odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • Konia! Królestwo za konia!
    22.11.2014
    22.11.2014
    W jakim przypadku jest napisany wyraz konia?
  • problem z zającem
    22.11.2014
    22.11.2014
    Witam.
    Mam mały problem ze słowem zające… Czy jedyna poprawna forma dopełniacza brzmi zajęcy, czy może forma zająców również jest poprawna? Słownik podaje formę zająców jako poprawną tylko w wypadku nazwisk, jednak profesor Miodek w wywiadzie powiedział, że nie może powiedzieć, że forma zająców jest niepoprawna. Jaka jest prawda?
    Z góry bardzo dziękuje
  • kotu czy kotowi?
    21.11.2014
    21.11.2014
    Szanowny Panie,
    piszę, aby zadać następujące pytanie: jak brzmi poprawna forma C. l. poj. rzeczownika kotkotu czy kotowi? Tę drugą formę podaje jako JEDYNĄ poprawną Słownik poprawnej polszczyzny PWN wydany w 2009 r.
    Z poważaniem
    Dorota Michałowska
  • Starzy – szlachetni?
    9.11.2014
    9.11.2014
    Szanowni Państwo,
    spotykam się czasem z przekonaniem, że nieodmienianie słów radio i studio jest przejawem elegancji językowej „w starym, dobrym stylu”. Czy rzeczywiście istnieją podstawy do takiego postrzegania braku odmiany w tych wypadkach? Na podobnej zasadzie zetknąłem się z uznawaniem formy postaci za „szlachetniejszą” niż postacie. (Chodzi oczywiście o mianownik lm. rzeczownika postać). Dodam, że dotyczy to ludzi młodych.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • tchnąć
    1.11.2014
    1.11.2014
    Witam,
    chciałbym zapytać jak brzmi czasownik tchnąć w pierwszej osobie liczby pojedynczej w czasie teraźniejszym. Ja tchuję? Ja tchnuję? A może nie funkcjonuje on w ogóle w takiej formie?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
  • kolesie
    31.10.2014
    31.10.2014
    Czy forma (tych) kolesi jest dopuszczalna? Wszystkie słowniki podają jednogłośnie: tylko kolesiów. Dlaczego więc w mediach (także w korpusie językowym) takiej formy w ogóle się nie spotyka?
    Pozdrawiam
  • dziwny pseudonim
    30.10.2014
    30.10.2014
    Jak odmienić w dopełniaczu i bierniku pseudonim Kaliber 25? Moim zdaniem Kalibra 25, a nie Kalibru 25 ani Kaliber 25. Czy mam rację?
    Pozdrawiam
    Małgorzata D.
  • w Marriotcie
    25.10.2014
    25.10.2014
    Która forma jest prawidłowa: w Marriocie czy w Marriotcie? Wydaje mi się, że tylko ta druga, ale w internecie obu jest mniej więcej po równo, więc może chodzi o jakiś wyjątek?
  • pełen i pełny
    21.10.2014
    21.10.2014
    Jak wiadomo, formy pełen można użyć jako przydawki, pod warunkiem że jest rozwinięta (obraz pełen życia i radości). Czy poprawne byłoby postawienie takiej przydawki w prepozycji, np. w wyrażeniu pełen życia i radości obraz pt. XXX z roku 1986? A może lepiej posłużyć się tutaj formą pełny?
  • bociany w bierniku
    21.10.2014
    21.10.2014
    15 października odbył się dolnośląski konkurs „Dolny Ślązaczek”. W jednym z pytań należało określić, w którym przykładzie rzeczownik bocian przybiera formę biernika. Mój największy problem dotyczył przykładów, w których biernik brzmi tak samo jak mianownik: „Bociany zbudowały gniazdo”, „Bociany widziały gniazdo”. Uprzejmie proszę o wytłumaczenie, w jaki sposób rozpoznawać odmianę przez te dwa przypadki?
  • Cicha noc
    15.10.2014
    15.10.2014
    Czy tytuł kolędy Cicha noc podlega odmianie? Np. w zdaniu: „Dzieci śpiewały «Cicha noc» czy: „Dzieci śpiewały «Cichą noc»”?
  • Ile koniugacji w języku polskim?
    29.09.2014
    29.09.2014
    Dzień dobry!
    Przeglądałam ostatnio podręczniki do nauki języka polskiego jako obcego. Zdziwiło mnie to, że podają one cztery tylko koniugacje, podczas gdy w różnych słownikach języka polskiego podaje się jedenaście wzorów koniugacji (a oprócz tego warianty niektórych z nich). Z czego wynika ta różnica i ile w końcu mamy koniugacji w języku polskim?
    Uprzejmie dziękuję za odpowiedź i życzę dobrego dnia!
    Katarzyna
  • ci grzeczni łobuzi
    25.09.2014
    25.09.2014
    Podobno w słowniku ortograficznym Karpowicza są formy liczby mnogiej ci łobuzi i ci narcyzi, nie odnotowane w PWN-owskim WSO. Nie mogę też nigdzie potwierdzić formy ci łachmyci. W drugą stronę, tzn. żeby z -ci zrobić -ty, zawsze można się powołać na zastosowanie formy deprecjatywnej. A ci łobuzi, narcyzi, łachmyci – można tych form bezpiecznie (tj. bez ryzyka posądzenia o nieznajomość polszczyzny) używać?
  • iwa
    21.09.2014
    21.09.2014
    Jaka jest poprawna odmiana gatunku Wierzba iwa? Problem przedstawię za pomocą przykładowego zdania: „Wróbel usiadł na wierzbie iwie” (czy poprawną formą będzie iwej)?
  • powracające nastolatki
    13.09.2014
    13.09.2014
    Jak to jest z tymi nastolatkami? To są te nastolatki, obojętnie czy rodzaju męskiego czy żeńskiego. Ale ciśnie mi się na usta pytanie, dlaczego nie nastolatkowie? Czy nie byłoby to bardziej logiczne?
    Z góry dziękuję.
  • szanse
    10.09.2014
    10.09.2014
    Jaki jest mianownik l.m. od słowa szansa? „Czy są jakieś szanse?”. „Czy są jakieś szansy?”.
    Pozdrawiam
    Michał
  • w czy na?
    29.06.2014
    29.06.2014
    Witam,
    kiedy w odniesieniu do jakiegoś państwa / krainy geograficznej używamy w, a kiedy na? Np. „Zamieszki odbyły się na Ukrainie” vs. „Zamieszki odbyły się w Polsce”, „Lecę do Australii” vs. „Lecę na Islandię”.
    Pozdrawiam,
    Kamil
  • Liczymy mole
    25.06.2014
    25.06.2014
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy fizyki. W nazwie jednostki mol nazwa jest tożsama z oznaczeniem. Czy mam więc nie odmieniać: 4 mol, 4 kmol (kilomole, k to przedrostek oznaczający kilo), tak jak 3 kg, 4 m, czy pisać: 4 mole, 4 kmole itd.?
  • blog nadal pożądany
    17.06.2014
    17.06.2014
    Jak odmieniać rzeczownik blog?
  • czas przyszły złożony
    15.06.2014
    15.06.2014
    Która forma jest poprawna – będę jechać czy będę jechał? Będą czytać czy będą czytali?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego