Kochanowski
  • Archaizmy typu k’woli, k’niej w dawnych tekstach.

    27.07.2021
    27.07.2021

    Szanowna Poradnio,

    w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.

    „Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.


    Z poważaniem,

  • przed/ prae

    21.10.2023
    21.10.2023

    Szanowni Eksperci,

    we fraszce Jana Kochanowskiego „Do snu” znajduje się fragment „wyschły przed gorącem wody”. Zastanawiam się, czy użycie przez poetę przyimka „przed” w zacytowanym fragmencie nie jest przypadkiem kalką łacińskiego prae w znaczeniu <w obliczu, z powodu czegoś>?

  • róść – rosnąć

    14.10.2023
    14.10.2023

    Dzień dobry,

    dosyć często widzę w Internecie sformułowanie „serce rośnie”, co wg mnie jest błędem. Jan Kochanowski pisał, że „serce roście” w znaczeniu takim, iż się raduje. Znajomy próbuje mnie przekonać, że „rość” to znaczy również rosnąć, więc związek frazeologiczny „serce rośnie” jest poprawny. Moim zdaniem nie jest. Chciałbym prosić o opinię.

  • Staropolszczyzna w wersji audio?

    12.03.2013
    12.03.2013

    Gdzie można znaleźć nagranie audio brzmienia starodawnej polszczyzny, tj. rekonstrukcji aktorskiej sposobu, w jakim dawniej potocznie mówiono?

  • w hesperyjskim sadzie
    1.01.2014
    1.01.2014
    Dzień dobry!
    Proszę o ocenę poprawności przymiotników utworzonych od rzeczownika Hesperyd (mitologiczny ogród): hesperyjskie, hesperydowe, hesperydzkie (jabłonie). Są jakieś zasady tworzenia tego typu przymiotników? Związek z rzeczownikiem Hesperyd widać na przykładzie przymiotnika hesperyd-owy. Ale skąd przymiotnik hesperyjski? Z kolei dlaczego przymiotnik hesperydzki jest opatrzony kwalifikatorem błędu?
    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
  • Włochy czy Italia?
    28.03.2001
    28.03.2001
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy jest jakaś cezura w historii, do której można używać nazwy Italia? Razi mnie mówienie, że Kochanowski studiował we Włoszech.
    Dziekuję i pozdrawiam
  • Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem
    18.11.2004
    18.11.2004
    Na którą sylabę powinien padać akcent w nazwach Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem?
  • Co chcesz? Czego chcesz?
    23.12.2013
    23.12.2013
    Jak należy poprawnie odmienić: „Dziecko, które dostaje, co chce” czy „… dostaje, czego chce”?
  • czas teraźniejszy odniesiony do przeszłości
    18.05.2012
    18.05.2012
    Szanowni Eksperci,
    mówiąc o tekstach własnych, napisanych dajmy na to 3 lata temu, wiele razy słyszałem wypowiedzi zarówno doktorów, jak i profesorów typu: „Niech Pan tam sprawdzi, w tamtym artykule o tym piszę”, „Piszę o tym w tym artykule, który wyszedł 2 lata temu”. Odnoszę wrażenie, że to forma czasu teraźniejszego stosowana w odniesieniu do przeszłości. Czy zastosowanie słowa piszę w powyższych przykładach jest poprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Mariusz W. Kaczka
  • Derywat na -iana od słowa szarada
    23.05.2016
    23.05.2016
    Szanowna Redakcjo,
    przedmioty, m.in. kolekcjonerskie, dotyczące życia i twórczości Mikołaja Kopernika to kopernikana, różne dokumenty, książki związane z Warszawą i interesujące kolekcjonerów to varsaviana. A jak analogicznie będą nazywały się wszystkie rzeczy związane z szaradziarstwem (stare wydania krzyżówek, pamiątki z turniejów szaradziarskich, rzeczy związane z działalnością klubów szaradziarskich itp.)? Szaradziana? Szaradziarsiana??? A może jeszcze inaczej?
    Proszę o odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego