Ptak
-
gołąbka, gołębica 5.12.20155.12.2015Czy słowo gołąbka można traktować jako zdrobnienie od wyrazu gołębica?
Innymi słowy: czy wyraz ten ma nieco bardziej spieszczoną formę? Część słowników odnotowuje je jako wprost synonim gołębicy, inne zaś – właśnie jako zdrobnienie. Czy w odniesieniu do młodej samiczki gołębia bardziej zasadnym byłoby użycie określenia gołąbka aniżeli gołębica (które wydaje się więcej „doniosłe”, poważniejsze)?
-
hylaśny i zgęziały
23.12.200523.12.2005Czy znane są językoznawcom następujące wyrazy (nieobecne w słownikach)? Jakie może być ich pochodzenie?
(c)hylaśny – 'w znaczeniu solidny, potężny, wielki'
zgezić się, zgężony – w znaczeniu 'skurczony (z zimna)'.
-
imać18.05.200718.05.2007Czy czasownik imać był kiedyś przechodni (dziś zostało nam tylko imać się)? Z przykładów SPJD wynika łączliwość dopełniaczowa. PSWP Zgółkowej podaje: „imać co, kogo, czym”, ale przykłady użycia ma tylko dla rzeczowników męskożywotnych (B. = D.). Przy czym żadne współczesne słowniki, także te dwa tu wymienione, nie podają imany.
-
jak feniks z popiołów24.11.201124.11.2011Proszę o informację, jak należy zapisywać nazwy własne w takich przykładach: „Skra nie jest siatkarskim kopciuszkiem/Kopciuszkiem” czy „Zespół odrodził się jak feniks/Feniks z popiołów”. Czy wciąż są one tu traktowane jak nazwy własne, czy może mają w takich przypadkach charakter wyrazów pospolitych?
-
Jeśli jest więcej niż jeden mikołaj11.12.201811.12.2018Mówi się: Mikołaje wyjechali czy Mikołaje wyjechały?
-
Kacha a Florosław 13.06.201813.06.2018Imiona (oraz chyba ogólnie – rzeczowniki) można zdrabniać. Katarzyna staje się Kasią, a krzesło – krzesełkiem. Czy jest proces odwrotny, a jeśli tak, to jak się on nazywa? Przykład z mojego najbliższego otoczenia – Florian, który lubi jak się do niego mówi „zgrubiale” Florosław :) Jest to oczywiście pseudonim z przymrużeniem oka, ale być może „jest na to jakiś paragraf”. Analogicznie: góra – górsko/górzysko, chłop – chłopidło itp.
-
Kawka22.11.201722.11.2017Szanowni Państwo,
proszę o etymologię nazwy ptaka kawka.
Z pozdrowieniami
Stratos Vasdekis
-
kierunek25.10.200625.10.2006Wiatr północny wieje KU północy czy OD północy? Kiedy ruchy wojsk mają kierunek północny, to raczej armia nie idzie na południe. Tymczasem w encyklopedii PWN czytam, że pasaty wieją „od wyżów zwrotnikowych ku równikowemu niżowi”, ale „na półkuli północnej mają kierunek północno-wschodni”. A jeśli ktoś powie o rzece, że ma kierunek północny, to jak to zrozumieć? Wedle wojska czy wiatru?
-
Kogut liliput?3.10.20193.10.2019Szanowni Państwo,
liliputka to kura o rozmiarach mniejszych niż przeciętne. Czy koguta tej rasy można skrótowo określić jako liliput, liliputek?
AD
-
Kto chwali swój ogonek – liszka czy pliszka?5.02.20195.02.2019Szanowni Państwo!
W którejś z książek Alfreda Szklarskiego o Tomku Wilmowskim bosman Nowicki używa wyrażenia Każda liszka swój ogonek chwali. Czy to pomyłka, wersja alternatywna czy może pierwowzór znanego powiedzenia o pliszce?
Marcin Nowak
