����dany
  • zapis wyrażeń wieloczłonowych określających jeden byt
    21.06.2013
    21.06.2013
    Jak zapisać jednym wyrażeniem rzeczownikowym 'narrator, który jest autorem książki'? Zapis z łącznikiem (narrator-autor książki) sprawia, że słowo książki wydaje się być oderwane od reszty wyrażenia. Oczywiście pytanie jest bardziej ogólne i dotyczy nie tylko tego przypadku, który w odpowiednim kontekście prawdopodobnie dałoby się rozwiązać w inny sposób, lecz zapisu wyrażeń wieloczłonowych określających jeden byt.
  • zapisy fonologiczne
    6.06.2005
    6.06.2005
    Witam. Mam pytanie dotyczące poprawnego zapisu fonologicznego słów płyną i płynął, które wydają się brzmieć tak samo. Interesuje mnie także, jak powinno się zapisywać fonologicznie końcówki wyrazów z [i] – czy istnieje jakaś różnica w wymowie między nadziei, Marii, czy amnezji?
  • Zapis zakresu lat

    18.11.2023
    18.11.2023

    Szanowni Państwo,

    często spotykam się z następującym zapisem zakresu lat: 1976–89 lub 2015–21, z pominięciem w drugim członie dwóch pierwszych cyfr. Ten zapis wydaje mi się niepoprawny. Czy słusznie? Moje wątpliwości budzi zwłaszcza taki zapis: 2003–06.

    Pozdrawiam serdecznie

    Magdalena

  • zapobieganie i zwalczanie
    16.02.2015
    16.02.2015
    Szanowni Państwo,
    czy w polskim tłumaczeniu nazwy Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej nie mamy do czynienia z błędnym skrótem składniowym? Zapobieganie łączy się z rzeczownikiem w celowniku, zwalczanie z rzeczownikiem w dopełniaczu, w przypadku rzeczownika przemoc celownik i dopełniacz brzmią tak samo, ale czy to oznacza, że można zastosować skrót? Ja, gdy czytam ten tytuł, „słyszę” jednak tę odmienną rekcję…
    Z pozdrowieniami
    K. Pawlaczyk
  • zaś
    26.10.2012
    26.10.2012
    Szanowni Państwo!
    Spotkałem się ostatnio z zaskakującą dla mnie opinią, że słowo zaś jest kolokwializmem; nie znalazłem nigdzie jej potwierdzenia, lecz wygłoszona została przez znakomitego filologa, dała mi więc do myślenia. Będę wdzięczny za wyjaśnienie tej kwestii.
    Kreślę się z poważaniem
    (z góry dziękując oraz prosząc o zachowanie moich imienia i nazwiska dla siebie).
  • za zaliczeniem – raz jeszcze
    10.10.2003
    10.10.2003
    Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
    Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
    Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
    Pozdrawiam
    Łukasz Starzak
  • zbieg znaków interpunkcyjnych

    12.09.2005
    12.09.2005

    Dzień dobry,

    Wieczny problem cudzysłowu i kropki. Sprawdzałam, szukałam w spisie poradni, ale cytaty z Cezara mi nie wyjaśniły następującej sprawy: (poprzednie zdanie zakończone zwykłą kropką, dalej jedno zdanie cytatu): „O, mateczko, co za bałagan i złodziejstwo w admiralicji!”. Czy po tym wykrzykniku i cudzysłowie dać jeszcze nieszczęsną kropkę?

    Jestem w kropce. Tej pod znakiem zapytania.

    Pozdrawiam –

    Elżbieta Derelkowska

  • Zbyt chętnie chciał
    27.11.2012
    27.11.2012
    Zdecydowanie nie należę do pogromców pleonazmów, ale ostatnio moja tolerancja dla nich (pleonazmów, nie pogromców) została wystawiona na próbę. Oto zdanie z jednej książki: „Zbyt chętnie chciał…”. Czy to jeszcze da się obronić?
  • zdania z się
    1.02.2010
    1.02.2010
    Szanowni Państwo,
    czy istnieje jakaś zasada lub zalecenie dotyczące miejsca zaimka się, gdy w zdaniu stoją obok siebie dwa czasowniki, z których jeden jest zwrotny? Kilka przykładów: „Nie mogę się doczekać jego przyjazdu”, „To nie będzie się ciągnąć w nieskończoność”.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku
    Marek Piszczek
  • zdebie i wnorki
    30.09.2004
    30.09.2004
    Witam. Dwa pytania dotyczące zwierząt:
    a) Jak prawidłowo odmieniać słowo zdeb (jest to ssak z rodziny szopów, inaczej ostronos)? Czy podobnie jak cietrzew i pawzdebie, zdebia, zdebiom itp., czy może: zdeby, zdebom, zdeba itp.?
    b) Jaka jest etymologia słowa wnorka (jest to ptak, sowa ziemna – przyp. W. Doroszewskiego)?
    Dziękuję i pozdrawiam redakcję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego