Wiem-czemu-to-służyło
  • Powiedział (,) co i jak
    3.04.2015
    3.04.2015
    Szanowna Poradnio!
    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości dotyczących wyrażenia co i jak w zdaniu: „Przyszedł do nas i powiedział (,) co i jak”. Czy należy je oddzielić przecinkiem i potraktować jak równoważnik, czy może nie oddzielać podobnie jak zaimek dlaczego w podobnym zdaniu?
    Pozdrowienia
    Mira
  • Przecinek w wyrażeniach sfrazeologizowanych
    31.12.2015
    31.12.2015
    Szanowni Państwo,
    mam kłopoty interpunkcyjne ze zdaniami, które chyba można uznać za sfrazeologizowane:
    Zegar chodził(,) jak chciał,
    Bóg jeden wie(,) co się tam działo,
    (…) które nie wiadomo(,) czemu miałyby służyć (czyli 'nie służyły do niczego', nie: 'nikt nie wiedział, do czego służyły’),
    Zrobię to najlepiej(,) jak się da.
    Ostatni przykład jest podobny do tego z porady gdzie się da.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Przecinek w wyrażeniach sfrazeologizowanych (cd.)
    12.01.2016
    12.01.2016
    Szanowni Państwo,
    dziękuję za poradę Przecinek w wyrażeniach sfrazeologizowanych, ale mam dalsze wątpliwości. Nie rozumiem argumentacji co do przykładu (…) nie wiadomo czemu (…). W przykładzie Wiem, czemu to służyło też pojawia się rzeczony celownik, a zdanie jest niewątpliwie złożone.
    Kolejna wątpliwość: skoro najlepiej jak się da, to czy, idąc dalej, także najlepiej jak potrafisz, najlepiej jak umiesz?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • w internecie
    5.01.2023
    10.04.2010
    Dzień dobry,
    mam pytanie w związku ze słowem internet. Czy powinniśmy mówić w internecie czy też na internecie? Coraz częściej słyszę, jak ludzie mówią „Kupiłem coś na internecie”, chociaż ja powiedziałbym w internecie.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Ryszard T.
  • Terminologia matematyczna

    30.12.2023
    30.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie od jakiegoś czasu problem tłumaczenia dwóch terminów na polski z angielskiego. Pierwszym jest „extremal combinatorics”. Po polsku widziałem to głównie jako „kombinatorykę ekstremalną”, co jest bardzo przyjemnym określeniem, ale gdy się nad tym chwilę zastanowię, to chyba niestety powinna być „kombinatoryka ekstremowa”. Czy tak jest rzeczywiście i czy można by to nagiąć?

    Drugim jest „categorification”. Jest słowo „kategoryfikacja”, ale nie podoba mi się skojarzenie ze słowem 'klasyfikacja', które jest trochę nietrafione. Czy poprawny jest neologizm 'ukategoryjnienie', przez analogię do 'uzwarcenia' („compactification”)?

    Pozdrawiam

    M. Mehl

  • interpunkcja a emotikony
    4.02.2012
    4.02.2012
    Jak poprawnie powinno się stosować emotikony: czy między słowem a emotikonem stosujemy odstęp, czy może emotikony mamy traktować jak znaki przestankowe? I jeszcze jedno pytanie: czy po emotikonie, jeżeli jest to koniec zdania, należy postawić kropkę? Poniżej podaję przykłady, które zobrazują moje wątpliwości:
    z odstępem / bez odstępu:
    1. Masz rację :)
    2. Masz rację:)
    z kropką / bez kroki:
    1. Wiem, że mam rację:).
    2. Wiem, że mam rację:)
  • Spektrum autyzmu
    16.06.2020
    16.06.2020
    Szanowni Państwo,
    w psychologii używa się terminu spektrum autyzmu, który wchodzi w połączenia z różnymi przyimkami: na spektrum autyzmu, w spektrum autyzmu, ze spektrum autyzmu. Dla mnie w spektrum autyzmu mieszczą się pewne zaburzenia, czy jak to dzisiaj coraz częściej się przyjmuje „stany”. Potocznie jednak przyjęła się kalka z języka angielskiego (people on autism spectrum). W angielskim ten termin na razie raczej rzadko występuje w pracach naukowych, ale we wszelkich innych wypowiedziach jest bardzo popularny. Co więcej, wygląda na to, że osoby z autyzmem zaakceptowały także ten sposób mówienia o sobie. W Polsce jest podobnie.
    Czy któryś z przyimków jest w tym wypadku bardziej poprawny?
    Łączę serdeczne pozdrowienia
    Ewa Pisula
  • sześć pytań o zdrobnienia
    1.12.2008
    1.12.2008
    Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnikjamniczek i jamniś, od poradniaporadeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
    Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
    Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
    Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
    Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”?
  • transkrypcja zapisów cyrylickich (2)
    4.09.2007
    4.09.2007
    Pytanie dotyczy pisowni Hryn´ko, Akin´szyna (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/transkrypcja-zapisow-cyrylickich;8433.html). Лебедь to taki sam przypadek, ale w encyklopedii występuje jako Lebied (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Lebied-Aleksandr-I;3931113.html), a w tekstach najczęściej jako Lebiedź. Żeby napisać Lebied´, trzeba najpierw znaleźć zasady, nie dowierzyć, dopytać w Poradni i dopiero wtedy. Kilku Lebied´-ów (jak to odmieniać?) w Google się znajdzie, ale bardzo mało. Czemu więc ma służyć ta „naukowość” z apostrofem? Czemu nie Hryńko, nie Akińszyna?
  • Wyżej ..., niż ... ma. 

    14.04.2021
    14.04.2021

    Dzień dobry,

    w języku potocznym mamy takie powiedzonko wyżej sra, niż dupę ma. Zastanawiałem się ostatnio jaki jest sens tego powiedzenia? Co one oznacza to wiem.

    Od strony biologicznej to powiedzenie sensu nie ma, stąd zaczęło mnie nurtować „co autor miał na myśli mówiąc w ten sposób i co go skłoniło do tego”. Źródła internetowe nie podają etymologii tego porzekadła, stąd kieruje pytanie do Państwa z prośbą o pomoc ;-)

    Dziękuję za pomoc!

     Łukasz

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego