zarówno-jak-również
  • kolory karciane
    29.06.2007
    29.06.2007
    W słowniku Doroszewskiego dzwonek (kolor karciany) ma również wariant żeński – ta dzwonka. Wino jest nijakie. Kłopot z pozostałymi: czerwień w moim odczuciu bywa zarówno m., jak i ż., a żołądź wyłącznie m., nigdy zaś ż. Nie znajduję jednak potwierdzenia w słownikach. Nie potrafię również znaleźć formy to czerwo. Czy jest ona słusznie pominięta?
  • lancknecht

    21.11.2023
    21.11.2023

    Dzień dobry, niestety, w przypadku hasła lancknecht (https://sjp.pwn.pl/sjp/lancknecht;2565581.html) zaistniał błąd. Nazwa wywodzi się od „landu”, a nie od „lancy” (będącej, nawiasem mówiąc, bronią kawalerii). Stąd też poprawny, akceptowany na całym świecie termin do „landsknecht”. W Polsce błąd popełnił Marek Plewczyński w książce „Daj nam Boże sto lat wojny”, przez co rozpropagował niepoprawną wersję. Pozdrawiam, Michał Faszcza (Uniwersytet Śląski)

  • ludek

    15.02.2023
    15.02.2023

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie dotyczące słowa ludek. Jeżeli dobrze rozumiem, jest to zdrobnienie od słowa lud, ale jeśli tak, to czegoś tu nie rozumiem. Lud, jak wiadomo, oznacza zbiorowość, na przykład mieszkańców danego kraju. Więc idąc drogą logiki zdrobnienie ludek powinno znaczyć „mały lud”, czyli jakąś niewielką zbiorowość. Skoro tak, to czemu słowa ludek używa się w znaczeniu pojedynczego człowieka, na przykład gdy mówimy o kimś „mały ludek”, albo jak mamy słowo krasnoludek.

    Pozdrawiam

  • łaskiś pełna
    5.11.2002
    5.11.2002
    Czy w modlitwie Zdrowaś Mario można powiedzieć łaskiś pełna? Skąd wzięło się to na końcu?
    Czy poprawnie powiedzieć Chwała Ojcu (…) jak była…, czy może jak było?
    Pozdrawiam
    Leszek
  • nazwy jednostek wojskowych

    14.12.2011
    14.12.2011

    Kiedy związki taktyczne wojska piszemy dużą literą, a kiedy małą? Chodzi o sytuację, gdy nie ma jednostka nazwy własnej.

    Czyli: 20 dywizja piechoty czy 20 Dywizja Piechoty? Słyszałem, że od plutonu do pułku piszemy małymi literami, od dywizji w górę – zaczynamy od dużej litery.

    Pozdrawiam

  • nazwy pokrewieństwa
    19.06.2002
    19.06.2002
    Proszę o wyjaśnienie czy w języku polskim jest określenie, jak powinni się nazywać wzajemnie rodzice, których dzieci są małżeństwem. Czy potrzeba mówić ojciec mojego zięcia itp., czy można to wyrazić jednym słowem?
  • -nczy czy -ńczy?
    20.09.2006
    20.09.2006
    Chciałbym zapytać o pisownię przymiotników pojedynczy i opiekuńczy. Dlaczego nie pisze się tego pierwszego przez ń, jak szeregu podobnych wyrazów? (W przypadku wyrazów pospieszny i pośpieszny jest oboczność). Jak długa jest tradycja tej pisowni, a jaka jest rzeczywistość fonetyczna? Znalazłem tylko jeden wyraz kończący się tak samo – słonczy (od nazwy ptaka drapieżnego – słonki). Jakie jest uzasadnienie pisowni końcówek -nczy i -ńczy i dlaczego nie można ich zastąpić jedną?
  • o roli dialektu śląskiego
    26.11.2007
    26.11.2007
    Szanowni Państwo,
    uzupełniając moje poprzednie pytanie: czy odpadnięcie Śląska od Polski w XIV w. miało jakiś znaczący wpływ na formowanie się polszczyzny ponadregionalnej i jej obecny kształt? Z jednej strony to na pewno istotne wydarzenie polityczne, z drugiej, jak mogłem przeczytać w odpowiedzi, dialekt śląski miał wiele cech wspólnych z dialektem małopolskim i wielkopolskim, a te przecież miały duże znaczenie w kształtowaniu się polszczyzny ogólnej.
    Z poważaniem
    Filip Cerkaski
  • pellety albo pelety
    14.01.2005
    14.01.2005
    Moje pytanie dotyczy nowego słowa w polskiej rzeczywistości – chodzi o nazwę określającą ekologiczne paliwo, potocznie zwane pelletami (prasowane pod bardzo wysokim ciśnieniem wióry drewniane). Mój problem dotyczy właśnie prawidłowej pisowni i odmiany tej nazwy w języku polskim. Spotyka się bardzo dużo różnych wersji, np.: pelet, pellets, pelety, peletki, pelletu. W miarę możliwości uprzejmie proszę o wyjaśnienie tej sprawy – zarówno w zakresie pisowni, jaki odmiany. Z góry bardzo serdecznie dziękuję za wszelką pomoc.
    Pozostaję z poważaniem
    Konrad Koper
  • Pisownia stosowana w regulaminie

    3.05.2024
    3.05.2024

    Piszę właśnie regulamin oddziału, który będzie dostępny dla pacjentów. Przeczytałam dostępne materiały na Państwa stronie, ale chciałabym się upewnić czy dobrze rozumiem. Czy jeśli piszemy pełną nazwę oddziału, to piszemy ją wielką literą np. Oddział Dzienny Psychiatryczny X. Natomiast jeśli dalej w tekście odnoszę się do tego konkretnego oddziału i piszę po prostu oddział to już małą literą?


    Jak jest ze słowem pacjent w regulaminie, czy w wypisie (karcie informacyjnej). Zakładam, że to nie jest list do pacjenta, więc naturalnym wydawało mi się pisanie małą literą, ale część lekarzy pisze wielką. Czy któraś forma jest preferowana, czy może obie są poprawne?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego