odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • żeśmy byli
    26.03.2014
    26.03.2014
    Panie Profesorze {zreflektowałem się, że pisanie do Pana może być również bardzo ryzykowne},
    co Pan myśli o używaniu formy żeśmy, czy nie prościej i piękniej jest mówić i pisać byliśmy zamiast żeśmy byli?
  • kafelek
    25.03.2014
    25.03.2014
    Witam,
    chciałbym wiedzieć, jaka jest poprawna forma odmiana słowa kafelek. Czy „Wyznaczyliśmy wymiary kafelki na 30x30 cm”, czy „Wyznaczyliśmy wymiary kafelka na 30x30 cm”?
    Pozdrawiam
    Kamil
  • nazwisko Batory
    23.03.2014
    23.03.2014
    Jak powinno się pisać nazwisko Batory w liczbie mnogiej, w znaczeniu rodu? Batorzy, Batorowie czy w ogóle nie należy tego odmieniać?
  • je, nie go
    16.03.2014
    16.03.2014
    Dzień dobry!
    Często spotykam się z tym, że rzeczowniki rodzaju nijakiego zastępuje się w bierniku liczby pojedynczej zaimkiem go. Proszę o odpowiedź na pytanie, która z podanych poniżej form jest prawidłowa:
    – Otworzyłem wino = Otworzyłem go
    czy
    – Otworzyłem wino = Otworzyłem je?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam serdecznie
  • rwa – rew
    5.03.2014
    5.03.2014
    Zastanawia mnie, jak będzie brzmiał dopełniacz liczby mnogiej od rzeczownika rwa. Wyobraźmy sobie np. lekarza, do którego cały czas przychodzą pacjenci z rwą kulszową. Rutyna zaczyna doskwierać, nic więc dziwnego, że wkrótce nasz lekarz nie wytrzyma i powie pod nosem: „Dość już mam tych…” – czyżby rew?
  • onomatoid
    23.02.2014
    23.02.2014
    Jak brzmi słowo onomatoid w dopełniaczu?
  • rokosz czy rozkosz?
    22.02.2014
    22.02.2014
    Szanowna Poradnio,
    mam problem z odmianą słowa (ten/ta) rokosz. Słownik ortograficzny PWN jest sprzeczny (przynajmniej w dopełniaczu – cała odmiana nie jest podana) ze słownikiem pod redakcją S. Dubisza. Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości.
  • literatury romańskie
    22.02.2014
    22.02.2014
    Szanowni Państwo,
    zaintrygowały mnie ostatnio tablice informacyjne w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie. Otóż niedaleko działu literatura polska znaleźć można literatury romańskie czy literatury niemieckojęzyczne i skandynawskie. Poczułam się zakłopotana: z jednej strony wywieszki te rażą moje oczy, z drugiej zaś – trudno instytucję tak zacną podejrzewać o błędy. Wydawało mi się dotąd, że literatura jest singulare tantum. Czy możecie Państwo rozwiać moje wątpliwości?
    Dziękuję!
  • Kogom ja nie spotkał!
    16.02.2014
    16.02.2014
    Szanowni Państwo,
    proszę o pomoc dot. poniższego zdania: „Tą linią cała huta jeździ, kogom ja nie spotkał”. Chodzi mi o słowo kogom. Nie mogę odnaleźć źródła pochodzenia tej formy, wydaje mi się z dialektu śląskiego bądź gwary. Czy mogę was prosić o pomoc? Skąd to słowo się wzięło, dla jakiej gwary, dialektu jest to typowe? Bądź może ktokolwiek podałby mi źródło, autora, gdzie znajdę wyjaśnienie tego słowa.
    Dziękuję i pozdrawiam
  • oka w rosole
    14.02.2014
    14.02.2014
    Ok w rosole?
  • we wojsku, czyli jak poprawić przysłowie
    8.02.2014
    8.02.2014
    W wojsku czy we wojsku? Która forma jest poprawna?
  • nadinterpretow(yw)ać
    30.01.2014
    30.01.2014
    Jaka powinna być poprawna odmiana słowa nadinterpretować (czas teraźniejszy, 2. os. l. poj.): nadinterpretujesz czy nadinterpretowujesz?
  • niech będzie
    22.01.2014
    22.01.2014
    Sprawdzając studenckie prace domowe, natknąłem się na sformułowanie typu „niech n [czyt. en] jest liczbą naturalną”. W pierwszej chwili chciałem skreślić to jako błąd językowy, bo przyjęło się w takich sytuacjach pisać „niech n będzie liczbą naturalną”. Z drugiej jednak strony mówimy „niech biegnie”, „niech idzie”, czyli słowo niech łączy się nie tylko z czasownikami w formie przyszłej, ale również w formie teraźniejszej. Czy można przez analogię powiedzieć niech jest?
  • Polaki
    19.01.2014
    19.01.2014
    W jakim wypadku można (jeśli w ogóle można) użyć słowo Polaki zamiast Polacy?
  • winny i winien
    10.01.2014
    10.01.2014
    Szanowni Państwo,
    które sformułowanie jest poprawne: „Ktoś jest winny pieniądze” czy „Ktoś jest winien pieniądze”? Czy słowa winien i winny można stosować zamiennie, gdy mówimy o czyjejś winie, np. „On jest temu winny”?
    Z wyrazami szacunku,
    Michał Janczewski
  • śledczy
    1.01.2014
    1.01.2014
    Czy naprawdę jedyna poprawna forma mianownika słowa śledczy w liczbie mnogiej to śledczowie? Wskazywałaby na to analogia z leśniczymi i motorniczymi, jednak brzmi to bardzo dziwnie. Słowniki na ten temat milczą…
  • stawić czoło
    21.12.2013
    21.12.2013
    Jak się odmienia czasownik stawić (występujący w zwrotach stawić opór i stawić czoło) w czasie teraźniejszym i przyszłym?
  • mrówkolew
    18.12.2013
    18.12.2013
    Jak akcentuje się wyraz mrówkolew i czy celownik mrówkolwu jest jedyną możliwością? Podobno formy wyjątkowe (psu, lwu, kotu, bratu) utrzymują się dlatego, że wyrazy używane najczęściej ewoluują najwolniej, a mrówkolew nie jest często używany. Zaryzykowałbym stwierdzenie, że mrówkolewowi brzmi lepiej, zwłaszcza że mówi się przecież sukinkotowi i psubratowi, a nie sukinkotu i psubratu.
  • twór, stwór i potwór
    10.12.2013
    10.12.2013
    Witam!
    Od dłuższego czasu nurtuje mnie kwestia odmiany trzech rzeczowników o wspólnym rdzeniu: twór, stwór i potwór. W dopełniaczu mają one formy: tworu, stworu/stwora i potwora. Dlaczego rdzeń inaczej się odmienia?
  • warsztaty
    5.12.2013
    5.12.2013
    Czy słowo warsztaty oznaczające zajęcia praktyczne doskonalące jakąś umiejętność mają liczbę pojedynczą?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego