świnić
  • Pgoda idzie pod jedną świnią
    4.06.2009
    4.06.2009
    Witam,
    w jednej z powieści Jana Piepki (kaszubski pisarz) spotkałam się z określeniem Pogoda idzie pod jedną świnią. Zstanawima się, skąd autor mógł zaczerpnąć taki zwrot. Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Kamila Schachtschneider
  • Pięć Kaś
    21.09.2017
    21.09.2017
    Szanowni Państwo,
    proszę uprzejmie o wyjaśnienie, dlaczego występujące po liczebnikach rzeczowniki odmieniają się w następujący sposób:
    Kasiapięć Kaś (zamiast Kasi),
    dyniapięć dyń (zamiast dyni),
    świniapięć świń (zamiast świni).

    Czy jest na to jakaś reguła? Rodzimi użytkownicy języka używają powyższych form intuicyjnie. Niestety, dla obcokrajowców nie jest to już tak oczywiste.

    Z poważaniem
    Magdalena
  • Dwoje uszu
    8.01.2018
    8.01.2018
    Czasami kupuję psu ucho wieprzowe w ilości kilku sztuk. Kupując dwie sztuki i wiedząc, że pochodzą od jednej świni, poprosiłbym o dwoje lub parę uszu, albo o uszy. Zapewne te w opakowaniu, są przypadkowe, każde z innej świni. Co więc kupuję? Uszy (intuicyjnie liczba podwójna) czy ucha (liczba mnoga)? Kupuję pięcioro uszu, pięć uch, pięć sztuk uszu (uch), trzy uszy, troje uszu, trzy ucha? Analogicznie, chociaż wygląda to nieco obscenicznie: oko. Pozdrawiam
  • Czy słonina ma coś wspólnego ze słoniem?

    4.02.2024
    4.02.2024

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z następującym pytaniem: Dlaczego słonina to nie mięso ze słonia, tak jak konina jest mięsem z konia? Skąd wywodzi się słowo słonina? Czy ma związek z solą?

    Z wyrazami szacunku,

    Anna

  • Jidysz jako lingua franca

    21.03.2023
    11.03.2023

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie dotyczące rozróżnienia na języki kreolskie i Lingua franca. Uważa się ze jidysz jest Lingua franca Żydów aszkenazyjskich, natomiast ma wiele cech języka kreolskiego – wyewoluował w wyniku kontaktu z językiem germańskim, ma swoją gramatykę i jest używany przez Żydów aszkenazyjskich w kolejnych pokoleniach. Czy mogliby Państwo wyjaśnić skąd klasyfikacja jidysz jako Lingua franca?

    Z poważaniem,

    Maciej

  • koniowate czy koniowaty?
    30.09.2004
    30.09.2004
    Czy nazwy taksonów (np. koniowate) uznaje się za rzeczowniki i czy w liczbie pojedynczej można używać wszystkich rodzajów? Np. zebra to będzie koniowata w paski, koniowate w paski czy koniowaty w paski?
  • peloteza, sajerz, tamwors, wygawor
    14.09.2004
    14.09.2004
    Witam. Mam gorącą prośbę do redakcji o podanie znaczeń czterech słów: peloteza, sajerz, tamwors i wygawor. Wszystkie figurują w tutejszym słowniku ort., jednakże nigdzie jak dotąd nie znalazłem w żadnej literaturze definicji tychże. Z góry dziękuję i pozdrawiam;)
  • prosić i prosić się
    24.03.2009
    24.03.2009
    Przy rodzinnym stole pani domu pyta: „Czy ktoś prosi herbatę?” – a mi zęby wypadają, zupełnie jak przy zwisie męskim i zwisie podsufitnym. odpowiadam: „Prosi to się świnia na wiosnę”. Ponieważ, przez ostatnie 30 lat mieszkam za granicą i na styropianie nie spałem, jestem oskarżany o mówienie archaicznym językiem polskim. Proszę o wytłumaczenie, dlaczego „Czy ktoś prosi herbatę” czy nawet „Czy ktoś prosi o herbatę”, nie jest preferowaną formą.
  • siercinka
    5.04.2005
    5.04.2005
    W wielu słownikach ortograficznych znajdujemy słowo siercinka. Cóż ono oznacza i jaka jest jego etymologia?
    Dziękuję.
  • Szynka
    22.03.2018
    22.03.2018
    Szanowni Państwo!
    Zostałem nieoficjalnie oskarżony o obrazę uczuć religijnych przez użycie sformułowania szynka Jezusa. Zarzucono mi, że jest ono dwuznaczne, gdyż poza oczywistym znaczeniem ‘szynki należącej do Jezusa’ można uznać, iż szynka jest ZROBIONA z Jezusa, z czym się nie zgodziłem. Za przykłady potwierdzające zasadę podano mi szynkę osła i szynkę schabu, których rzekomo można użyć w rozumieniu ‘szynki z osła’ i ‘szynki ze schabu’.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego