-
szyk przydawki przymiotnikowej
27.04.202327.04.2023Szanowni Państwo!
Skomplikowana gramatyka przydaje wdzięku językowi polskiemu. Fascynująca jest odmiana rzeczowników i przymiotników przez przypadki i liczby, ponadto szyk wyrazów jest nieco inny niż w języku angielskim, niemieckim, francuskim czy nawet w spokrewnionych i bliskich nam geograficznie językach słowiańskich. Nie jestem polonistą, ale lubię zastanawiać się nad urokiem naszej mowy ojczystej. Przychodzi mi tu na myśl moja Alma Mater, czyli Uniwersytet Warszawski. Ta prestiżowa uczelnia, która należy dzisiaj do europejskiej czołówki, działała przez pewien czas w XIX wieku jako Szkoła Główna. Z kolei w Radomiu do niedawna istniała Wyższa Szkoła Inżynierska (późniejsza Politechnika Radomska). Te przykłady pokazują, że jeśli w nazwie uczelni w języku polskim występuje jeden przymiotnik, to znajduje się za rzeczownikiem, natomiast w przypadku dwóch przymiotników jeden z nich stoi przed rzeczownikiem, zaś drugi następuje po rzeczowniku.
Kojarzy mi się z tym także Szkoła Główna Handlowa, jedna z najlepszych szkół wyższych w Warszawie, Polsce i Europie. Studia ekonomiczne na SGH wybrało wiele osób z mojej klasy licealnej, na tej uczelni nauki pobierał też Piotrek Jeliński, z którym w lecie 2000 r. mieszkałem w jednym pokoju w Kalifornii, kiedy pracowałem w USA. Chciałbym wiedzieć, czy nazwa „Szkoła Główna Handlowa” jest poprawna, czy też powinniśmy mówić „Główna Szkoła Handlowa”? Wszyscy przyzwyczailiśmy się do nazwy „Szkoła Główna Handlowa”, jej zmiana byłaby nierealistyczna i wiązałaby się ze znacznymi kosztami. Tym niemniej ciekawi mnie, co językoznawcy sądzą na ten temat. Czy Państwa zdaniem sformułowanie „Szkoła Główna Handlowa” jest prawidłowe?
Z góry dziękuję za Państwa odpowiedź.
Z poważaniem
Adrian Fröhlich
-
szyk wyrazów4.11.20024.11.2002Ostatnimi czasy drażnią mnie konstrukcje, których przykłady podaję niżej. Podobne bardzo często słychać w mediach i można znaleźć w prasie. Czy to tylko moje przewrażliwienie, czy też we wszystkich tych zdaniach szyk powinien być zdecydowanie inny?
- X zginął w zorganizowanej przez Rosjan zasadzce.
- Jutro rano moskiewskiego czasu zaczną zabijać zakładników.
- To teraz jedyne miejsce, w którym mogą występować musicalowi artyści.
- Nowe przepisy umożliwiły powstanie rodzinnych wytwórni.
- Tym zadaniom nie podoła człowiek, dla którego najważniejsza jest polityczna kariera.
- Adresy komisji wyborczych można znaleźć na obwieszczeniach porozwieszanych w publicznych miejscach.
- Pisma poświęcone broni nie mają nic do zarzucenia karabinom czy pistoletom amerykańskiej produkcji.
- W moim przekonaniu nastąpiła nadinterpretacja tekstu rozszerzająca nieprawnie pojęcie estetyczne na ideologię polityczną totalitarnego państwa.
- Przedstawiamy skuteczne lekarstwa na codzienne dolegliwości biurowych aplikacji.
- Unijne standardy (tytuł artykułu)
- Wybierz firmę X, która zabezpieczy twoją finansową przyszłość.
- 10 weekendowych wyjazdów (wygrane w konkursie)
Pozdrawiam! :-)) -
szyk zaimka który31.01.201631.01.2016Dzień dobry!
Chciałam się odnieść do pytania dotyczącego szyku wyrażeń przyimkowych z zaimkiem który i odpowiedzi na nie udzielonej, zob. link. W pierwszej części odpowiedzi prof. Mirosław Bańko zaznaczył, że przykłady z SPP nie tworzą wyczerpującej listy. Co jednak ze stwierdzeniem ze słownika: „Poza tymi wypadkami przestawianie zaimka który jest błędem”? (Korzystam z wydania z 2011 roku).
Wielbicielka poradni
-
Szynka 22.03.201822.03.2018Szanowni Państwo!
Zostałem nieoficjalnie oskarżony o obrazę uczuć religijnych przez użycie sformułowania szynka Jezusa. Zarzucono mi, że jest ono dwuznaczne, gdyż poza oczywistym znaczeniem ‘szynki należącej do Jezusa’ można uznać, iż szynka jest ZROBIONA z Jezusa, z czym się nie zgodziłem. Za przykłady potwierdzające zasadę podano mi szynkę osła i szynkę schabu, których rzekomo można użyć w rozumieniu ‘szynki z osła’ i ‘szynki ze schabu’.
-
Śpiewam Tobie, Polsko
18.12.202218.12.2022Czy w zwrocie „śpiewam Tobie Polsko” powinniśmy postawić przecinek przed Polsko? Dlaczego tak, nie? Dziękuję.
-
świadek Jehowy22.11.201722.11.2017Szanowni Państwo,
mam wątpliwość w związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Kosciol-zjednoczeniowy-swiadkowie-Jehowy;5691.html. W WSO jest świadek Jehowy. Rozumiem, że małymi literami – zgodnie z regułą [119], ale czy wyrażenie Świadkowie Jehowy nie jest nazwą własną, którą powinniśmy pisać od wielkiej litery?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
święty w nazwach własnych14.06.200214.06.2002Skróty nazw własnych, pisanych wielkimi literami, zachowują wielkie litery. Dlaczego więc słownik ortograficzny podaje formę Góra św. Katarzyny? Jak skrótowo zapisać nazwy typu Święta Lipka?
-
tajemnicze profitki16.11.200916.11.2009Jak podają słowniki (m.in. Doroszewski, Kopaliński) profitka to okrągła osłonka dla ochrony lichtarza przed spływającą ze świecy stearyną. W Zaklętych rewirach profitki jako słowo pojawiają się parokrotnie, lecz z kontekstów nie sposób wywnioskować znaczenia. Poza jednym przypadkiem – kiedy mowa jest o… nasypywaniu cukru do profitek (Rewiry ciemne, rozdz. 6). Czy zatem profitki to również, w innym znaczeniu, cukierniczki?
-
Taki bartek10.02.201310.02.2013W Pokoleniu Wajdy, podczas nadawania pseudonimu jednemu z bohaterów, pada następująca kwestia: „Wyglądacie jakby trochę z wiejska. Taki Bartek”. Chciałem zapytać, czy kojarzenie imienia Bartek ze wsią ma jakiekolwiek uzasadnienie?
-
Tak na logikę12.10.200912.10.2009Dzień dobry,
zastanawiałam się ostatnio nad wyrazami krótkowidz i dalekowidz. Dlaczego krótkowidz? – krótko oznacza np., że widzi przez 5 minut, a nie że widzi blisko. Dlatego przeciwieństwo powinno brzmieć bliskowidz albo należy zmienić drugi wyraz na długowidz. Proszę o wyjaśnienie tych form. Wiem, że krótka może być spódniczka i krótka chwila, ale krótkowidz nie widzi daleko, czyli widzi blisko, tak na logikę.
Pozdrawiam.