zdrobnienie
  • sześć pytań o zdrobnienia
    1.12.2008
    1.12.2008
    Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnikjamniczek i jamniś, od poradniaporadeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
    Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
    Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
    Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
    Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”?
  • Jak zdrobnić imperium?
    13.05.2011
    13.05.2011
    Kłaniam się! Czy od wyrazu imperium można utworzyć zdrobnienie? Chodzi mi np. o zwrot imperium medialne – to kojarzy się z wielkim koncernem, stacjami telewizyjnymi, licznymi gazetami itp. Jeśli jednak chcemy użyć tego zwrotu w sensie ironicznym: jednej gazety gminnej, telewizji osiedlowej itd., to przydałoby się to imperium zdrobnić. Czy to da się zrobić?
    Pozdrawiam serdecznie
  • imiona zdrobniałe w sytuacjach oficjalnych
    3.03.2009
    3.03.2009
    W jakich sytuacjach dopuszczalne jest przedstawianie się bądź podpisywanie skróconą wersją imienia? Typowym przykładem jest casus Kuby Wojewódzkiego, ale domyślam się, że wśród artystów taki zwyczaj jest akceptowalny i nie jest niczym niezwykłym ani rażącym. Niekiedy jednak widzę w telewizji młodego człowieka w garniturze, rzecznika czy przedstawiciela poważnej firmy, a podpis informuje, że oto wypowiada się Darek Kowalski albo Przemek Nowak. Prawdę mówiąc, nieco mnie to śmieszy…
  • Anna i Joanna
    18.12.2009
    18.12.2009
    Witam,
    czemu zdrobnieniem od imienia Joanna jest Asia, zaś imię Anna, które wydaje się być oczywistym zdrobnieniem tego pierwszego, jest imieniem osobnym, całkowicie nie związanym z imieniem Joanna?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Dominika – Dosia
    20.09.2018
    20.09.2018
    Witam, ostatnio często się spotykam z zdrobnieniami Dosia, Donia dla imienia Dominika. Zacząłem się zastanawiać nad ich poprawnością, a nigdzie nie mogę znaleźć żadnej informacji, jedynie o tym, że Dosia jest ponoć zdrobnieniem od imienia Dorota, ale czy można używać dla imienia Dominika? I tak samo z zdrobnieniem Donia, bo z tym już w ogóle nie mogę znaleźć jakiegokolwiek wytłumaczenia.
  • Marcyś
    17.12.2007
    17.12.2007
    Witam, Panie Profesorze!
    Mam pytanie związane z zdrobnieniami mojego imienia, tj. Marcin. Ostatnio spotkałem się ze zdrobnieniem Marcyś, niemniej zawsze uważałem, że to zdrobnienie pochodzi od Marty, bądź Marcela. Przeglądając strony internetowe, dochodzę coraz bardziej do wniosku, że jest to zdrobnienie związane ze wszystkimi imionami ku czci boga wojny Marsa. Czy faktycznie jest tak?
  • Spieszczenie notki

    16.12.2023
    16.12.2023

    Szanowni państwo,

    ostatnio w rozmowie z moim przyjacielem użyłem słowa „notki”, mając na myśli słowo „notatki”. Wynikła z tego dyskusja, czy moje określenie to zdrobnienie od określenia notatki, czy jest to skrótowiec. Upieram się przy zdrobnieniu, bo w takim celu właśnie skonstruowałem to wyrażenie. Więc moje pytanie to: Czy notki to zdrobnienie czy skrótowiec od określenia notatki?

    Z wyrazami szacunku,

    Michał

  • Listek a liścik
    7.10.2019
    7.10.2019
    Mały liść to listek, a mały list to liścik. Czy mogę prosić o wyjaśnienie, dlaczego zdrobnienia przyjęły akurat takie wersje?
    Z poważaniem
    EZ
  • Ampułka i ampuła

    5.06.2022
    5.06.2022

    Dzień dobry. Analizując wiersz Wacława Potockiego pod kątem środków stylistycznych zaczęłam się zastanawiać czy słowo "ampułka" jest zdrobnieniem? Znalazłam w słowniku Doroszewskiego definicję ampuły i teraz już nie wiem co jest wyrazem podstawowym, co zdrobnieniem, a co zgrubieniem... Dziękuję:)

  • Maksymek
    2.02.2009
    2.02.2009
    Czy zdrobnienie Maksymek od Maksymilian jest prawidłowe? Czy jest to od imienia Maksym? Imię, jakie nam się podobało i wybraliśmy dla naszego syna, to Maksymilian, ale gdybym wcześniej wiedział o tylu różnych „wersjach” tego imienia, to pewnie bym był za innym.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego