-
Dom… się zawalił19.10.201119.10.2011Szanowna poradnio!
Czy zaimek zwrotny się może występować po przecinku zamykającym zdanie podrzędne? Chodzi o zdania takie jak: „Dom, w którym mieszkam, się zawalił”, „Siły, które działają na ciało A, się równoważą”. Moje ucho podpowiada mi, że w takich wypadkach lepiej postawić zaimek się na końcu zdania, co jednak – jak mi się wydaje – spotkałoby się z dezaprobatą językoznawców. -
patyczkować się24.03.200624.03.2006Dzień dobry!
Pragnąłbym się dowiedzieć, jaka jest geneza zwrotu patyczkować się.
Dziękuję za odpowiedź.
P. -
przelać się – przelewać się
23.06.202323.06.2023Szanowni Państwo,
w słowniku na stronie, pod hasłem „przelać się — przelewać się”, oprócz znaczeń dotyczących cieczy, jedno dotyczy naczynia, a brzmi: «zostać nadmiernie wypełnionym płynem». Domyślam się, że odnosi się ono na przykład do takiego użycia: "[naczynie] przelewa się". Chciałbym zapytać, jak poprawnie do tej konstrukcji dodać dopełnienie? Naczynie przelewa się...:
– wodą
– od wody
– z wody
Które z nich jest/są poprawne bądź czy jest jakieś inne?
Dodam, że naturalnie zdaję sobie sprawę o możliwości rozwinięcia wspomnianej konstrukcji (tudzież uzupełnienia jej o docelowe dopełnienie) w ten sposób: "naczynie wody przelewa się" / "naczynie z wodą przelewa się".
-
Stało się
2.12.20162.12.2016Często spotykam się ze sformułowaniem stanęło się jako odpowiednik stało się. Przykłady: Co się stanęło? (zamiast: Co się stało?), Tak się stanęło, że zostałem bez pracy (zamiast: Tak się stało (= moje losy potoczyły się tak), że zostałem bez pracy).
Czy jest to poprawne? Mnie osobiście te wyrażenia rażą i długo traktowałem je jako przejęzyczenie, ale spotykam się z tym zbyt często, aby mówić o nieświadomym użyciu niewłaściwego wyrazu.
-
zdania z się1.02.20101.02.2010Szanowni Państwo,
czy istnieje jakaś zasada lub zalecenie dotyczące miejsca zaimka się, gdy w zdaniu stoją obok siebie dwa czasowniki, z których jeden jest zwrotny? Kilka przykładów: „Nie mogę się doczekać jego przyjazdu”, „To nie będzie się ciągnąć w nieskończoność”.
Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku
Marek Piszczek -
budować się8.11.20118.11.2011Szanowni Państwo!
Od pewnego czasu drażni mnie wyrażenie: budować się. Na przykład: „Mój brat będzie się budował”, co oznacza, że brat będzie budował dom, czy to własnymi rękami, czy zlecając budowę specjalistom. Czy to sformułowanie jest poprawne i skąd w ogóle taka nietypowa konstrukcja? Nie wykluczam, że po prostu nie podoba mi się ta forma, stąd estetyczna „alergia”. Dziękuję z góry za odpowiedź.
Pozdrawiam serdecznie
Krzysztof Banach
-
miejsce dla się22.04.201322.04.2013Dzień dobry,
chciałabym zapytać o miejsce się w szyku, kiedy występuje obok dwóch czasowników. Być może moja pamięć płata mi figle i tylko wydaje mi się, że istnieje zasada umieszczania się między czasownikami, np. „Nie mogę się uwolnić” zamiast „Nie mogę uwolnić się”. Czy taka reguła istnieje? Czy też miejsce się jest tam, gdzie się podoba?
Pozdrawiam
Aneta Dąbrowska-Korzus -
miejsce się w zdaniu6.08.20026.08.2002Dzień dobry,
Chciałam zapytać, gdzie powinno się stawiać zaimek zwrotny się. Chodzi mi przede wszystkim o się na końcu zdania. Np. „Po 3 dniach poddali się” („…się poddali”). Czy ma on przypisane stałe miejsce?
Pozdrawiam J.B. -
odkuć się
16.07.202216.07.2022Szanowni Państwo,
Chciałbym zapytać o pochodzenie formy "odkuć się" w znaczeniu potocznym «powetować sobie poniesione straty». W jaki sposób wyzwolenie z okowów stało się odkupieniem win?
Z góry dziękuję
-
Opiekować się – dlaczego z się?26.07.201726.07.2017Czasownik opiekować łączy się zawsze z się. W gwarze sądeckiej jednak nigdy.
Mówimy: Opiekuję córkę, zamiast: Opiekuję się córką, Wyjechała opiekować chorych, zamiast: Wyjechała opiekować się chorymi.
Na chłopski rozum to ma sens! Przecież się oznacza zwrotność, a opiekę sprawuje się zawsze nad kimś.
Czy jest jakieś uzasadnienie, dlaczego opiekować +się, zamiast samego opiekować?
Napić się, najeść się, zakochać się – czynność jest wykonywana na wykonującym, ale opiekować się?