Rej
  • kuradent
    4.08.2003
    4.08.2003
    Czy kuradent to wykałaczka, czy coś innego? Słowo to pojawia się u Mikołaja Reja (Przemowa krótka do poćciwego Polaka stanu rycerskiego).
  • Nazwiska w zasadzie odmieniamy
    25.05.2012
    25.05.2012
    Dzień dobry!
    Jak odmienić nazwiska Janów, którzy nazywają się: Deja, Kaczka, Marchewka, Tyburczy, Żądło? Większość moich rozmówców twierdzi, że pozostają nieodmienne. Wszystkie?
    Czy poprawne jest nieodmienianie na dyplomie nazwisk, jeśli znajduje się na nim formuła: „Dla….”?
    Serdecznie dziękuję za wszytkie wskazówki w poradni.
    Anna P.
  • Noa
    22.02.2002
    22.02.2002
    Jak poprawnie odmieniać hiszpańskie imię żeńskie Noa?
  • Pisownia joty

    14.07.2022
    14.07.2022

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o odmianę słowa „szczegółowy” – „szczegółowey”, funkcjonującą w pisowni jeszcze w latach 30. XIX w. Czy możliwe jest ustalenie, kiedy w zapisie taka odmiana zmieniła końcówkę na współczesną i kiedy instytucje (np. rady szczegółowe szpitali) musiały zmodernizować swoje nazwy polskojęzyczne?

    Dziękuję,

    Przemek

  • Piszczyk

    6.01.2022

    Dzień dobry!


    Mam pytanie odnośnie wyrazu piszczyk. W mojej rodzinie w ten sposób mówi się na pisklę gołębia. Jednakże nigdy nie spotkałem się, aby ktokolwiek spoza mojej rodziny używał tego słowa, a internet zdaje się go zupełnie nie znać. Chciałbym się spytać, czy taki wyraz w ogóle funkcjonuje gdziekolwiek w Polsce, czy jest wynalazkiem tylko mojej rodziny? A także: czy jest jakoś spokrewniony z popularnym nazwiskiem Piszczek? Dodam, że jestem z Mazowsza.


    Pozdrawiam

  • reifikacja

    5.10.2021
    5.10.2021

    Szanowni Państwo!


    Jestem ciekaw, jak nazywa się środek stylistyczny polegający na przypisaniu człowiekowi cech przedmiotów (przeciwieństwo antropomorfizacji). Na przykład: „Człowiek jak lód, kamień”.


    Łączę wyrazy szacunku

  • rżnąć a dorznąć
    10.11.2015
    10.11.2015
    W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
    W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
    W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
    Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
    Z poważaniem
    Marek Kielar
  • Skąd się wzięły niedźwiedzie?
    5.04.2005
    5.04.2005
    Witam. Jaka jest etymologia rzeczownika niedźwiedź? Podejrzewam, że z czeskiego medved, ale nie bardzo potrafię „rozłożyć” ten rzeczownik na czynniki pierwsze: med to po czesku 'miód', zaś ved to 'przecież'; również w rachubę wchodziłoby czeskie veda 'nauka, wiedza'.
    Byłbym wdzięczny za sprostowanie moich domysłów. Pozdrawiam.
  • wszeteczeństwo
    12.11.2001
    12.11.2001
    Mam problem z określenim znaczenia słowa wszeteczeństwo – proszę o pomoc.
  • wypisz, wymaluj
    8.06.2010
    8.06.2010
    Witam serdecznie,
    jaka jest etymologia zwrotu wypisz-wymaluj? Jakie niesie on za soba skojarzenia, konotacje? Jak zastapić ten zwrot w mowie potocznej?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego