Dzień dobry,
wiem, że jeśli nazwy zgromadzeń (np. franciszkanie, dominikanie) wchodzą w skład nazwy rodzajowej, to zapisujemy je wielką literą (np. klasztor Franciszkanów, kościół Dominikanów). Chciałam zapytać, czy zasada ta rozciąga się również na zakon, opactwo itp., choć wyrazy te nie zostały wymienione w powyższym ustępie? Jak powinno być: zakon Franciszkanów / Dominikanów czy zakon franciszkanów / dominikanów itd.?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
Agnieszka

Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości. Trafiłam na takie zdanie:
To wydarzenie uznaje się za początek wyniszczającej trzynastoletniej wojny Królestwa Polskiego z Zakonem Krzyżackim.
Czy jeśli pisząc Zakon Krzyżacki, mamy na myśli państwo krzyżackie, to możemy stosować pisownię wielkimi literami?

Joanna

Mam problem z pisownią nazw zakonów. Krzyżacy, oczywiście, wielką literą, ale jak napisać zakon kawalerów mieczowych albo zakon braci mniejszych? Wielkimi czy małymi literami? Bardzo proszę o odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
Magda Drukort

Chciałabym wrócić do sprawy pisowni nazw zakonów, poruszonej przy omawianiu połączenia kościół Dominikanów. Nie do końca jest dla mnie jasne rozróżnienie pomiędzy – jak to Państwo określili – zakonem jako wspólnotą a zakonem jako instytucją i wynikającą z tego różnicą w pisowni. Rozumiem, że małą literą należy zapisać – jak określono w słowniku ortograficznym – nazwy członków bractw, zgromadzeń zakonnych, np. jezuita. Wtedy liczba mnoga – jezuici, byłby to właśnie zakon jako grupa ludzi, wspólnota. Ale w jakim wypadku użyć słowa: Jezuici (jako instytucja), pisanego dużą literą? Jak rozróżnić, kiedy jest mowa o wspólnocie, a kiedy o instytucji? Czy na przykład na tablicy zawieszonej w przedsionku kościoła, informujacej w uproszczony sposób o tym, że kościół należy należy do określonego zgromadzenia, należy napisać:

kościół św. Andrzeja Boboli
jezuici (czy Jezuici?)

I czy klasztor dominikanów w każdym wypadku będzie oznaczał wspólnotę mieszkających tam ludzi, czy może też oznaczać budynek należący do zakonu (jako instytucji) i wtedy należy zapisać go jako klasztor Dominikanów?

Jak powinno się napisać tytuł DZIEJE ZAKONU MAGDALENEK OD POKUTY NA DOLNYM ŚlĄSKU? Nazwa tego zakonu brzmi: SIOSTRY MAGDALENKI OD POKUTY. Jak o nich pisać, jeśli nie chce się użyć pełnej nazwy? Chodzi mi oczywiście o duże i małe litery.
Moc pozdrowień.

Szanowni Państwo!
Moje pytanie wiąże się pośrednio z poruszoną kwestią pisowni nazw zakonów. W słowniku ortograficznym pod hasłem dominikanie znajduję: kościół Dominikanów. Czy chodzi o nazwę własną, konkretnego budynku, czy może o kościół należący do zakonu dominikanów? Co z klasztorem dominikanów? Jak zmienia się pisownia, gdy dodamy: ojców albo oo.?
Dziękuję za odpowiedź.

Nazwy członków zgromadzeń zakonnych piszemy małymi literami. W Wielkim słowniku ortograficznym podano jako wyjątek nazwę Krzyżak, jednak z wyjaśnieniem, że chodzi tu o członka zakonu i jednocześnie obywatela państwa. Państwo krzyżackie powstało jednak dopiero ok. 1226 r. Czy zatem pisząc o wydarzeniach z historii tego zakonu, do których doszło przed wymienioną datą, nie należałoby w nazwie jego członków (niebędących wówczas obywatelami państwa) użyć małej litery?
Monika Krzywoszyńska

1) Dlaczego Krzyżak jest pisany od dużej litery, choć to ta sama kategoria – członek zakonu – co joannita czy templariusz?
2) Jak nazywa się członek zakonu Santiago?

Zakonnicy często mówią o innym członku swojego zakonu współbrat. Czy cząstka współ- dodaje coś w tym wypadku do znaczenia słowa brat? Jeśli tak, to czy analogicznie należałoby mówić także np. współojciec (przełożony zakonny) i współmatka (przełożona zakonna)?

1) Jak powinno pisać się prawidłowo: "siostry franciszkanki Rodziny Maryi" czy "Siostry Franciszkanki Rodziny Maryi"? Zgodnie z regułami ortograficznymi i zasadami słownictwa religijnego nazwy zakonów w pełnym oficjalnym brzmieniu zapisujemy wielkimi literami oznaczającymi nazwę własną, z kolei nazwy członków bractw i zgromadzeń zapisujemy małą literą.

2) W nazwie członkini zakonu występuje fraza "Rodzina Maryi". W związku z tym powinno się pisać: "siostry franciszkanki Rodziny Maryi" czy może "siostry franciszkanki rodziny Maryi"?

Wyraz "franciszkanka" jest w słowniku języka polskiego, a w książce "W matni. Kościół w Polsce w latach II wojny światowej" mamy "franciszkanka Rodziny Maryi".