Porzekadło
  • swąd, porzekadło i msza
    17.05.2002
    17.05.2002
    Szanowny Panie,
    Istnieje przysłowie (powiedzonko?, porzekadło?) udało się komuś coś psim swędem. Co to jest ten swęd??
    I drugie pytanie: skąd się wzięło i co oznacza słowo porzekadło używane zamiennie ze słowem przysłowie. Czy słusznie?
    I trzecie, jeśli nie nadużywam Pańskiej cierpliwości: co oznacza slowo msza ? Wiem, że pochodzi od łacińskiego missa, ale w słowniku łac.-pol. znalazłem tłumaczenie „missa = msza”, czyli…???
    Z poważaniem
    Łukasz Piskorski – Szczecin
  • przysłowia, porzekadła, maksymy itp.
    28.09.2009
    28.09.2009
    Witam Poradnię.
    Mam kilka pytań odnośnie przysłowia i powiedzenia oraz zwrotu przysłowiowego i związku frazeologicznego. Czy przysłowie jest szczególnym przypadkiem powiedzenia, zawierającym w sobie jakąś naukę, morał? Czy są powiedzenia z morałem, ale nie będące przysłowiem? Jaka jest zależność między frazeologizmem a zwrotem przysłowiowym?
    Pozdrawiam,
    Beija Flor
  • Ani Antoni...

    2.03.2024
    2.03.2024

    Dobry dobry,

    interesuje mnie powiedzenie: „Ani Antoni na morzu wiatru nie dogoni”. Czy wiadomo, o jakim Antonim mowa w tym zdaniu oraz jaki jest kontekst tej wypowiedzi? Tzn. czy jest to ogólne sformułowanie, twierdzące, że niemożliwych rzeczy, nie sposób wykonać, czy może jednak kryje się za nim jakaś głębsza historia? Byłbym wdzięczny za odpowiedź.

    Pozdrawiam i życzę miłego dnia

  • Co znaczy…?
    25.06.2001
    25.06.2001
    Czy porzekadło „Kobieta bez brzucha jest jak garnek bez ucha” odnosi się do tuszy, czy do ciąży?
  • Frazeologizm z gajowym
    18.04.2024
    13.07.2020
    Szanowni Eksperci,
    uprzejmie proszę o wyjaśnienia genezy ironicznego powiedzenia być odważny jak żydowski gajowy, spotykanego jeszcze dziś wśród starszego pokolenia Polaków. Jeśli dobrze rozumiem, porzekadło to odwołuje się do stereotypowej tchórzliwości Żydów, ale dlaczego pojawia się w nim akurat gajowy?
    Z wyrazami szacunku
    Piotr Michałowski
  • Nikodem Dyzma

    17.02.2024
    17.02.2024

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać o pochodzenie imienia i nazwiska jednej z najbardziej znanych polskich postaci literackich — Nikodema Dyzmy. Otóż istnieje apokryficzny tekst zwany „Akta Piłata” lub „Ewangelią Nikodema”, w którym pojawia się imię tzw. „dobrego łotra” (skruszonego przestępcy ukrzyżowanego wraz z Chrystusem). Brzmi ono „Dyzma”. Ten fakt brzmi zadziwiająco w kontekście imienia i nazwiska antybohatera z powieści Dołęgi-Mostowicza. Czy autor chciał tak na koniec końców rozgrzeszyć złoczyńcę polskiej polityki, czy to po prostu zbieg okoliczności?

  • przyjaciel kozy

    11.02.2024
    11.02.2024

    Z kolegą z pracy przypomnieliśmy sobie stare (a przynajmniej wydaje się nam, że stare) powiedzenie „Przyjacielu Mojej Kozy”, które słyszeliśmy od lat, pytając osoby z pracy, wiele innych osób również potwierdziło, że słyszało to powiedzenie, nie wiedząc jednak co ono oznacza. Pamiętam, że tego powiedzenia używali nawet moi rodzice, a po szybkim przejrzeniu przeglądarki znalazłem tylko losowe użycia tego przysłowia bez większego kontekstu. Czy istnieje jakaś definicja tego powiedzenia? Czy jest to powiedzenie bez żadnej definicji które jakoś znalazło się w obiegu w pewnym momencie. Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • rzec
    12.05.2008
    12.05.2008
    Bardzo proszę o podanie odmiany czasownika rzec przez osoby w czasie teraźniejszym. Problem mam głównie z pierwszą osobą liczby pojedynczej (rzeczę czy rzekę?) oraz trzecią osobą liczby mnogiej (rzeczą czy rzeką?).
  • sól we frazeologii
    18.06.2008
    18.06.2008
    Dzień dobry!
    Mam pytanie dotyczące wyrażenia słono za coś płacić (zapłacić). Chciałbym się dowiedzieć, skąd się ono wzięło w języku polskim. O ile udało mi się ustalić, powodem jest fakt, iż w Polsce bardzo długi czas używano soli jako środka płatniczego. Proszę o odpowiedz, jak to było tak naprawdę :)
    Pozdrawiam,
    Krystian Pelc
  • strachy na Lachy
    25.09.2006
    25.09.2006
    Skoro strachy na Lachy znaczy to tyle co 'nie ma czego się bać', to co mówi ta fraza o Lachach? Że są:
    (a) dzielni i odważni (próżny to trud straszyć taki odważny lud);
    (b) bojaźliwi (takie strachy obliczone są na wystraszenie co najwyżej Lachów, ale na mnie nie robią najmniejszego wrażenia).
    Która z tych interpretacji jest właściwa?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego