zwracać
  • Tytuł hrabiowski

    31.01.2023
    31.01.2023

    Mam pytanie dotyczące tytułów szlacheckich. Z poradni, wyczytałem, że do osób z tytułem hrabi, powinno się zwracać: "imię" hrabia "nazwisko". Jednakże jak to współgra z osobami herbowymi posiadające nazwiska szlacheckie?
    Pozdrawiam
    Grzegorz

  • Wołać po nazwisku?
    22.01.2010
    22.01.2010
    Witam,
    ostatnio spotkałam się z opinią, że zwrot Panie Pawle Kanio jest niepoprawny. Chodzi o odmianę nazwiska w tym wyrażeniu – czy jest to forma użyta poprawnie, czy też nie? Bardzo proszę o odpowiedź.
    Pzdr.
  • Zaimek ty
    15.06.2020
    15.06.2020
    Redaguję właśnie książkę; ustaliłam z autorką, że będziemy zwracać się do czytelnika wielką literą. Mam jednak wątpliwość co do pisowni ww. zaimka tam, gdzie nie jest on zwrotem do adresata sensu stricto lub tam, gdzie jest to cytat wypowiedzi skierowanej do samej autorki. Podam przykłady:
    1.
    „Opowiem Ci tę historię, żeby Cię poruszyć i zmobilizować do przemyśleń, do przyjrzenia się sobie"
    „Postarałam się wpleść tutaj sporo wiedzy psychologicznej, która może Cię wzbogacić i zainspirować do przemyśleń.”
    – tu nie mam wątpliwości, to zapis zgodny z przyjętą konwencją.
    2.
    „Książka, którą trzymasz w rękach, jest bardzo osobista. (…) Gdy pokazałam pierwszy szkic jednemu z moich przyjaciół, napisał mi: (…) Ja w nim widzę twój cel osobisty: rozliczyć się ze wszystkim co cię spotkało i co masz w głowie. (…) Chcesz żeby cię oceniali?"
    „Pewnego razu przyjaciel zapytał mnie:
    — Słuchaj, ale powiedz, czy wolałabyś nieść ten swój bagaż i żyć, czy tego nie mieć, ale żeby cię w ogóle nie było?
    Ja odpowiedziałam sobie na to pytanie. A Ty? Co odpowiesz?"
    – tu autorka cytuje swojego przyjaciela, który zwracał się bezpośrednio do niej.
    3.
    „Albo gdy byłyśmy nad morzem z mamą, siostrą mamy i moją kuzynką, w ramach rozrywki chodziłyśmy na Rodeo – sztucznego byczka, który robiąc gwałtowne zwroty starał się zrzucić swojego jeźdźca. Ta zabawa miała rosnące programy trudności. Płaciło się raz, ale jak byczek zrzucił cię od razu, to twoja strata.”
    – tu, podobnie jak wyżej, mam poważne wątpliwości; nie jest to zwrot do adresata sensu stricto.
    Czy podane zapisy są poprawne, czy może jednak przekombinowałam i powinnam wszędzie zastosować wielką literę?
  • Zasady grzeczności językowej

    20.03.2023
    20.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy konstrukcje w rodzaju "Czcigodny książę pozwoli, że się z nim rozstanę?" ("Hamlet" w przekładzie Stanisława Barańczaka) lub "Pozwoli pan że mu pomogę" (Zbigniew Herbert) są poprawne w dzisiejszej polszczyźnie?


    Z wyrazami szacunku

    Piotr Michałowski

  • zwroty do adresata w podręczniku
    17.11.2011
    17.11.2011
    Witam Pana.
    Tłumacze podręcznik, w którym jest bardzo dużo zwrotów bezpośrednich do adresata, czyli zaimków osobowych dzierżawczych. Czy powinnam je pisać z wielkiej, czy z małej litery? Wydaje mi się ze z małej, ponieważ nie jest to list, ale nie jestem pewna.
    Z wyrazami szacunku
    Ada Konieczny
  • baczna uwaga
    29.05.2002
    29.05.2002
    Szanowni Państwo!
    Chciałabym zapytać, czy poprawne jest używanie zwrotu zwracać baczną uwagę na coś. Czy nie jest to błędem ze względu na tautologiczność wyrażenia baczna uwaga?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
    Renata Gołębiowska
  • ciebie czy Ciebie?
    28.08.2002
    28.08.2002
    Z powodów grzecznościowych piszemy Pan, Pani, Ty, Ciebie dużą literą, kiedy zwracamy się do kogoś w liście czy formularzu ankiety. Czy taka duża litera obowiązuje również np. w opowiadaniu, gdzie słowa są cytowane – jeden bohater kieruje je w dialogu do innego?
    I druga sytuacja: czasem używa się drugiej osoby, nie mając na myśli bezpośrednio tego, do kogo się zwracamy, lecz „kogoś, kogokolwiek”. Na przykład o atmosferze panującej w jakiejś restauracji możemy pisać tak: „Wchodzisz, a tam nikt się do Ciebie nie odezwie, nikt na Ciebie nie zwróci uwagi, nawet menu Ci nie podadzą”. Mimo użycia drugiej osoby piszę w takim wypadku bardziej o sobie samym niż o adresacie słów (bo to ja tego doświadczyłem i o swoich, a nie jego doświadczeniach piszę). Jeśli więc zdecyduję się (w liście) na taki styl, to czy stosować wielką literę do każdego wystąpienia słowa ty niezależnie od tego, czy w danym wypadku oznacza ono adresata słów czy „mnie, kogoś, kogokolwiek”?
  • Czy musi wyjść?
    5.01.2015
    5.01.2015
    Mój przełożony ma zwyczaj zwracać się bezpośrednio do swoich podwładnych w trzeciej osobie np. „Czy napisał już pismo?” lub „Czy musi już wyjść?” (do kobiety). A jak do takiej formy zwracania się ustosunkowuje się język polski?
    Pozdrawiam
    Joanna
  • dane adresata
    26.10.2006
    26.10.2006
    Pisząc oficjalne pismo (np. ofertę) do konkretnej osoby w danej firmie, czy najpierw powinnam napisać grzecznościowo dane osoby, do której kieruję pismo, a dalej nazwę firmy, czy na odwrót?
  • do duchownych protestanckich i prawosławnych
    14.06.2012
    14.06.2012
    Jak należy zwracać się do duchownych protestanckich oraz prawosławnych? Czy w obu przypadkach można się posłużyć formułami proszę księdza i szczęść Boże!, używanymi w Kościele katolickim?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego