Panu-Tadeuszu
  • błędne czy nieprawdziwe?
    7.06.2015
    7.06.2015
    Szanowni Eksperci,
    czy zdanie „Epopeja narodowa Pan Tadeusz opowiada o wydarzeniach historycznych” jest błędne?
    Pozdrawiam
  • broń czy bronie?
    29.04.2010
    29.04.2010
    Witam Szanownych Językoznawców!
    Proszę mnie oświecić, jak to w końcu jest z tą bronią? Ma ona liczbę mnogą czy nie? W tekstach o grach komputerowych nagminnie używa się owej, ponoć nieistniejącej, liczby mnogiej. Zaczęłam się więc zastanawiać, czy czasem pogłoski o jej nieobecności w j. polskim nie są aby przesadzone?
    Dziękuję i pozdrawiam.
    Anna
  • chromolić mydło

    23.10.2023
    23.10.2023

    W filmie Wojciecha Marczewskiego „Dreszcze”, którego akcja toczy się w czasach stalinowskich, jest scena, w której uczniowie recytują z pamięci fragmenty „Pana Tadeusza”. Jeden z uczniów nie może sobie przypomnieć tekstu, za co nauczyciel bije go linijką po palcach. Ukarany uczeń wybucha: „Ja chromolę takie mydło! Dzieci się nie bije!” i oburzony wraca do ławki.

    Czy jakiekolwiek słowniki rejestrują owo „chromolenie mydła” jako frazeologizm? Jeśli tak, to skąd się on wziął?

  • diukowa

    22.11.2023
    15.11.2023

    Mam problem z zapisem tytułu diuk w rodzaju żeńskim. Czy poprawna forma brzmi diukowa? W polskiej literaturze często stosuje się ten tytuł zamiennie z księciem, co wydaje mi się niezbyt fortunnym zabiegiem, ponieważ słowa prince i duke w języku angielskim mają osobne znaczenie.

    Pozdrawiam.

  • e pochylone
    28.01.2008
    28.01.2008
    „Idzie jesień i zima, synów nié ma i nié ma” – tak w formie dawnej, utrwalonej i przekazanej przez poetę. A jak pisać nié ma w tekstach współczesnych, np. w partiach dialogowych – pominąć é i zostawić tylko ni ma? Czym jest dziś ten zwrot, jeśli wypowiadająca go osoba nie stosuje go z przymrużeniem oka (dla efektu, zabawy itp.), lecz bierze za naturalną właściwą formę – archaizmem, regionalizmem, argotyzmem czy błędem? A jeśli błędem, to jak bardzo rażącym?
  • jedno na k…, drugie na d…
    31.12.2014
    31.12.2014
    Dzień dobry!
    Zastanawiałem się ze znajomym nad słowem kutas. Traktuję to słowo jako wulgarne i nazywam je przekleństwem. Plasuję je pod tym względem choćby blisko słów rozpoczynających się od ch czy k pod względem wulgarności. Pochodzę z Małopolski. Znajomy jest z Dolnego Śląska i twierdzi, że traktowanie tego słowa w ten sposób to specyfika małopolska, a on nie byłby skłonny nazwać go przekleństwem i plasowałby go obok takich słów jak np. dupa. Czy ma rację? Pytanie jest poważne.
  • Kiedy w, kiedy we?

    15.05.2024
    15.05.2024

    Zwroty „w środę”, „we środę” tak samo jak „w czwartek”, „we czwartek” okazały się poprawne i wariantywne.

    Oznacza to zapewne, że poprawne i wariantywne są „w środku”, „we środku” oraz „w czwartym ...”, „we czwartym ...”.

    Bo jak mogłoby nie być.

  • Kuriata
    20.11.2019
    20.11.2019
    Szanowni Eksperci,
    w utworze „Szkice inteligenckie” Tadeusza Borowskiego znalazłem następujący fragment:

    na stole kładą nam chleb oraz smalec
    stary kuriata z młodym panem pankiem

    Co oznacza słowo kuriata? Nie znalazłem go w żadnym dostępnym mi słowniku.
  • Nazewnictwo mikrotoponimów miejskich

    30.06.2023
    30.06.2023

    Nazwy skwerów i placów ze słowem „imienia”

    Czy rzeczą poprawną jest stosowanie w oficjalnym nazewnictwie miejskich skwerów, placów i rond w jednej miejscowości wyrażenia „imienia” (np. skwer im. Oficerskiej Szkoły Artylerii, skwer im. 4 Czerwca 1989, rondo imienia Heleny Grossówny, most im. Józefa Piłsudskiego, ale w tej samej miejscowości również: skwer Anny i Leona Torwirtów, rondo Niepodległości, plac 18 Stycznia 1920). Czy nie obowiązuje tu czasem zasada ujednolicenia nazw? Bo wyrażenie „imienia” pasuje raczej do nazw budynków (szkół, teatrów, przedszkoli). Czy to słowo przy nazwach miejskiej topografii nie jest nadmiarowe i pompatyczne?

  • Nazwy kierunków studiów

    12.05.2021
    12.05.2021

    Niestety, Pan Jan Grzenia z Uniwersytetu Śląskiego nie rozwiał moich wątpliwości, dotyczących nazw kierunków studiów (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/zapis-nazw-przedmiotow-szkolnych-i-kierunkow-studiow;6429.html). Jak napisać: podręcznik adresowany do studentów kierunku zarządzanie i marketing? Czy po słowie kierunku dwukropek, a potem cudzysłów i nazwa kierunku pisana jak tytuł czasopisma? Dodam jeszcze jeden przykład: czy studia podyplomowe zarządzanie i marketing, czy studia podyplomowe: „zarządzanie i marketing”. Będę wdzięczna za dalsze wyjaśnieni.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego