Szanowni Państwo

Chciałem jeszcze dopytać w sprawie przymiotnika „radziecki”. W udzielonej, wartościowej odpowiedzi przez eksperta Adama Wolańskiego, zabrakło mi zakończenia tematu. Mianowicie: jak dzisiaj, w XXI wieku, brzmi przymiotnik od rzeczownika „rada", który nie będzie historyzmem?

Uprzejmie dziękuję ekspertom Poradni Językowej PWN za użyteczne podpowiedzi i wyjaśnienia.

Grzegorz Olszewski

Czy poprawnie jest powiedzieć historia PRL czy historia PRL-u? Czy może oba zwroty są poprawne?
Proszę o pomoc.

Moje uszanowanie! Czy po polsku można nazwać jednym wyrazem obywateli byłego ZSRR? Rosjanie to nie zawsze prawda, bo może chodzić o przedstawicieli innej narodowości. Sowieci to w zasadzie deklaracja polityczna mówiącego. Czy jest jakieś trzecie wyjście?
Pozdrawiam serdecznie

Szanowni Państwo,

czy wiadomo, kiedy zaczęto używać staropolskiego słowa radziecki w znaczeniu rosyjskiego sowietskij zamiast kalki sowiecki? Jeśli się nie mylę, przed wojną nawet polscy komuniści mówili wyłącznie Sowiety i sowiecki.

Z poważaniem,

Łukasz

Zastanawiam się, czy istnieje reguła dotycząca tłumaczenia akronimów na język polski. Np. nie posługujemy się akronimem od oryginalnej pisowni CCCP (Союз Советских Социалистических Республик – Sojuz Sowietskich Socjalisticzeskich Riespublik), tylko ZSRR (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich), natomiast używamy akronimu NKWD (Народный комиссариат внутренних дел – Narodnyj Komissariat Wnutriennych Dieł) zamiast LKSW (Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych), USA zamiast SZA (Stany Zjednoczone Ameryki), RFN (Republika Federalna Niemiec) zamiast BRD (Bundesrepublik Deutschland).

Czy poprawne jest wyrażenie państwo byłego Układu Warszawskiego? Wątpliwości biorą się stąd, że zestawienia była żona (były mistrz, alkoholik, członek itp.) oznaczają osoby, które straciły jakąś cechę, ale wciąż istnieją. O zmarłym nikt nie powie były mąż, były papież. Podobnie nie istnieje nic, co można by nazwać byłym Układem Warszawskim (byłym ZSRR, byłą Jugosławią).

Jak pisać nazwisko dwóch skoczków narciarskich pochodzących z Gruzji? W latach sześćdziesiątych Коба Цакадзе reprezentował ZSRR i jego nazwisko transkrybowane z rosyjskiego powinno mieć postać Cakadze, jednak bardziej rozpowszechniona była Czakadze. Na olimpiadach 1994, 1998, 2002 Gruzję reprezentował Kakhaber Tsakadze – tu pisownia wyraźnie obca, dostosowana do angielskiego. Do pisowni gruzińskiej nie udało mi się dotrzeć, zresztą i tak bym nie wiedział, co z nią dalej począć…

Nursułtan Nazarbajew odchodzi ze stanowiska Prezydenta Kazachstanu W związku z tym, że sprawował rządy przez 30 lat (objął je jeszcze gdy Kazachstan był częścią ZSRR) i że nie pochodził z demokratycznych wyborów, czy można użyć określenia abdykował? Czy jest ono zarezerwowane tylko dla monarchów (królów, cesarzy, sułtanów, papieży etc.)? I czy można powiedzieć o prezydencie, który złożył urząd, że podał się do dymisji (tak jak o premierze lub ministrze)?

Czy poprawne jest tworzenie skrótowców pisanych małymi literami (od wielowyrazowych nazw pospolitych), np. gip – geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza; tob – tymczasowy obiekt budowlany?

Często spotykam w publikacjach naukowych pisownię skrótowca Gułag wielkimi literami (GUŁAG). Taka pisownia jest poprawna w języku rosyjskim. Tymczasem w słownikach zalecana jest pisownia Gułag, gułag albo GUŁag. Czy są to dopuszczalne formy oboczne, czy też forma GUŁAG jest nieprawidłowa? Z góry dziękuję za odpowiedź.