Ziemia
  • konował i świniopas
    27.02.2009
    27.02.2009
    Proszę o skomentowanie pisowni wyrazów konowiąz, konowód, motowąz (wszystkie wzięte ze Słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego). Intryguje w nich brak i (jedynie konowód ma oboczny wariant koniowód). Czy konował również pochodzi od konia?
  • Kozłowanie

    6.11.2021
    6.11.2021

    Dzień dobry, intryguje mnie słowo, z którym mamy do czynienia dość wcześnie, bo na lekcjach wuefu w szkole podstawowej. Kozłowanie. Proszę o wyjaśnienie skąd pochodzi owo słowo.

    Jarek z Lublina

  • kraje bałtyckie i nadbałtyckie
    1.12.2009
    1.12.2009
    Czy Litwę, Łotwę i Estonię określimy wspólną nazwą kraje bałtyckie, czy kraje nadbałtyckie? A może obie formy można stosować wymiennie?
    pozdrawiam
  • kram
    22.01.2009
    22.01.2009
    Witam!
    Czy w staropolszczyźnie spotyka się słowo kram w znaczeniu 'odbyt' ewentualnie 'dupa'? „Wetkaj okład tam,/ Gdzie boli cię kram” – to z powieści Michała Krzywickiego Plagi tej ziemi. Ciekaw jestem, czy autor dokopał się tak rzadko spotykanego znaczenia, czy je sobie wymyślił.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pzdr serdecznie
    Radek
  • krzyżak czy Krzyżak?
    17.10.2012
    17.10.2012
    Nazwy członków zgromadzeń zakonnych piszemy małymi literami. W Wielkim słowniku ortograficznym podano jako wyjątek nazwę Krzyżak, jednak z wyjaśnieniem, że chodzi tu o członka zakonu i jednocześnie obywatela państwa. Państwo krzyżackie powstało jednak dopiero ok. 1226 r. Czy zatem pisząc o wydarzeniach z historii tego zakonu, do których doszło przed wymienioną datą, nie należałoby w nazwie jego członków (niebędących wówczas obywatelami państwa) użyć małej litery?
    Monika Krzywoszyńska
  • Księżyc czy księżyc?
    12.05.2020
    12.05.2020
    Dzień dobry!
    W sformułowaniu pod osłoną księżyca słowo księżyc powinno być – według mojej wiedzy – zapisane małą literą. Ale co w przypadku, gdy jest to tytuł artykułu, który opowiada o wpływie Księżyca na przyrodę? Czy powinno się wówczas użyć dużej litery (czyli: Pod osłoną Księżyca)? Zakładam, że w tej sytuacji może to być uzasadnione, ale proszę o potwierdzenie. Dodam, że w tekście słowo to pojawia się kilkakrotnie i jest zapisane dużą literą, bo w takim kontekście występuje.
  • Kto mówi najczystszą polszczyzną?
    9.01.2003
    9.01.2003
    Mieszkańcy którego regionu Polski posługują się językiem najbardziej zbliżonym do języka ogólnego albo tzw. literackiego?
  • ktoś wysadził/wysadza w powietrze coś/kogoś

    9.02.2024
    9.02.2024

    Czy określenie „Wysadzić w powietrze”, np. budynek jest poprawne? Czy nie jest to pleonazm, skoro z kontekstu i definicji wynika, że nie jest możliwe wysadzenie np. w wodę czy ziemię?

  • Kurtyna w górę
    17.03.2017
    17.03.2017
    Szanowni Państwo,
    w moich stronach (Ziemie Odzyskane, a więc tygiel językowy) funkcjonuje quasi-przekleństwo kurtyna w górę, akcentowane nietypowo (brzmi nieco jak „kurtynawgóre” lub „kurty-nawgóre”, na końcu jest [e], nigdy [ę]). Interesuje mnie etymologia tego eufemizmu, pytani o nią krajanie nie znali odpowiedzi. Czy gdybym chciał użyć tego zwrotu w utworze literackim, powinienem go zapisać jako kurtyna w górę, czy może jakoś zaznaczyć ową specyficzną wymowę?

    Z wyrazami szacunku
    Kamil
  • lancknecht

    21.11.2023
    21.11.2023

    Dzień dobry, niestety, w przypadku hasła lancknecht (https://sjp.pwn.pl/sjp/lancknecht;2565581.html) zaistniał błąd. Nazwa wywodzi się od „landu”, a nie od „lancy” (będącej, nawiasem mówiąc, bronią kawalerii). Stąd też poprawny, akceptowany na całym świecie termin do „landsknecht”. W Polsce błąd popełnił Marek Plewczyński w książce „Daj nam Boże sto lat wojny”, przez co rozpropagował niepoprawną wersję. Pozdrawiam, Michał Faszcza (Uniwersytet Śląski)

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego