W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.
frazeologia
-
czuć pismo nosem7.06.20157.06.2015Szanowni Państwo,
chciałbym poznać pochodzenie językowe frazeologizmu czuć/poczuć/zwietrzyć pismo nosem. Niestety wszystkie materiały, do których udało mi się dotrzeć, objaśniają jedynie znaczenie tego związku, nie podając jego historii.
Dziękuję i pozdrawiam -
oficerskie tango12.05.201512.05.2015Szanowni Państwo,
czy jest stosowany zwrot pójść w oficerskie tango w przypuszczalnym znaczeniu 'ostro zabalować'? Intuicyjnie tak bym to rozumiał, ale pewności nie mam. Może jest związek ze stereotypami przedwojennych oficerów?
Dziękuję za pomoc
Łukasz -
spocony jak świnia15.03.201515.03.2015Skąd i kiedy w języku polskim pojawiło się powiedzenie spocony jak świnia? Świnie nie mają gruczołów potnych i się nie pocą, więc wyrażenie to nie jest specjalnie logiczne. W angielskim jest identyczne wyrażenie (sweat like a pig, ale etymologia wywodzi się podobno od pig iron czyli surówki hutniczej). Jest także podobne wyrażenie po włosku (sudare come un porco). Nie znalazłem tego wyrażenia w Korpusie Językowym, więc nie byłem w stanie sam określić, kiedy po raz pierwszy się pojawiło.
-
co i rusz15.02.201515.02.2015Dzień dobry!
Bardzo proszę o opinię na temat poprawności wyrażenia co i rusz. Czy należy je, podobnie jak co i raz według słowników poprawnościowych, traktować jako błędne?
Serdecznie pozdrawiam
Mira -
siódme poty7.02.20157.02.2015Dlaczego mówi się wylewać siódme poty? Skąd to się wzięło? Czy ma to jakieś swoje pochodzenie, związek z czymś?
-
po ptakach24.01.201524.01.2015Szanowni Państwo,
chciałem spytać o równoważne powiedzenia po ptakach i po ptokach. Skąd się to wzięło i w jakiej kolejności? Czy najpierw pojawił się regionalizm, a potem został przyswojony przez polszczyznę ogólną? Jeśli tak, to z jakiego rejonu Polski?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Wątpliwości – opadły go czy dopadły?13.01.201513.01.2015Dzień dobry!
Czy wyrażenia opadły go wątpliwości oraz dopadły go wątpliwości są tożsame? Dotąd używałam tylko drugiego z nich – o istnieniu pierwszego nie wiedząc – i zastanawiam się, czy popełniałam bezwiedny błąd.
Dziękuję i pozdrawiam
Ewelina Stefańska -
leśny dziadek21.11.201421.11.2014Szanowni Państwo,
ostatnio modne jest w języku gazetowym i potocznym określenie leśny dziadek. Co ono właściwie oznacza i skąd się wzięło? Wydaje się, że użytkownicy rozumieją pod nim szeroką paletę znaczeń, aż po 'ktoś żałosny, marna postać'.
Dziękuję z góry za odpowiedź.
Łukasz -
strzał w stopę czy w kolano?4.11.20144.11.2014Witam,
chciałbym się dowiedzieć, który ze zwrotów jest poprawny: strzał w stopę czy strzał w kolano, jeśli chcemy mówić o sytuacji, w której ktoś sam sobie stwarza kłopoty. -
Na razie30.09.201430.09.2014Skąd się wzięła potoczna formuła pożegnalna Na razie? Czy jest to skrót od jakiejś dłuższej formy, która była kiedyś w użyciu?
-
od najmłodszych lat26.09.201426.09.2014Szanowni Państwo,
chciałabym spytać, czy wyrażenia od najmłodszych lat można użyć, gdy osoba, do której się ono odnosi, nie jest podmiotem (także domyślnym) w zdaniu. Logika podpowiada, że zdanie „Od najmłodszych lat ojciec opowiadał Marii historie rodzinne”, jeśli chodzi o najmłodsze lata Marii, jest niepoprawne. Nie wiem jednak, czy uprawnione będzie rozwinięcie tego frazeologizmu (od jej najmłodszych lat?).
Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku -
raz dwa czy trzy cztery?9.09.20149.09.2014Dlaczego po polsku, kiedy odliczamy np. czas do startu, mówimy trzy cztery, podczas gdy w większości innych języków (przynajmniej europejskich), mówi się jeden dwa? Będę wdzięczna za wyjaśnienie.
Łączę wyrazy szacunku
Dorota -
palma odbiła6.05.20146.05.2014Jaka jest etymologia frazeologizmu odbiła komuś palma?
-
poradnia PWN o piciu z gwinta27.04.201427.04.2014Szanowny Panie Profesorze,
mam pytanie, czy pije się z gwinta, czy z gwintu. Przyznam szczerze, że z gwintu chyba nie potrafiłbym pić. Jeśli jednak nie z gwinta, to czy należy sformułowanie to ująć w cudzysłów? Inna rzecz: czy można wypić piwo z gwinta, jeśli żadnego gwinta tam nie ma, bo piwo zatkane było kapslem?
Łączę wyrazy uznania -
krzyżmo12.04.201412.04.2014Jaka jest etymologia polskiej nazwy oleju używanego w Kościele Katolickim, np. podczas poświęcenia ołtarzy i kościołów, tzn. tzw. krzyżma? Skąd taka polska nazwa: krzyżmo, olej krzyżma?
-
maćkowa dziurka8.04.20148.04.2014W dzieciństwie słyszałem uwagę, bym nie mówił przy jedzeniu, „bo mi w maćkową dziurkę wpadnie” i się zakrztuszę. Skąd wzięło się to określenie na tchawicę?
-
na tapet czy na tapetę?29.03.201429.03.2014Dzień dobry.
Często mówi się wziąć coś na tapetę. Jednak chodzi o tapet. Moje pytanie brzmi czy poprawna forma to wziąć coś na tapetę, wziąć coś na tapet czy wziąć coś na tapeta? -
olej w głowie19.03.201419.03.2014Szanowna Poradnio,
skąd wzięło się wyrażenie mieć olej w głowie? -
Pal to sześć!1.03.20141.03.2014Skąd się wzięły powiedzenia Pal sześć i Pal diabli?
-
na wieki wieków19.02.201419.02.2014Dzień dobry!
Zwrot na wieki wieków to frazeologizm?
Pozdrawiam
R.K.