alba
  • Ujednolicanie polsko- i obcojęzycznych elementów tekstu

    25.11.2021
    25.11.2021

    Szanowni Państwo,

    mam problem z zapisem słów obcojęzycznych. W tekście jest sporo wtrąceń z języka angielskiego, tytułów angielskich filmów/książek, cytatów po polsku jak i angielsku, jak najlepiej to ujednolicić? Czy mogę obszerniejsze cytaty po angielsku zapisać kursywą i w cudzysłów?

  • Wyrażenia i wyrazy: mozartowskie symfonie, schubertowskie tria; brahmsista, beethovenista, chopiniści
    9.05.2017
    9.05.2017
    Mam pytanie o poprawną pisownię słów, które pochodzą od nazwisk kompozytorów muzycznych.
    Przymiotniki – powinno się je pisać wielką czy małą literą? Np. mozartowskie symfonie, schubertowskie tria? W literaturze specjalistycznej spotykam pisownię wielką literą: utwory Beethovenowskie, opery Moniuszkowskie.
    Rzeczowniki – brahmsista (od: Brahms), beethovenista (od: Beethoven), chopiniści (od: Chopin). Czy taka forma jest poprawna? Czy obowiązują określone reguły w konstruowaniu takich form?
  • a co dopiero
    17.02.2010
    17.02.2010
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, jak radzić sobie z rekcją w zdaniach typu: „Grządki z kapustą bym mu nie powierzył, a co dopiero zwierzę albo człowieka”. A może powinniśmy powiedzieć: „Grządki z kapustą bym mu nie powierzył, a co dopiero zwierzęcia albo człowieka”?
  • adaptacja fonetyczna obcych nazw
    18.12.2002
    18.12.2002
    Mamy w języku polskim nazwy obcojęzyczne (przeważnie angielskie) wymawiane w sposób dość niesamowity: Kawa Jacobs – wym. [jakobs], transatlantyk Titanic – wym. [titanik]. Ejże! Wymawiajmy to albo w całości po polsku, albo w całości po angielsku: odpowiednio [jacobs] albo [dżekebs] – [titanic], albo [tajtanik]. Czyż można wymawiać wyraz, korzystając z jednej sylaby polskiej, a z jednej angielskiej? Przecież jest to co najmniej dziwne! Równie dobrze można by wymawiać te wyrazy jako – odpowiednio – [dzejcobs], [tajtanic]. Brzmi dziwolągowato, ale… spełnia przecież warunki narzucone wymową pokutującą w naszym języku (uzusową? – chyba raczej dziwaczną…).
    Pozdrawiam serdecznie!!!
  • Błąd kategoryczny
    13.11.2018
    13.11.2018
    Szanowna Redakcjo!
    Znalazłem błąd w jednym z artykułów umieszczonych na Państwa stronie. Jest on kategoryczny, więc proszę o reakcję. W artykule na temat spójnika i/lub (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/i-lub;8351.html), znajduje się następujące zdanie:
    Czasem lub odpowiada logicznemu spójnikowi dysjunkcji, czyli jest synonimem wyrażenia albo…, albo…


    Jest to kategoryczny błąd z logicznego punktu widzenia. Nawet jeżeli na potrzebę artykułu zasady logiki są nagięte, a przy użyciu argumentacji wynikającej z powszechnego użycia artykuł ma do tego prawo, to konieczne jest pozostawienie adnotacji podkreślającej wyjątkowość tej sytuacji.

    Z wyrazami szacunku
    Stanisław Lorys
  • Bukowo, Bukowina, Mąkolno i Paczków
    26.04.2002
    26.04.2002
    1.Skoro nazwy miejscowości: Bukowo i Bukowina pochodzą od drzewa buk, to skąd pochodzi różnica między ich zakończeniami?
    2.Skąd pochodzą nazwy miejscowości Mąkolno i Paczków?
  • Dzielenie wyrazów

    2.11.2016
    2.11.2016

    Droga Poradnio

    Proszę o podanie poprawnego podziału przy przenoszeniu następujących słów: 1) Tyśmienica (rzeka) – Tyś-mie- czy Ty-śmie-; 2) NortumbriaNor-tumbria czy Nort-umbria; 3) RastawieckiRa-sta- czy Ras-ta-; 4) OchmanO-chman czy Och-man; 5) Ryan – słowo niepodzielne czy Ry-an (w: Meg Ryan, Ryanair). W Wielkim słowniku ortograficznym PWN z 2016 roku słowa te albo nie występują, albo nie wskazano ich podziału (Ryan, Ryanair). I na koniec: piszemy TVP1 czy TVP 1? TVN24 czy TVN 24?

  • Dzielimy chusteczkę na sylaby

    29.12.2022
    29.12.2022

    Dzień dobry,

    jak poprawnie podzielić na sylaby słowo chusteczka: chus-tecz-ka?

  • Forma dopełnienia: dopełniacz czy biernik
    6.09.2018
    6.09.2018
    Sz. P.,
    chciałbym dotrzeć do wytycznych dotyczących obsługi zjawiska, które na swoje potrzeby roboczo nazywam propagacją przeczenia (dopełniacza) w zdaniu. Jak rozpoznawać w zdaniach, która część bezpośrednio wiąże się z przeczeniem i wymusza dopełniacz, a która powinna być z powrotem w mianowniku czy bierniku? Dla przykładu: Są Państwo jedynym źródłem, któremu nie waham się [by] przekazać środki [środków?] na działanie. Przekazanie środków następuje, więc czuję opór przed dopełniaczem.
  • Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym różnorodzajowym

    25.12.2023
    25.12.2023

    Chciałabym zapytać o to, kiedy należy używać czasownika w formie męskoosobowej, a dokładnie o to, kiedy uznajemy, że grupa jest „mieszana”. Jeśli mamy rzeczowniki, które opisują osoby, to sytuacja jest jasna. „Dziewczynka i chłopiec byli”. Co, jeżeli mamy rzeczownik męskorzeczowy albo męskozwierzęcy? Czy wówczas też należy napisać „byli”? „Dziewczynka i kot”, „Dziewczynki i koty”, „Dziewczynka i kwiat”, „Dziewczynki i kwiaty”. Szczególnie w przypadku rzeczowników nieożywionych dziwnie dla mnie brzmi użycie formy „byli”, ale może moja intuicja mnie myli.

    Pozdrawiam

    Katarzyna K.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego