Szkoła
  • W drodze do ogrodu czekał na mnie list
    8.06.2020
    8.06.2020
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z prośbą o wyjaśnienie, czy prawidłowa jest konstrukcja zdania: W drodze do ogrodu czekał na mnie list od ciebie. Sens wypowiedzi miał być taki, że w momencie gdy adresat listu wychodził z mieszkania z myślą o spacerze po ogrodzie, zauważył w skrzynce list od nadawcy. Konstrukcja zdania w cudzysłowie przypomina błąd w stylu Idąc do szkoły, padał deszcz, ale nie mam pewności, czy tu też zachodzi analogia z dwoma różnymi podmiotami.
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • Westerplatte
    3.09.2009
    3.09.2009
    Ze szkoły podstawowej (kilkanaście lat temu) wyniosłem wiedzę, że powinno się mówić [westerplate], a nie [westerplat-te]. Dlatego teraz wprost nie mogę słuchać, w jaki sposób nazwę Westerplatte wymawiają dziennikarze (głównie oni). Rzadko który z nich mówi o Westerplatte przez jedno t, za to większość niemożliwie celebruje końcówkę, aby jak najwyraźniej było słychać podwójne t. Czy powinno się tak mówić?
  • wielka litera w umowach i aktach prawnych
    29.05.2011
    29.05.2011
    Szanowni Państwo!
    Często w umowach tłumaczonych z języka angielskiego widuje się dużą literę w odniesieniu do terminów zdefiniowanych na początku umowy (np. „Klient zobowiązuje się nie modyfikować, przystosowywać, tłumaczyć ani zmieniać w jakikolwiek sposób Oprogramowania”, „Korzystanie z Usług może podlegać dodatkowym warunkom określonym przez odpowiedniego Dostawcę usług”). Czy takie użycie wielkiej litery jest uzasadnione, czy też stanowi kalkę z języka angielskiego?
    Z poważaniem
    Paulina
  • witkacyzmy
    9.04.2008
    9.04.2008
    Szanowni Eksperci!
    Czy jatros i jatromantis to wyrazy-cytaty, czy częściowo spolszczone? Co mogą oznaczać, od jakich wyrazów podstawowych i z jakiego języka pochodzić, które znajdują się w manifeście Witkacego „Z Papierka Lakmusowego’’: neo-pseudkretynizm, neo-kabotynizm, solipsoderyzm, neo-humbugizm, mistyficyzm, fiktobydlęcyzm, i czy błaźnizm, papugizm, małpizm, filutyzm, gitaryzm, piurglabizm są hybrydami? Czy można je uznać za hybrydy złożone z obcej podstawy słowotwórczej i gr. sufiksu -izm, oznaczającego potocznie doktrynę, teorię, kierunek artystyczny np. papugizm: tur. papahan + sufiks -izm (gr. -isma, ismos)?
    Monika Czarnota
  • w Niemczech
    7.03.2012
    7.03.2012
    Witam,
    w szkole podstawowej wielokrotnie słyszałem, że słowo Niemczech to forma niepoprawna. Powtarzało to, niezależnie od siebie, pięciu polonistów. Zauważyłem jednak, że forma ta jest w powszechnym użyciu nawet w środkach masowego przekazu, nie wspominając już o nauczycielach języka polskiego w gimnazjum i liceum. Czy mógłbym prosić o rozstrzygniecie tej kwestii?
    Pozdrawiam,
    Michał Piaskowski
  • wołaczu mój!
    16.09.2013
    16.09.2013
    Dobry wieczór (dzień dobry).
    W wielu podręcznikach do nauki języka polskiego spotykam się z niezrozumiałym dla mnie zaprezentowaniem jednego z przypadków rzeczownika – wołacza:
    wołacz – o!

    Dzieci często tworzą wówczas niepoprawne formy typu: o! tata. Bardzo rzadko wołacz jest objaśniany jako bezpośredni zwrot do kogoś lub czegoś. Nie potrafię wyjaśnić tego zjawiska. Jak wytłumaczyć dziecku, że samo o! nie pomoże nam utworzyć formy wołacza?
  • W Państwa Instytucji, w państwa instytucji czy może jeszcze inaczej?
    1.02.2019
    1.02.2019
    Mam wątpliwości odnośnie do napisania wiadomości z zapytaniem o możliwość odbycia praktyk w pewnej instytucji. Powinnam zapytać o możliwość odbycia praktyk w Państwa Instytucji czy jednak słowa państwa i instytucji z małych liter?

    Pozdrawiam
  • wpół przymknięty czy wpółprzymknięty?
    5.04.2002
    5.04.2002
    W „Innym słowniku języka polskiego PWN” w haśle wpół jest przykład „Wyjął z teczki wpół wyblakłą kartkę papieru”. Ale jest też hasło wpół- jako cząstka tworząca przymiotniki. W „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy więc hasła wpółobłąkany, wpółprzegniły itd. Szczególnie mnie intryguje, dlaczego inną miarę przyłożono do słów przegniły i wyblakły, skoro oba są takim samym przypadkiem gramatycznym – albo obydwa są przymiotnikami, albo (w zależności od szkoły) obydwa są imiesłowami biernymi.
    Jeszcze lepszy przykład (bo dotyczący tego samego wyrazu) można znaleźć w „Słowniku języka polskiego” pod red. W. Doroszewskiego. W haśle wpół czytamy: „Zarzucił wędkę i wpół przymkniętymi oczami obserwował korek na wodzie"; ale oprócz tego jest osobne hasło wpółprzymknięty.
    Przypomina to trochę problem pisowni nie z imiesłowami – w jednych kontekstach rozróżnienie między pisownią łączną i rozdzielną było istotne, kiedy indziej treści wyrażone przez jedno i drugie były niemal synonimiczne. Wygląda na to, że tu jest podobnie i że w zasadzie dałoby się obronić pisownię wpół przegniły wbrew słownikowemu rozstrzygnięciu. Czy jednak rzeczywiście? I co wtedy z przymiotnikami nie pochodzącymi od czasowników?
    Proszę o wyjaśnienie tej trudności.
    Dziękuję.
  • wreszcie

    19.01.2023
    19.01.2023

    Czy „wreszcie” lub „i wreszcie” na początku zdania należy oddzielać przecinkiem? Chodzi o przypadki, gdy poprzednie zdania opisują np. jakieś czynności lub cechy i są jakby wyliczeniem. Według https://wsjp.pl/haslo/podglad/18383/wreszcie nie jest to chyba konieczne?

    Pozdrawiam

    EL

  • WSIiZ

    18.02.2021
    18.02.2021

    Jak prawidłowo odmieniamy skrótowiec WSIiZ (Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia)?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego