znak-czasu-czasów
  • Michaił czy Michał Bułhakow
    12.03.2002
    12.03.2002
    "Słownik nazw własnych” J. Grzeni oraz „Nowy słownik ortograficzny PWN” pod red. E. Polańskiego podają, kiedy polszczymy imię osoby narodowości innej niż polska. Zgodnie z tymi zasadami w obydwu wymienionych źródłach w części słownikowej można znaleźć Michaiła Bułhakowa. Tymczasem Bułhakow pojawił się jako Michał (spolszczony) w książkach wydanych przez: Czytelnika, Ossolineum, PIW, Znak, Wydawnictwo Dolnośląskie, Luk, MUZĘ SA i jeszcze kilka innych, mniej znanych. Nie są to oczywiście wszystkie przypadki, a i wydawnictwa nie muszą być jakoś szczególnie przywiązane do danej formy. To samo Wydawnictwo Dolnośląskie, które wydało „Mistrza i Małgorzatę” Michała, dziś wydaje książkę o Michaile. Niemniej na mój osąd forma Michał jest częstsza, co dodatkowo mogę podeprzeć wyliczeniami z mojej półki: 14 książek Michała (albo o Michale), i tylko jedna Michaiła.
    Wspomniałem na początku o zasadach polszczenia imienia – pisownia Michał mogłaby nie być z nimi sprzeczna, jeśliby zaliczyć Bułhakowa do grona wybranych przypadków, jedną z zasad jest bowiem szczególne traktowanie wybranych osób. Może źródła poprawnościowe również powinny Bułhakowa do nich zaliczyć?
    J.B.
  • Minus jedynka
    2.11.2016
    2.11.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się, jak powinno być zapisywane wyrażenie minus jedynka. Zdrowy rozsądek podpowiada, że właśnie tak, jak to zrobiłem. Z drugiej strony, czy to nie jest przypadek nieodmiennej przydawki stojącej przed rzeczownikiem, co wskazywałoby na pisownie łączną? Minusjedynka wygląda dziwnie, ale chyba nie gorzej niż na przykład stodwudziestkapiątka.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • monologi wewnętrzne
    30.10.2013
    30.10.2013
    Czy zdania, w których ktoś wyraża jakąś swoją myśl (np. „Nie ma o co walczyć, pomyślał sobie”, „I tak nie wygrasz – pomyślała”), powinny być ujęte w cudzysłów, rozpoczynać się od myślnika (jeśli to nowe zdanie) czy można w takich przypadkach lepiej w ogóle pominąć wyżej wspomniane znaki?
  • najbrzydsze słowo
    7.01.2007
    7.01.2007
    Jakie jest państwa zdaniem najbrzydsze polskie słowo? Czy istnieją jakieś rankingi wszystkich „naj…” w języku polskim?
  • Na zakupy do biedronki
    25.05.2012
    25.05.2012
    Dzień dobry!
    Jaką literą zapisać nazwę sklepu jakiejś sieci? Na przykład: „W miasteczku zbudowano kolejną (B/b)iedronkę”, „Kupił to sobie w (L/l)idlu albo (B/b)iedronce”.
    Bardzo dziękuję za Państwa pracę. Uważam, że poradnia to mistrzowskie narzędzie popularyzacji norm poprawnościowych w naszym języku.
    Anna P.
  • nazwa firmy
    9.07.2008
    9.07.2008
    Szanowni Państwo,
    pełna nazwa firmy brzmi: Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej SA. Biuro informacji gospodarczej to określenie rodzaju podmiotu gospodarczego, wprowadzone przez ustawę. Zazwyczaj używamy formy skróconej (Krajowy Rejestr Długów), czasem jednak jesteśmy zobligowani do posługiwania się pełną nazwą. Czy dopuszczalna jest odmiana tylko trzech pierwszych wyrazów, np. Krajowego Rejestru Długów Biuro Informacji Gospodarczej SA, czy też poprawna jest wyłącznie odmiana wszystkich?
  • nazwy domen w słowniku ortograficznym
    24.12.2008
    24.12.2008
    Witam,
    zastanawia mnie uwzględnienie słów com i edu w Wielkim słowniku ortograficznym. Czy pochodzą one od typów stron internetowych (commercial i educational)? Jeśli tak, dlaczego brak w słowniku innych rodzajów domen, takich jak org lub uk? W jakim kontekście można ich używać? Jakimi są częściami mowy? Czy można powiedzieć, że słowa te należą do języka polskiego?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.
  • nazwy mieszkańców
    13.04.2007
    13.04.2007
    Ze słowników PWN: katmanduanka, mogadiszuanka, maseruanka, wagaduguanka. Męskie odpowiedniki trzech pierwszych mają przyrostek -anin, czwartej -ańczyk. Czy każdorazowo jest to wariant wybrany przypadkowo z dwóch równorzędnych? Nie podano nazw mieszkańców miasta Honolulu i państw Tuvalu oraz Vanuatu. Czy w tych przypadkach dodanie -anka, -anin, -ańczyk tworzy poprawne nazwy? Czy V musi przejść w W?
  • nazwy rosyjskie w transkrypcji
    18.03.2014
    18.03.2014
    Jak wymawiać nazwiska typu Łysienko czy (patronimikum) Aleksiejewicz pochodzące z transkrypcji rosyjskiego Алексеевич, Лысенко?
    Wg poradni (http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=8469) w transkrypcji nie obowiązują ściśle określone zasady, a jedynie propozycje. Czy wobec tego można stosować własną transkrypcję fonetyczną: Alieksjejewicz, Łysjenko?
    Czy można transkrypcję zastąpić polską wersją nazwiska, która naturalnie przychodzi na myśl: Łysenko albo Вишневская -> Wiśniewska: ś za sz?
  • nazwy wydawców w bibliografii
    16.05.2013
    16.05.2013
    Czy podając w przypisie lub bibliografii w pracy dyplomowej nazwy wydawnictw, należy ujednolicać zapis tych nazw, a jeśli tak, to w jaki sposób? Czy należy np. przyjąć pisownię zastosowaną w powoływanej publikacji? Ale i tu nie będzie konsekwencji. Czasami nazwy są zapisane z użyciem wielkich liter, czasami w cudzysłowie, a innym razem bez żadnych znaków, por. Wydawnictwo Naukowe BRANT, Wydawnictwo „Śląsk”, Wydawnictwo Naukowe Impuls.
    Joanna Białas
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego