były

Słownik języka polskiego PWN*

były II pot. «były mąż lub narzeczony»
• była
były I
1. «taki, który przestał pełnić jakąś funkcję»
2. «o państwie: taki, który przestał istnieć lub istnieje w innych granicach»
powinien, powinna, powinno
1. «jest pożądane, konieczne, żeby ktoś coś zrobił, np. Powinien spłacić dług.»
2. «coś jest spodziewane, przewidywane, np. Powinien zaraz wrócić.»
3. «jest wskazane, żeby jakaś osoba, rzecz lub jakieś wydarzenie spełniały określone warunki, np. Zupa powinna być gorąca.»
winny III «osoba, na której ciąży wina za coś»
• winna
jestem «zwrot stanowiący potwierdzenie obecności na sali, w klasie itp.»
winien I, winna I, winno I
1. «mający do spłacenia należność, dług»
2. «mający jakieś zobowiązanie wobec kogoś lub zawdzięczający coś komuś, czemuś»
winien III, winna III, winno III
1. «jest pożądane, konieczne, żeby ktoś coś zrobił, np. Winieneś jej pomóc.»
2. «jest wskazane, żeby jakaś osoba, rzecz lub jakieś wydarzenie spełniały określone warunki, np. Formularze winny być wypełniane czytelnie.»
bajpas, by-pass, bypass [wym. bajpas] «fragment naczynia krwionośnego lub rurka z tworzywa sztucznego wszczepione pacjentowi w celu skierowania przez nie przepływu krwi z pominięciem niedrożnego fragmentu tętnicy; też: operacja chirurgiczna polegająca na takim wszczepieniu»
by I
2. «spójnik wprowadzający wtrącenie zawierające komentarz na temat użytego w zdaniu słowa lub wyrażenia, np. Był lekkomyślny, by nie powiedzieć, głupi.»
by II «wykładnik trybu przypuszczającego, w 1. i 2. osobie liczby pojedynczej i mnogiej rozszerzony o końcówki osobowe: bym, byś, byśmy, byście, np. Zrobiłbym to zaraz. Czyżby to już koniec?»
bądź I «spójnik wyrażający możliwą wymienność części zdań lub zdań równorzędnych»
bądź II «partykuła występująca po zaimkach pytajnych, nadająca im znaczenie nieokreśloności, wyrażająca obojętność wyboru, np. Możesz to zrobić kiedy bądź.»
być I
1. «istnieć, żyć»
2. «być obecnym, znajdować się gdzieś»
3. «trwać przez pewien czas, zdarzać się, odbywać się»
4. «brać w czymś udział, np. Ojciec był w powstaniu.»
5. «uczęszczać gdzieś, korzystać z czegoś, np. Dwa lata był w technikum.»
6. «mieć jakieś wydarzenia za sobą, spodziewać się ich lub być w trakcie jakichś wydarzeń, np. Gdy przyszli goście, byliśmy już po obiedzie.»
7. «sięgać, dostawać do jakiejś wysokości, np. Woda była do kostek.»
8. «znajdować się w jakimś stanie, ulegać czemuś, np. Był pod wpływem alkoholu.»
być II
1. «czasownik służący do tworzenia złożonych form czasowników: czasu przyszłego złożonego, strony biernej wszystkich czasów, dawniej też trybu warunkowego w czasie przeszłym i czasu zaprzeszłego, np. Będę pamiętał. Był ceniony przez wszystkich.»
2. «łącznik w orzeczeniu złożonym, np. Był wysokiego wzrostu.»
3. «w zwrotach nieosobowych, np. Trzeba było to zrobić.»
moszcz winny «młode, niskoalkoholowe wino»
winny I
1. «dotyczący wina»
2. «o smaku lub zapachu: słodki i kwaskowy zarazem; też o owocach: mający taki smak»
winny II «będący sprawcą lub przyczyną czegoś»

Synonimy

były (narzeczony, minister)
być (ktoś, coś)
być (w jakimś miejscu)
winien (ktoś komuś coś)
winien (ktoś coś zrobić)
winny (smak, owoc)
winny (as, król) pot.
winny (czemuś)
co by nie (było) pot.
czyj by nie (był) pot.
dokąd by nie (przyjechał) pot.
ile by nie (było) pot.
jak by nie (postąpił) pot.
jaki by nie (był) pot.
kto by nie (był) pot.
skąd by nie (przyjechał) pot.
być do tyłu (z robotą) pot.
być w lesie (z czymś) pot.
być związanym (tematycznie z czymś)
to jest (uściślające)
to jest (korygujące)

Zagraj z nami!

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego