średnie
  • bakalaureat, bakalaureatalny
    13.07.2020
    13.07.2020
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o rozwianie mojej wątpliwości odnoście wyrazu bakalaurealny, którym posłużył się pan prof. Jan Hartman w swoim wpisie na blogu: „Znów te debilne matury! Kiedy wreszcie rozewrze się ziemia i pochłonie ten groteskowy system zorganizowanego zidiocenia, który nazywa się szkołą, każdej wiosny oddający się bezwstydnym bakalaurealnym dionizjom, kędy szklane domy, gdy kasztan zakwita i ptaszę kwili bukolicznie!”. Czy jest to poprawna forma?
    Z poważaniem
    Bartłomiej Dudek
  • dwa – trzy zdania

    8.02.2013
    8.02.2013

    Szanowni Państwo,

    czy w zapisach typu dwa-trzy zdania, pięć-siedem lat przed półpauzą i po niej należy zachować odstęp, czy nie?

  • GOT, czyli ‘jednostka odległości w terenie’
    18.09.2017
    18.09.2017
    Szanowni Państwo,
    w turystyce górskiej używa się jednostki GOT. Czy nazwa ta jest jakimś skrótowcem i czy powinniśmy zapisywać ją w odmianie tak jak skrótowiec, np. Nasza trasa wyniosła 20 GOT-ów?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Interpunkcja okoliczników
    28.03.2018
    28.03.2018
    Czy w zdaniach typu
    W #### roku(,) pochodzący z X konstruktor stworzył Y napędzane Z (np. parą).

    … oddzielamy przecinkiem wyrażenie okolicznikowe czasu W #### roku od grupy podmiotu w formie wyrażenia przydawkowego pochodzący z X konstruktor albo w ogóle od podmiotu jako takiego? Wydaje mi się, że wyrażeń tych nie oddzielamy, bo ani nie są to zdania składowe, ani — równoważniki takich zdań. Moja niepewność wynika przede wszystkim z tego, że dość często zdarza się napotykać tak stosowaną interpunkcję. Czy przypadkiem nie jest to próba przeniesienia angielskojęzycznej interpunkcji do języka polskiego? Czasami zdarza się też napotkać zdania, gdzie podmiot wraz ze swą przydawką (pochodzący z X konstruktor) oraz okolicznik (w #### roku) łączone są tak jakby w jedną grupę oddzieloną przecinkiem od orzeczenia (stworzył) oraz dopełnienia (Y) i jego przydawki (napędzany Z), czyli tak, jak w poniższym przykładzie:

    W #### roku pochodzący z X konstruktor(,) stworzył Y napędzane Z.

    Także tutaj przecinek, choć często spotykany, wydaje się całkowicie zbędny, tym bardziej że okolicznik należy przecież do grupy orzeczenia, a nie podmiotu. Przecinek zdawałby się bardziej uzasadniony, gdyby któraś z grup (podmiotu albo orzeczenia) byłaby bardzo rozbudowana, ale i wówczas bardziej odpowiedni wydawałby się myślnik, np.:

    Konstruktor K urodzony w A, wychowany w rodzinie zastępczej B, pobierający nauki u C — stworzył Y napędzane Z.
    W roku ####, czyli 5 lat po naszkicowaniu niemal pełnych planów konstrukcyjnych oraz 10 lat po zakiełkowaniu w umyśle K samej idei zasianej przypadkowo jakiś czas wcześniej przez najlepszego przyjaciela, poczciwego L, który pytał, jak w prosty sposób osiągnąć M — konstruktor K stworzył Y napędzane Z.

    W pierwszym z tych zdań mamy rozbudowaną grupę podmiotu, w drugim — bardzo rozbudowaną grupę orzeczenia (z licznymi okolicznikami, dopełnieniami i przydawkami). Czy są sytuacje, kiedy okoliczniki niebędące zdaniem, równoważnikiem zdania lub wyrażeniem wtrąconym oddzielamy przecinkiem?
  • Jak zaadresować list?
    28.11.2005
    28.11.2005
    Jak zaadresować pismo do małżeństwa lekarskiego, np. lek. med. M. E. Kowalscy czy inaczej?
  • Jedna jaskółka…
    10.02.2010
    10.02.2010
    Który wariant przysłowia jest poprawny: „Jedna jaskółka wiosny nie czyni” czy „Jedna jaskółka nie czyni wiosny”? A może oba?
  • Jeszcze o wieku człowieka i nie tylko
    21.03.2019
    21.03.2019
    W sprawie porady „Wiek człowieka” – otóż w wielu tekstach nie tylko naukowych wiek człowieka i inne dane nominowane w latach podaje się z ułamkiem dziesiętnym, nie przeliczając tego na miesiące i dni: Średnia długość życia mężczyzny wynosi 77,34 lat, Okres obiegu Saturna wokół Słońca wynosi 29,457 lat itd.
  • Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.

    21.02.2024
    21.02.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

  • komers
    20.04.2005
    20.04.2005
    Co oznacza słowo komers? Nie mogę go znaleźć w żadnym słowniku.
  • ksiądz i księżyc
    2.01.2013
    2.01.2013
    Czy słowa ksiądz i księżyc należą do jednej rodziny wyrazów?
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego