-sytuacji
  • Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze

    12.05.2023
    12.05.2023

    Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

    Z poważaniem BT

  • Przecinek przed jeżeli, gdyby, skoro
    22.11.2018
    22.11.2018
    Czy w zdaniach typu:
    W takiej sytuacji [,] jeżeli pozwany
    W okolicznościach niniejszej sprawy [,] gdyby wziąć pod uwagę
    Ponadto [,] skoro zastosowanie wskazanego przepisu
    we wskazanych miejscach należy postawić przecinek, czy też nie?

    Z wyrazami szacunku
    Łukasz Kapusta
  • Pytania testowe w postaci list wyliczeniowych

    17.05.2023
    17.05.2023

    Dzień dobry! Chciałabym zapytać o Państwa zdanie dotyczące interpunkcji w pytaniach testowych. Wydaje mi się, że dominuje tendencja do traktowania ich jako list wyliczeniowych, tak też uczyniono w niniejszej poradzie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/interpunkcja-w-listach-wyliczeniowych;9367.html. Mnie natomiast bardzo jasne i słuszne wydają się reguły zaproponowane na stronie Rady Języka Polskiego: https://rjp.pan.pl/porady-jezykowe-main/234-niespojnoci-w-testach-egzaminacyjnych. Czy stosowanie się do nich i np. kończenie każdej odpowiedzi kropką będzie błędem?

    Łączę pozdrowienia i z góry dziękuję za odpowiedź

    Joanna

  • rozchwianie znaczeniowe
    12.09.2001
    12.09.2001
    Witam serdecznie,

    Chciałbym zapytać, cóż to jest rozchwianie znaczeniowe? Jak rozumieć ten termin, z którym spotkałem się pewnego razu, a który nie był wówczas zdefiniowany? Czy jest to jakiś oficjalny, funkcjonujący termin językoznawstwa? Czym różni się od przesunięcia znaczeniowego?
    Pozdrawiam,
    Piotr
  • Szanowna Pani Anno!
    7.12.2017
    7.12.2017
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać, czy w pewnych sytuacjach można uznać za dopuszczalny zwrot Szanowna Pani Anno? Pytanie dotyczy sytuacji, gdy zwracam się do kogoś, kogo dobrze znam, ale kto znajduje się wyżej w hierarchii. Oczywiście jeśli ta osoba ma jakiś tytuł lub zajmuje jakieś stanowisko, to piszę: Pani Doktor/Dyrektor, są jednak sytuacje, gdy nie ma takiej możliwości, a Szanowna Pani wydaje się zbyt formalne.

    Dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Paulina Walerzak
  • szereg przydawek z liczba rzeczownika
    20.01.2003
    20.01.2003
    Czy jeśli mowa o dwóch sytuacjach – najlepszej i najgorszej – poprawnym sformułowaniem jest sytuacja najlepsza i najgorsza, czy sytuacje najlepsza i najgorsza? Domyślam się, że właściwe jest drugie wyrażenie, niemniej konstrukcje pierwszego rodzaju są tak powszechne (np. w mediach), że zaczynam już mieć wątpliwości.
  • Tylko pytajnik
    29.01.2016
    29.01.2016
    Szanowni Państwo,
    czy jeśli po wielokropku pojawia się zdanie zakończone pytajnikiem, to na końcu powinniśmy postawić kropkę zamykającą zdanie główne? Czy może odpowiedź zależy od tego, czy zdanie po dwukropku rozpoczniemy małą, czy wielką literą? A jak w przypadku, gdy po wielokropku pojawia się więcej niż jedno zdanie? Wtedy raczej nie powinno być kropki na końcu, prawda?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Witam!

    23.05.2024
    23.05.2024

    Szanowni Państwo,

    chciałbym wziąć w obronę atakowane często słowo „witam”. Dla mojego pokolenia urodzonego w latach 70. ub. wieku i dla ludzi młodszych ode mnie jest to bardzo przydatne słowo. „Dzień dobry” jest oficjalne, „cześć, hej” możemy powiedzieć do kogoś, z kim się znamy, a „witam” plasuje się gdzieś pomiędzy właśnie „dzień dobry” a „cześć, hej”. Sam chętnie go używam w sytuacjach, kiedy nie wypada mi powiedzieć „cześć, hej” i gdy „dzień dobry” nie brzmiałoby dobrze, bo zbyt oficjalnie.

  • ciocia czy Ciocia
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo, w poradzie ona czy Ona jest mowa o tym, żeby zapisywać wielką literą wyrazy nazywające rodziców adresata. A co, jeśli w jednym tekście mówimy nie tylko o rodzicach adresata, ale także np. o rodzeństwie, dziadkach, cioci? Wówczas użycie wielkiej litery tylko wobec rodziców wydaje mi się większym zgrzytem niż zapisanie wszystkich małą. Czy w takiej sytuacji lepiej wszystkich członków rodziny pisać od małej, czy wszystkich od wielkiej?
  • ciocia czy Ciocia
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo, w poradzie ona czy Ona jest mowa o tym, żeby zapisywać wielką literą wyrazy nazywające rodziców adresata. A co, jeśli w jednym tekście mówimy nie tylko o rodzicach adresata, ale także np. o rodzeństwie, dziadkach, cioci? Wówczas użycie wielkiej litery tylko wobec rodziców wydaje mi się większym zgrzytem niż zapisanie wszystkich małą. Czy w takiej sytuacji lepiej wszystkich członków rodziny pisać od małej, czy wszystkich od wielkiej?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego