odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • Czarku, czy mógłbyś…?
    24.02.2015
    24.02.2015
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące poprawnej odmiany imienia (zdrobnienia) Czarek. Czy zwracając się do osoby o tym imieniu, powinniśmy użyć formy Czarek czy Czarku? Podchodząc do kolegi w pracy i prosząc go o pomoc, powinienem powiedzieć: „Czarku, czy mógłbyś to dla mnie zrobić?” czy poprawna będzie forma: „Czarek, czy mógłbyś to dla mnie zrobić?”?
    Pozdrawiam
    Kubunia
  • Pomagano i pomożono
    18.02.2015
    18.02.2015
    Mam pytanie na temat czasownika nieprzechodniego pomagać. Mówimy zrobiono (od słowa zrobić), robiono (od słowa robić), śpiewano, zaśpiewano itd. Natomiast czasownik pomagać nie ma formy bezosobowej. Dlaczego tak jest?
    Jak poprawnie powiedzieć zdanie analogiczne do „Kiedyś zrobiono mi herbatę” z użyciem słowa pomógł? „Kiedyś ktoś mi pomógł” brzmi bardzo nieelegancko.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
  • tyle samo
    9.02.2015
    9.02.2015
    Szanowni Państwo!
    W rozmowie ze znajomymi uświadomiłem sobie, że nie umiem liczyć do tylu co oni. Bo (nie chcąc zostawiać tyla samego) czy umiem liczyć do tylu samo/tylu samych/tylu samu/tyla (za Doroszewskim) samego? Czy tyle samo odmieniać tak samo jak tak samo, czyli wcale, czy jak to samo? Czy tyle samo jest przysłówkiem, liczebnikiem czy ich połączeniem? W wyniku generatywnej burzy mózgów nie zabraknie mi przecież w klasie tylorga samorga dzieciorga [cyborga].
    Z poważaniem
  • smartfon
    7.02.2015
    7.02.2015
    Ostatnio usłyszałam reklamę nowoczesnego telefonu, gdzie polecano zakup wyjątkowego smartfonu. Przyzwyczailiśmy się do wszechobecnych anglicyzmów w mediach, ale zabrzmiało to trochę dziwnie. Czy jednak nie powinno się polecać wyjątkowego smartfona? Taką formę słychać częściej.
  • tantiemy
    4.02.2015
    4.02.2015
    Witam serdecznie,
    bardzo proszę o informację, jak używać poprawnie słowa tantiema. Jeśli wypłacam autorowi zbiorcze wynagrodzenie np. za kilka tekstów piosenek/książek etc., to wypłacam mu tantiema czy tantiemy?
    Z góry dziękuję za pomoc
  • statua
    26.01.2015
    26.01.2015
    Czy jest poprawna forma statule, a nie statui?
  • we snach
    22.01.2015
    22.01.2015
    Szanowni Państwo,
    Czy można chodzić we snach? Słownik poprawnej polszczyzny podaje: „we to forma przyimka w, używana (…) zwyczajowo w połączeniu z wyrazami zaczynającymi się od dwóch innych spółgłosek (…)”. Z kolei przeszukanie korpusu języka polskiego pokazuje, że zestawienia takie, jak we snach czy we drzwi funkcjonują, choć rzadko, w języku polskim. Czy wobec powyższego można przyjąć, że istnieje zwyczaj i wyrażenie we snach jest poprawne?
  • falafel
    21.01.2015
    21.01.2015
    Dzień dobry,
    smacznie sobie czasem zjeść falafel, ale jak o tym opowiedzieć? Jak się taki falafel odmienia?
  • wybór końcówki rzeczownika
    15.01.2015
    15.01.2015
    Witam,
    czasowniki męskie żywotne i nieżywotne mogą dostać w dopełniaczu końcówkę -u lub -a, a czasowniki męskie osobowe i żywotne w celowniku -owi lub -u. Skąd zwykły użytkownik języka widzieć ma, którą z końcówek dostanie dane słowo? A może końcówki te zależne są od regionalnych zwyczajów mówiących?
    Pozdrawiam
    Kamil
  • farta mieć
    8.01.2015
    8.01.2015
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy odmiany słowa fart. Według słownika powinno się powiedzieć „Mam fart”, ale czy skoro, odmieniając wyrazy w bierniku, mówimy już, że jemy pomidora, a nie że jemy pomidor lub włączamy laptopa, a nie że włączamy laptop, to nie powinniśmy też mieć farta?
    Pozdrawiam
  • mnie, nie mi
    8.01.2015
    8.01.2015
    Czy mnie zamiast mi na początku zdań dotyczy tylko dopełniacza czy też celownika? Jak powinno być: „Mnie/mi też jest smutno”, „Mnie/mi też to powiedział”, „Mi/mnie się zdawało, że się spóźniłem”. Czy są możliwe zdania z mi w pozycji akcentowanej?
  • Osoba czy firma?
    7.01.2015
    7.01.2015
    Witam!
    Mając na myśli firmę, to poprawną formą jest „Zadzwoń do Tauronu” czy „Zadzwoń do Taurona”? do Falubazu czy Falubaza? Mając na myśli imię (Tauron) czy kibica drużyny żużlowej (Falubaz), wybierzemy końcówkę -a, a co w przypadku samej firmy? Proszę o wyjaśnienie.
    Pozdrawiam
    Paweł
  • w cudzysłowie
    3.01.2015
    3.01.2015
    Czy poprawnie jest w tym cudzysłowiu, czy w cudzysłowie??
  • wybuchnąć
    29.12.2014
    29.12.2014
    Szanowni Państwo!
    Od pewnego czasu dręczy mnie wątpliwość następującej natury: czy czasownika wybuchnąć używać w formie wybuchła czy wybuchnęła? Pierwsza wydaje mi się niestosowna, jednak wiele osób zdaje się jej używać.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelniczka
  • weszłem – wszedłem??
    28.12.2014
    28.12.2014
    Szanowny Panie Profesorze!
    Mam pewien problem. Dotyczy on wyrazów weszłem i wszedłem. Często słyszę obie formy. Ale która jest prawidłowa? Bardzo prosiłbym o odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Maciej
  • rozumieć jak umieć
    15.12.2014
    15.12.2014
    Dzień dobry.
    Mam 25 lat, w zeszłym roku dowiedziałem się, że zamiast słowa rozumię, którego używałem, należy stosować słowo rozumiem, byłem zszokowany tą wiadomością. Do dziś używam formy uznawanej przeze mnie za poprawną. Proszę o wyjaśnienie, dlaczego jedynie rozumiem jest uważane za prawidłowe?
  • niezły kontrakt
    6.12.2014
    6.12.2014
    Dzień dobry,
    bardzo proszę o poradę dotyczącą pisowni rzeczowników milion i miliard. W jaki sposób powinno się je odmieniać w wyrażeniach: „Na 26,3 miliarda zł opiewa kontrakt” czy też „Na 26,3 miliardów zł opiewa kontrakt”?
    Bardzo dziękuję i pozdrawiam
  • ćwik
    6.12.2014
    6.12.2014
    Szanowni Państwo!
    Jestem instruktorem harcerskim. Podczas jednej z rozmów w naszym gronie, zaczęliśmy zastanawiać się nad poprawną formą liczby mnogiej od słowa ćwik w znaczeniu stopnia harcerskiego. Padły trzy propozycje ćwikowie, ćwiki oraz ćwicy. Która z nich jest poprawna? Dodam że nie znalazłem odpowiedzi w kilku słownikach języka polskiego.
  • kłopotliwy pyłek
    2.12.2014
    2.12.2014
    Witam,
    uczęszczam na zajęcia dotyczące palinologii. Dowiedziałam się na nich, że słowo pyłek (roślinny) nie ma liczby mnogiej. Nie możemy w takim razie powiedzieć, że np. jesteśmy uczuleni na pyłki, a jedynie że na ziarna pyłku. Czy to prawda?
    Pozdrawiam
  • blog nadal intryguje
    1.12.2014
    1.12.2014
    Jak odmienia się rzeczownik blog????
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego