Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
Rzeczpospolita30.05.201530.05.2015Dzień dobry.
Już od wielu lat trapi mnie poprawna forma słowa Rzeczpospolita czy Rzeczypospolita. Uszy mnie świerzbią, gdy słyszę polskich polityków czy dziennikarzy, którzy na wielokroć sposobów odmieniają to słowo. Mam przed sobą Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN pod red. Andrzeja Markowskiego wydany w 2008 roku, strona 1014: „rzeczpospolita (nie: rzeczypospolita)”. Na Waszej stronie czytam, że obie formy są poprawne. To jak jest naprawdę z tą Rzeczpospolitą? -
abrakadabra26.05.201526.05.2015Szanowni Państwo,
interesuje mnie odmiana słowa abrakadabra. Czy od wspomnianego wyrazu można utworzyć liczbę mnogą? Na dyktandzie – w uczelni – pojawił się fragment: „(…) mamrotane półgłosem abrykadabry”. Jeżeli nie istnieje forma mnoga: czy tworzenie jej jest błędem wystarczająco istotnym, by żądać bezwzględnego uznania zapisu bądź usunięcia części zdania?
Z poważaniem
Czytelnik -
dziekani i Jackowie24.05.201524.05.2015Szanowni Państwo,
niedawno usłyszałem, jak w sytuacji oficjalnej zwrócono się do prodziekanów panowie dziekanowie. Powinno być chyba panowie dziekani, prawda? Taka forma przypomina mi liczbę mnogą imion. Rzeczywiście, panowie Jackowie brzmi bardziej elegancko niż panowie Jacki i przypuszczam, że chodziło właśnie o dodanie splendoru. Zastanawiam się, czy można wyróżnić jeszcze jakąś grupę poza imionami, do której stosuje się taką liczbę mnogą.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
czarny charakter9.05.20159.05.2015Szanowni Państwo,
mam problem z odmianą przez przypadki wyrażenia czarny charakter. Odmiana wyrazu charakter jest oczywista, jest to rzeczownik męski nieżywotny, ale czarny charakter to osoba. Jak powinnam napisać: „W tej bajce nie ma czarnego charakteru” czy „charaktera”?
Pozdrawiam
Katarzyna -
zatrząść8.05.20158.05.2015W zdaniu: „W latach 1929–1933 miał miejsce Wielki Kryzys – prawdopodobnie największy kryzys gospodarczy w XX wieku, który zatrząsł systemami pieniężnymi na całym świecie”. Poprawna będzie forma czasownika zatrząsł czy zatrząsnął?
-
pościel7.05.20157.05.2015Dzień dobry,
chciałam zapytać o odmianę słowa pościel. Według słownika poprawnej polszczyzny nie posiada ono liczby mnogiej, lecz zastanawiam się, czy nie mogę użyć słowa pościele, kiedy mam na myśli 20, 50 lub 100 kompletów bielizny, którą powlekam kołdry i poduszki, lub kiedy chcę powiedzieć o wielu zestawach kołder, poduszek i prześcieradeł. Tym bardziej, że przyglądam się jednej pościeli, lecz pięciu pościelom, prawda? Proszę o rozwianie wątpliwości.
Z góry dziękuję i pozdrawiam
-
Czy oni to zrozumieją?7.05.20157.05.2015Które wyrażenie jest poprawne: „Oni nie zrozumią” czy „Oni nie zrozumieją”.
-
szarzej, czarniej, zieleniej!5.05.20155.05.2015Szanowni Państwo,
czy przysłówki szaro, czarno, zielono możemy stopniować w sposób regularny, czy wyłącznie opisowy?
Z wyrazami szacunku
Anna Wróbel -
Teatr Scena Kotłownia
4.05.20154.05.2015Szanowni Językoznawcy,
jak należy odmienić i zapisać nazwę „TEATR SCENA KOTŁOWNIA”? Co należy odmienić, co zapisać wielką literą, co w cudzysłowie?
Teatr ten zadaje to pytanie
Pozdrawia :-)
-
druhna drużynowa19.04.201519.04.2015Jak brzmi wołacz od druhna drużynowa? Druhno drużynowa czy druhno drużynowo? Mówimy panie profesorze, ale z pierwszą formą (druhno drużynowa) spotykam się w harcerstwie równie często.
-
dąb – dębu12.04.201512.04.2015Mam spory dylemat. Jak poprawnie powinnam zapisać tytuł legendy: Tajemnica czarnego dęba czy Tajemnica czarnego dębu? Bardzo proszę o odpowiedź, będę niezmiernie wdzięczna.
Z poważaniem
Janina Zimirska -
tysiące spraw11.04.201511.04.2015Jak powinno się odmienić słowa tysiące i sprawy w zdaniu: „Gawędziliśmy o tysiącach/tysiącu spraw/sprawach”?
Z góry dziękuję -
ponownie każdzi9.04.20159.04.2015„Mianownik liczby mnogiej w rodzaju męskoosobowym nie jest używany” – to cytat z odpowiedzi na pytanie o formę każdzi. W innej odpowiedzi (chyba, bo nie znalazłem, w której) było o tym, że użytkownicy języka często oczekują od słowników opowiedzenia się za lub przeciw, a takie sformułowanie wydaje się być czymś pomiędzy. Czy przesądza ono o tym, że formę należy traktować jako niepoprawną? Poprawną, ale nie używaną? A może to forma potencjalna?
-
zaimek każdy w liczbie mnogiej4.04.20154.04.2015W jednej z tutejszych porad można znaleźć przykład „Na każde dwa kilogramy spalonej tkanki tłuszczowej…”. Idąc tym tropem, da się ułożyć zdanie zaczynające się od „Każdzi dwaj mężczyźni…” (przy odrobinie inwencji dałoby się sklecić jeszcze kilka przykładów), jednak ciężko potwierdzić formę każdzi. Przykładowo w słowniku sjp.pl nie ma formy każdzi, ale za to są: każdziutcy, każdziuścy, każdziuteńcy i każdziuchni. Jak zatem traktować te słowa?
-
pisze w znaczeniu 'napisał'31.03.201531.03.2015Witam.
Czy można powiedzieć „Paweł pisze, że…” zamiast „Paweł napisał, że…”? -
pług i dług31.03.201531.03.2015Szanowni Państwo,
ostatnio w mojej rodzinie powrócił problem odmiany słowa pług. Ku naszemu zaskoczeniu, dopełniacz to pługa, mimo że, jak myśleliśmy, słowo to będzie się odmieniać podobnie jak dług czy złóg, czyli odpowiednio długu i złogu. Skąd ta różnica? Czy decydująca jest tu (bez)dźwięczność pierwszej głoski w każdym z wyrazów?
Z góry dziękuję za odpowiedź,
Bartek -
tyglew15.03.201515.03.2015Jak odmieniać słowo tyglew (krzyżówka lwicy i tygrysa)? Czy tak jak lew, a więc tyglwa, tyglwowi, tyglwy…?
-
NGO14.03.201514.03.2015Szanowna Poradnio!
Mimo zaawansowanego wieku debiutuję w roli korektorki, w związku z czym odkrywam miliony problemów językowych. Zgodnie z poradnianym przepisem, ograniczę się do jednego pytania. Chodzi mi o często używany w prasie skrót NGO (organizacja pozarządowa), a konkretniej – o używanie go w piśmie w liczbie mnogiej i w przypadkach zależnych. Będę wdzięczna za wyjaśnienie.
Z poważaniem
Halina Kowalczyk -
lindy hop10.03.201510.03.2015Czy nazwę bardzo mało popularnego tańca lindy hop należy odmieniać tak samo jak hip-hop? Spotkałem się z odmianą „Tańczę lindy hopa” i brzmi mi to bardzo źle. Czy nie powinno być „Tańczę lindy hop”? Tak samo „Słucham hip-hopa” czy „Słucham rapa” brzmi niepoprawnie. Czy powinno być „Nie lubię lindy hop”, „Nie lubię lindy hopu” czy „Nie lubię lindy hopa”?
Pozdrawiam -
temat i końcówka w nadziei24.02.201524.02.2015Dzień dobry.
Moje pytanie dotyczy rzeczownika nadzieja. W którym miejscu należy oddzielić w nim temat od końcówki?
