W jednej z tutejszych porad można znaleźć przykład „Na każde dwa kilogramy spalonej tkanki tłuszczowej…”. Idąc tym tropem, da się ułożyć zdanie zaczynające się od „Każdzi dwaj mężczyźni…” (przy odrobinie inwencji dałoby się sklecić jeszcze kilka przykładów), jednak ciężko potwierdzić formę każdzi. Przykładowo w słowniku sjp.pl nie ma formy każdzi, ale za to są: każdziutcy, każdziuścy, każdziuteńcy i każdziuchni. Jak zatem traktować te słowa?

Czy słowo arbitralny może oznaczać «nieuzasadniony»? Często spotykam się z takim użyciem (arbitralny dobór przykładów itp.) w pracach naukowych i innych tekstach, ale w SJP go nie znajduję. Czy to kalka z angielskiego arbitrary?

Szanowni Państwo,
która forma jest poprawna: święta Teresa z Avila czy święta Teresa z Avili? Pierwsze sformułowanie jest powszechne, w mowie i piśmie, jednak wydaje mi się ono niepoprawne – wszak w języku polskim nazwy własne również powinny być odmieniane; nie mówimy/piszemy przecież Matka Teresa z Kalkuta.
Z poważaniem,
Prakseda Pawłowska

Pytanie muzyczne: Gawot - jeden z tańców dworskich, o tempie umiarkowanym i parzystym metrum. Czy zwrot "W miniaturze muzycznej nawiązałem do gawotu" jest poprawny i dopuszczalny?

W mojej opinii jak i wg. SJP poprawna odmiana w dopełniaczu, to "gawota", jednakże w programie pewnej Akademii Muzycznej znalazłem taki, a nie inny zwrot.

Szanowna Pani!
To nie tyle pytanie, co zgłoszenie wątpliwości co do słownikowej definicji i, najprawdopodobniej, błędu. Pierwsza definicja PWN dotycząca osobowości (https://sjp.pwn.pl/sjp/osobowosc;2496558.html) wydaje się mocno nietrafiona i pasuje bardziej do określenia osobistość, poza tym koliduje z drugą, która jest oczywiście zupełnie w porządku. Być może stąd problemy czytelników zawarte w poradach: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Osobowosc;18640.html oraz https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Pierwszenstwo-zasad-przed-osobowosciami;18558.html.

Czemu piąty pod rząd to błąd, skoro tańczymy pod melodię? Nikt np. nie twierdzi, że iść pod słońce to błąd, bo idzie się ku słońcu. Przykłady przyimkowej dowolności w ramach poprawności można mnożyć.
Nadto przyimki z natury są kapryśne – w SJP w ma 24 podpunkty, w słownikach dwujęzycznych nie ma prosto w = in, tylko jest moc niespójnych przypadków.
Pod rząd i z dużej litery nie są wariantami, tylko błędami. Czym tak podpadły?

Dzień Dobry!
Niedawno na portalu sjp.pl rozgorzała dyskusja o haśle teksas z SJP Doroszewskiego. Najpierw chodziło o definicję, w której autor zamieścił nazwę stanu Texas pisaną przez x, co miało świadczyć o niekonsekwencji leksykografa. Później zaś dyskutanci skupili się na padającym tam stwierdzeniu, jakoby Texas był nazwą „stanu Ameryki Północnej” (por. kolorado).
1.Czy rzeczywiście był to wtedy błąd?
2. Skąd niekonsekwencja w polszczeniu stanów, np.: Nevada/Utah, ale Luizjana?

Czy poprawne jest wyrażenie posiadać dostęp do czegoś? Czy nie powinno użyć się zamiast tego mieć dostęp?

Pewnie czas temu Rada Języka Polskiego pisała „Posiadać znaczy ‘być właścicielem czegoś, co ma dużą wartość materialną, np. nieruchomości, ziemi, zasobów pieniężnych itp.'”. Nie dopuszczano  dostępu do pojęć abstrakcyjnych.

Natomiast obecnie słownik PWN podaje także inne możliwości:

«mieć jakieś możliwości, dysponować czymś»

https://sjp.pwn.pl/sjp/posiadac-I;2505655.html

Dzień dobry,

w „Edycji tekstów” (s. 117) znalazłem informację, że w przypadku przedziałów liczbowych z użyciem konstrukcji „od… do…” należy powtarzać miana („np. od 5 km do 10 km”). Czy rzeczywiście zapis „od 5 do 10 km” jest błędny? Przykładowo w innej poradzie (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Od-dwoch-do-czterech-lat-ale-2-4-lata;19016.html) możemy trafić na zapis „od 22 do 34 lat”. Czy więc nie powinien brzmieć on „od 22 lat do 34 lat”?

Czy słowa takie jak rakija, dungija i inne na -ija można odmieniać w dopełniaczu liczby mnogiej rakij, dungij itp.? Mam na myśli archaiczny czy podniosły sposób odmiany (racja – racyj, mania – manij). W SJP Szymczaka przy słowie galabija dla dopełniacza liczby mnogiej podane są oboczne zakończenia -bii (-bij).
U Szymczaka mamy też przy słowach wakacje, brawerie, torsje i ekonomie oboczne odmiany wakacyj, braweryj itp. Czy taka odmiana jest zasadna, skoro słowa te występują jedynie w liczbie mnogiej?
Dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam.