Drodzy Eksperci, zaintrygowały mnie 2 kwestie:
1. Słownik ortograficzny PWN podaje zapis Most Londyński. Zastanawia mnie, czy nie powinno być most Londyński (ang. nazwa to London Bridge, ale czy w tłumaczeniu na polski powinny być zachowane zasady naszej pisowni?). A może nie chodzi tu o budowlę?
2. Słownik podaje też zapis Via Appia, encyklopedia zaś – via Appia. Wiem, że polska wersja to Droga Appijska a. droga Appijska (droga może być nazwą gatunkową). Czy nie należy tego jednak ujednolicić?
Dziękuję.

Szanowni Państwo!
1. Czy świadome posługiwanie się wielkimi literami w nazwach traktatów w zamiarze tworzenia zwyczaju językowego (np. w publikacjach naukowych czy zbiorach dokumentów) jest rażąco niepoprawne, czy jednak dopuszczalne?
2. Czy zgodzą się Państwo, że jest pewne uzasadnienie dla pisowni nazw aktów prawa międzynarodowego (nawet o charakterze tzw. prawa „miękkiego”) o szczególnym znaczeniu, np. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych UE?
Dziękuję i pozdrawiam,
M. Balcerzak

Jak powinno się poprawnie napisać: Azja Południowo-wschodnia czy też Azja Południowo-Wschodnia? I czy nazwy województw piszemy wielką, czy małą literą?

Jaka jest poprawna pisowania Wielkiego kryzysu, z małej czy z dużej litery?

Zadanie szkolne brzmiało: napisać pytania do wywiadu ze znaną (wybraną) osobą. Powiedziałem dziecku, żeby Pan pisało dużą literą („Co Pan sądzi…” itd.). Jednak po powrocie dziecka ze szkoły mogłem w każdym pytaniu obejrzeć poprawione – na czerwono, przez nauczycielkę – Pan na pan.
Reguły mówią o stosowaniu wielkiej litery w listach. Wywiad to wprawdzie nie list, ale może jednak też powinna być duża? Nie znalazłem wykładni w słownikach. Poszukałem pierwszego lepszego wywiadu w prasie. Pan było dużą.
A przy okazji chciałem spytać, czy nieużycie wielkiej litery tam, gdzie ze względów grzecznościowych powinno się jej użyć, traktuje się jako błąd ortograficzny?

Coraz częściej widuję nazwy własne, w których wszystkie wyrazy, z wyjątkiem spójników, pisane są wielką literą, np. Warszawskie Prezentacje Artykułów dla Wędkarzy, Wędka Roku 2002, konkurs Najlepsza Potrawa z Ryb, Amatorskie Mistrzostwa w Kopaniu Robaków itp. Czy to jest poprawne i czy nie są to przypadkiem germanizmy?

W niedawnej poradzie o nazwach sal dr Jan Grzenia zauważył, że „skoro napis ma znaleźć się na tablicy informacyjnej, trzeba będzie zapisać go wielką literą”. Czy oznacza to, że nie ma błędu na tabliczkach Park Zachodni, Most Maślicki, Cmentarz Pilczycki? Czy na tabliczce, gdyby chcieć rozwinąć zwyczajowy skrót, należałoby również napisać Ulica Dokerska?

Szanowna Poradnio,
ogromnie się cieszę, że nie trafiłam na wyczerpany limit :) Chciałam spytać, czemu – choć wśród obiektów, których człon ogólny piszemy małą literą (budowle, pomniki, cmentarze), są też obiekty sportowe – piszemy wielką literą Stadion Dziesięciolecia? Dlaczego Humowski (od Hume), ale Joyce’owski? Dlaczego pornomagazyn, ale porno-film lub porno film? Czemu gadka szmatka jeszcze niedawno była zapisywana z łącznikiem (słownik ort. wyd. Wilga)?
Z góry najuprzejmiej dziękuję

Szanowna Poradnio!
Jak poprawnie zapisać nazwę własną jeziora leżącego na Mazurach: Jezioro Szeląg Wielki (tak jak Rzeka Świętego Wawrzyńca) czy jezioro Szeląg Wielki (tak jak cieśnina Wielki Bełt)? Czy wyraz jezioro jest elementem nazwy własnej, czy też nie? W słowniku ortograficznym (zasada nr 18.24.) nie uwzględniono takiego przypadku.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
M.

Szanowni Państwo,
Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy istnieje hierarchia norm podawanych przez różne słowniki. Jako przykład niech posłuży wyraz satysfakcja.
Słownik języka polskiego pod red. Mieczysława Szymczaka (Warszawa 1999, t. 3, s. 171) podaje, że wyraz ten nie ma liczby mnogiej (blm). Nowy słownik ortograficzny oprac. przez Edwarda Polańskiego (Warszawa 2002, s. 698) nie odnotowuje liczby mnogiej. Z kolei Inny słownik języka polskiego pod red. Mirosława Bańko (Warszawa 2000, t. 2, s. 551) podaje wprost: lm: M -cje, D -cji. Wątpliwości nie rozwiewa Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2002, s. 900), który pod hasłem satysfakcja zamieszcza skrót zwykle blm. Nadmienimy tylko, że wszystkie słownik zostały wydane przez PWN. Któremu więc słownikowi należy zaufać? I czy satysfakcja ma liczbę mnogą? Usatysfakcjonuje nas tylko pełna i jednoznaczna odpowiedź.
Pozdrawiamy.
Redakcja historii Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego