Ala
  • mąż, ale nie mąż – po raz drugi
    7.09.2014
    7.09.2014
    Jak nazwać kogoś, kto pełni funkcję męża, ale oficjalnie nim nie jest? Tłumaczę tekst o starszej parze, więc chłopak brzmi infantylnie, partner trochę zbyt biznesowo, a konkubent nieodmiennie kojarzy mi się kronikami policyjnymi. Będę wdzięczna za wskazówki.
    Pozdrawiam serdecznie
    D.
  • nagolenica, ale nagolennik
    14.03.2012
    14.03.2012
    Dzień dobry,
    większość nowych słowników notuje wyraz nagolenica, jednak w dzieciństwie u mnie na podwórku mówiono nagolennica, a postać taką potwierdza SSP pod red. S. Szobera („Nagolennica (PA), nie: nagolenica”) i wyszukiwarka Google (56100 wyników do 1730). Czy nagolennica to poprawna forma? A może pominięto literkę w mniej popularnej wersji i ta pierwsza jest niepoprawna? Jeśli obie formy są akceptowane, to która pierwsza weszła do języka?
    Pozdrawiam
  • na Mokotowie, ale w Ursusie
    7.11.2006
    7.11.2006
    Witam,
    mam wątpliwość dotyczącą używania na i w przy nazwach dzielnic. Odnosząc się do sytuacji w Warszawie: nie powiedziałbym nigdy w Mokotowie, w Pradze (chyba, że czeskiej), z drugiej strony nie brzmi mi zbyt dobrze na Ursusie, a już w ogóle nie przeszłoby mi przez usta na Falenicy czy na Radości. Natomiast do co wyrazenia w Wawrze, to czy nie lepiej byloby we Wawrze?
    Pozdrawiam
    Piotr Kęcik
  • Odyseusz, ale Zeus
    19.11.2014
    19.11.2014
    Dzień dobry,
    dlaczego prawie wszystkie pobrane z greki i łaciny nazwy własne kończące się w oryginalnej wymowie na -eus (i tak zaadaptowane w wielu innych językach europejskich) w polszczyźnie są wymawiane i pisane z -sz? takie jak Wezuwiusz, Orfeusz, Odyseusz, Heweliusz? Prawie, bo przynajmniej Zeus pozostał Zeusem.
    Pozdrawiam
    Jarek Hirny-Budka
  • Pałac Staszica, ale pałac Krasińskich
    4.01.2014
    4.01.2014
    Dlaczego WSO PWN nakazuje pisać Pałac Staszica, Pałac Elizejski, Pałac Namiestnikowski, ale pałac Krasińskich, pałac Radziwiłłów, pałac Pod Globusem? Jak rozróżnić w konkretnym wypadku, czy rzeczownik pałac (lub analogiczny) wchodzi w skład nazwy własnej obiektu, czy ją poprzedza?
  • pani dyrektor, ale pani księgowa

    21.01.2009
    21.01.2009

    Proszę o skorygowanie form:

    • pan dyrektor finansowy, pani dyrektor finansowy
    • pan kontroler finansowy, pani kontroler finansowy
    • pan księgowy, ale pani księgowa
    • pan asystent i pani asystentka (???)

    Czy jest jakaś prawidłowość?

    M. Lemańska

  • paść, ale dać radę
    25.09.2007
    25.09.2007
    Czy poprawne jest wyrażenie padł nowy rekord? Według mnie paść może stary rekord (nie jest już ważny), tak jak został pobity stary rekord. Czy mam rację?
    Tak samo jakoś nie pasuje mi padła wygrana, padła odpowiedź. Jakoś nie pasuje mi tutaj użycie słowa paść.
    I interesuje mnie pochodzenie wyrażenia dać radę. Zawsze sobie myślę – komu dać tę radę i na jaki temat? :-)
    Z wyrazami szacunku
    Michał Brandt
  • przewieźć, ale nie wozem
    15.06.2007
    15.06.2007
    Witam,
    chciałbym się dowiedzieć, czy można kogoś przewieźć helikopterem. Przetransportować wydaje się trafniejsze, ale jestem ciekaw, czy przewożenie helikopterem jest błędem.
    Pozdrawiam
    Andrzej Milewski
  • przysięgać, ale jak?
    14.03.2005
    14.03.2005
    Ciekaw jestem opinii poradni, które z form:
    – składać przysięgę przed kimś
    – składać przysięgę wobec kogoś
    – składać przysięgę komuś
    – składać przysięgę na ręce kogoś

    są poprawne, a które niepoprawne. WSPP nie informuje o składni tego zwrotu, podobnie jak dostępne mi słowniki frazeologiczne. W Potopie znalazłem „na ręce komendantów szwedzkich składać przysięgę na wierność nowemu panu”, ale we współczesnych aktach prawnych mowa o składaniu przysięgi wobec kogoś.
    Łączę pozdrowienia.
  • Sonata fortepianowa nr 8 c-moll op. 13 Ludwiga van Beethovena, ale: sonata Patetyczna (Ludwika van) Beethovena
    10.05.2018
    10.05.2018
    Temat zapisu nazw utworów muzycznych był już nieraz poruszany (m.in. sam o to pytałem), ale nadal mam wątpliwości. Napiszemy sonata Patetyczna, ale czy sonata Patetyczna Beethovena? Pytam w nawiązaniu do porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Etiuda-As-dur-Chopina;18045.html. Rozumiem, że w tym wypadku dodanie nazwiska nic nie zmienia, gdyż pełna nazwa to: Sonata fortepianowa nr 8 c-moll op. 13 Ludwiga… Podobnie zarówno etiuda Rewolucyjna, jak i etiuda Rewolucyjna Chopina. Czy tak?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego