-
kuradent4.08.20034.08.2003Czy kuradent to wykałaczka, czy coś innego? Słowo to pojawia się u Mikołaja Reja (Przemowa krótka do poćciwego Polaka stanu rycerskiego).
-
Nazwiska w zasadzie odmieniamy25.05.201225.05.2012Dzień dobry!
Jak odmienić nazwiska Janów, którzy nazywają się: Deja, Kaczka, Marchewka, Tyburczy, Żądło? Większość moich rozmówców twierdzi, że pozostają nieodmienne. Wszystkie?
Czy poprawne jest nieodmienianie na dyplomie nazwisk, jeśli znajduje się na nim formuła: „Dla….”?
Serdecznie dziękuję za wszytkie wskazówki w poradni.
Anna P. -
Noa22.02.200222.02.2002Jak poprawnie odmieniać hiszpańskie imię żeńskie Noa?
-
Pisownia joty
14.07.202214.07.2022Szanowni Państwo,
chciałbym zapytać o odmianę słowa „szczegółowy” – „szczegółowey”, funkcjonującą w pisowni jeszcze w latach 30. XIX w. Czy możliwe jest ustalenie, kiedy w zapisie taka odmiana zmieniła końcówkę na współczesną i kiedy instytucje (np. rady szczegółowe szpitali) musiały zmodernizować swoje nazwy polskojęzyczne?
Dziękuję,
Przemek
-
Piszczyk
6.01.2022Dzień dobry!
Mam pytanie odnośnie wyrazu piszczyk. W mojej rodzinie w ten sposób mówi się na pisklę gołębia. Jednakże nigdy nie spotkałem się, aby ktokolwiek spoza mojej rodziny używał tego słowa, a internet zdaje się go zupełnie nie znać. Chciałbym się spytać, czy taki wyraz w ogóle funkcjonuje gdziekolwiek w Polsce, czy jest wynalazkiem tylko mojej rodziny? A także: czy jest jakoś spokrewniony z popularnym nazwiskiem Piszczek? Dodam, że jestem z Mazowsza.
Pozdrawiam
-
reifikacja
5.10.20215.10.2021Szanowni Państwo!
Jestem ciekaw, jak nazywa się środek stylistyczny polegający na przypisaniu człowiekowi cech przedmiotów (przeciwieństwo antropomorfizacji). Na przykład: „Człowiek jak lód, kamień”.
Łączę wyrazy szacunku
-
rżnąć a dorznąć10.11.201510.11.2015W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
Z poważaniem
Marek Kielar -
Skąd się wzięły niedźwiedzie?5.04.20055.04.2005Witam. Jaka jest etymologia rzeczownika niedźwiedź? Podejrzewam, że z czeskiego medved, ale nie bardzo potrafię „rozłożyć” ten rzeczownik na czynniki pierwsze: med to po czesku 'miód', zaś ved to 'przecież'; również w rachubę wchodziłoby czeskie veda 'nauka, wiedza'.
Byłbym wdzięczny za sprostowanie moich domysłów. Pozdrawiam. -
wszeteczeństwo12.11.200112.11.2001Mam problem z określenim znaczenia słowa wszeteczeństwo – proszę o pomoc.
-
wypisz, wymaluj8.06.20108.06.2010Witam serdecznie,
jaka jest etymologia zwrotu wypisz-wymaluj? Jakie niesie on za soba skojarzenia, konotacje? Jak zastapić ten zwrot w mowie potocznej?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam