-
przyimki naprzemienne
5.10.20235.10.2023W gramatyce niemieckiej przyimki rządzące dwoma przypadkami nazywane są „przyimkami naprzemiennymi”. Dlaczego tego terminu nie ma w polskiej gramatyce?
-
Archaizmy typu k’woli, k’niej w dawnych tekstach.
27.07.202127.07.2021Szanowna Poradnio,
w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.
„Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.
Z poważaniem,
-
banda i bandyta6.03.20126.03.2012Skąd się wzięły słowa banda i bandyta? Czy wszystkie znaczenia słowa banda mają ten sam rodowód?
Z poważaniem,
Łukasz
-
Centrum kultu Radogosta w Radogoszczy
14.03.202414.03.2024Ponieważ nie znalazłam w słownikach, zwracam się do Państwa z pytaniem o odmianę nazwy Radogoszcz - przy czym nie chodzi o dzielnicę w Łodzi, tylko miejsce kultu Radogosta. Z góry dziękuję i pozdrawiam
-
conditio czy condicio?4.07.20034.07.2003Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
Z pozdrowieniami
Stanisław Danecki -
dryja5.02.20045.02.2004Szanowni Państwo!
Zwracam się z prośbą o określenie znaczenia i pochodzenia słowa dryja. W żadnym z dostępnych mi źródeł nie udało mi się tego odnaleźć, a sprawa jest wagi rodzinnej.
Z poważaniem
Leszek Mroczyński
-
Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.
21.02.202421.02.2024Dzień dobry,
zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?
Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.
-
kontusz i geszeft11.01.200511.01.2005Witam. Nurtuje mnie etymologia słów geszeft oraz kontusz. W jednych słownikach jest napisane, że geszeft to słowo z języka niemieckiego, zaś w innych, że z języka jidysz. Podobna rozbieżność przy etymologii słowa kontusz: raz z języka węgierskiego, a raz z osmiańsko-tureckiego. Dziękuję za rozwianie moich wątliwości i pozdrawiam.
-
Księstwo Słupskie, Hospodarstwo Mołdawskie, Chanat Krymski4.06.20194.06.2019Szanowni Państwo,
proszę o podanie poprawnego zapisu poniższego typu nazw (z nadzieją, że te rozstrzygnięcia pojawią się w SJP): księstwo słupskie, hospodarstwo mołdawskie, chanat krymski czy Księstwo Słupskie (z pewnością zapis dużymi literami jako byt państwowy: Księstwo Warszawskie, Księstwo Kijowskie), Hospodarstwo Mołdawskie, Chanat Krymski. Czy pisownia dużą lub małą literą zależy od stopnia niezależności danego terytorium? Dziękuję bardzo i pozdrawiam, A.B.
-
lonek
21.10.202321.10.2023Na Górnym Śląsku, w gwarze, ale może również już jako regionalizm, używane jest określenie „lonek” (np. lonek wusztu – kawałek kiełbasy). Czy to słowo jest pochodzenia staropolskiego? Czy ono jest polskie?
Bardzo dziękuję za odpowiedź.