot „w wyniku zaistniałej sytuacji” i zwrot „w wyniku zdarzenia” można używać zamiennie? Czy są synonimami?

  • Mimo czego

    6.12.2020
    6.12.2020

    Mimo zaistniałej sytuacji, ograniczenia i utrudnienia w korzystaniu z biblioteki szkolnej zachęcam ...

    czy

    Mimo zaistniałej sytuacji, ograniczeniu i utrudnieniu w korzystaniu z biblioteki szkolnej zachęcam ...

  • brzok
    11.09.2009
    11.09.2009
    Witam serdecznie,
    bardzo proszę o pomoc w wyjaśnieniu znaczenia słowa brzok (bądź brząk) – nie jestem pewna pisowni, ponieważ znam je tylko ze słyszenia. Dodam, że zostało użyte w okolicy Nowego Sącza, cała wypowiedź brzmiała: „Tyś to jest brzok, robisz, robisz i nic”. Pytałam autora słów o znaczenie, ale nie potrafił mi wyjaśnić.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam,
    Justyna
  • formuły powitalne
    1.11.2013
    1.11.2013
    Szanowni Państwo,
    pozwolę sobie nie tyle na pytanie, ile na podzielenie się myślą, być może godną rozważenia (publikacji – już niekoniecznie, choć i to pozostawiam przecież Państwa uznaniu). Doświadczenie podpowiada, że dostrzeżony u siebie błąd lub językowa niezręczność, wcześniej notorycznie popełniane, zaczynają razić ze szczególną siłą, co wynika najpewniej z jednej z najwspanialszych człowieczych właściwości – wstydu. Zarazem jednak przykrości dostarcza zarówno bycie osobiście pouczanym, jak i karcenie. Stąd dobrze rozumiem, że przestali Państwo tępić zwrot Witam!, gdy otwiera mejle, mimo że czytanie go w listach na stronie Poradni skłania ku przedsiębraniu podobnych rozpoczęć. Być może jednak – oszczędnie, delikatnie i potencjalnie skutecznie – w zakładce zadaj pytanie, koniecznie przed formularzem, warto umieścić taką lub ową wiadomość, która by nieszczęsne witania zwalczała; albo – zbiór wypisków z korespondencyjnych prawideł? Niechby ktoś poczuł się urażony, niechby snobizm zarzucał – myślę, że korzyści i tak byłoby bez porównania więcej.
    Kreślę się z poważaniem
    — Mieszko Wandowicz

    PS Tutaj przyznam, że marzy mi się, iżby w polszczyźnie, nade wszystko polszczyźnie mejlowej, zaistniała forma, może odrobinę przewrotna, rozwiązująca wszelkie powitaniowe kłopoty – obecne, gdy trudno wybrać odpowiedni zwrot grzecznościowy: „Proszę witać, Szanowni Państwo, proszę serdecznie witać!”. Nadrzędność adresata, a przeto tego, który odgrywa rolę gospodarza, zaznaczona jest wyraźnie, uprzejmość nie powinna, jak sądzę, budzić poważniejszych zastrzeżeń, pytanie zaś, jakim mianem określić odbiorcę, w dodatku ostrożnie nakłanianego do życzliwości, jeżeli nie znika, to przynajmniej się oddala. Na mejle rozpoczęte słowami Proszę witać odpisywałbym z olbrzymią przyjemnością. (Rzecz jasna w odpowiednim kontekście; szczegółowe wytyczne są zresztą do przemyślenia, swoboda zaś – póki nie w nadmiarze – językowi przecież tylko służy).
  • Heteryk
    21.03.2016
    21.03.2016
    Szanowna Poradnio,
    spotkałem się z różnymi opiniami na temat określenia heteryk. Dla mnie – osoby heteroseksualnej – jest to słowo ewidentnie obraźliwe (tak samo jak dla osoby homoseksualnej obraźliwe jest słowo pedał). Nie wiedzieć czemu, autorzy niektórych słowników kwalifikują je jako potoczne, nie zauważając (bądź nie chcąc zauważyć) pejoratywnego wydźwięku, który w sobie zawiera.
    Jak według Państwa należałoby to słowo zakwalifikować na potrzeby definicji słownikowej i nie tylko?
  • imiesłowy
    8.05.2013
    8.05.2013
    Jak odróżnić imiesłów przymiotnikowy czynny od imiesłowu przysłówkowego współczesnego? Mam zdanie: „Adam, rozumiejąc zaistniałą sytuację, wspomógł dziewczynę pożyczką”. Z jednej strony rozumiejąc możemy uznać za imiesłów przysłówkowy współczesny, ponieważ występuje na równi z drugą czynnością, tj. wspomógł. Z drugiej strony równie dobrze może to być imiesłów przymiotnikowy czynny, na co wskazuje końcówka -ąc.
  • Limerick
    30.03.2016
    30.03.2016
    Toczy sie obecnie dyskusja na FB czy nazwę miasta Limerick w Irlandii można odmieniać. Mieszka tam bardzo dużo Polaków i potocznie mówi sie np. w Limeryku, do Limeryka. Czy praktyka językowa rzeczywiście może spowodować zmianę dotychczasowo stosowanej zasady? Padł argument, że nazwę tę można odmieniać, ponieważ taka jest od ponad 10 lat powszechna praktyka mieszkających tam (i znających mieszkających tam) Polaków.

    Dziękuję za wyjaśnienie.
  • Lista osób, krzywda, zadośćuczynienie i inwentura

    7.12.2021
    7.12.2021

    Szanowni Państwo!

    Chodzi o zdania: „Mamy listę wszystkich osób, które skrzywdziliśmy i którym gotowi jesteśmy zadośćuczynić. Sporządziliśmy ją przy dokonywaniu inwentury”. W pierwszym występują dwa elementy/warunki: „osoby” oraz „gotowość”. Oba zaistniały razem podczas dokonywania inwentury, na co wskazuje spójnik „i”. Czy dobrze rozumiem? Czyli nie tak, że najpierw osoby, później inwentura, a jeszcze później gotowość?


    Z poważaniem - Dociekliwy

  • Podły
    31.01.2016
    31.01.2016
    Interesuje mnie pochodzenie i prawidłowe, pierwotne znaczenie słowa podły. Dziś wydaje się być w użyciu jako synonim zły, wredny, bez współczucia. Często jednak mówi się o podłym (zepsutym) jedzeniu czy upodleniu jako ‘pozbawieniu godności’.
    Znaczenia synonimów są więc generalnie negatywne, jednak różnią się w dokładniejszym znaczeniu.
    Proszę o odpowiedź i pozdrawiam.
  • presuponować
    21.03.2001
    21.03.2001
    Co to znaczy presuponować?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego