-
Maria czy Maryja?
14.04.202218.03.2005Czy kościół NMP to kościół Najświętszej Marii Panny, czy Maryi Panny? Często spotyka się pierwszą formę, a mnie się wydaje, że w odniesieniu do Matki Boskiej powinno się używać dawniejszej formy imienia – Maryja.
-
motor napędowy17.01.20245.03.2014Czy sformułowanie motor napędowy jest poprawne? Czy nie jest to przypadkiem tautologia?
-
Módl się za nami 2.02.20162.02.2016Interesuje mnie etymologia zwrotu módl się za nami będącego częścią modlitwy Zdrowaś Mario, a także powtarzanego w odpowiedzi na wezwania w modlitwach litanijnych. Czy jest on gramatycznie poprawny? Czy nie powinniśmy mówić módl się za nas?
-
na pole, czyli na dwór16.05.200616.05.2006Dlaczego krakowskie wyjść na pole ma status regionalizmu, a warszawskie wyjść na dwór – normy ogólnopolskiej? Dlaczego nie po równo albo wręcz odwrotnie? Tam, gdzie się wychodzi na pole – a czasem jest to i ze 200 km od Krakowa – wychodzenie na dwór nie jest alternatywą, tylko abstrakcją, a pewnie jeszcze bardziej było tak w czasach, kiedy hierarchizowano te formy. Czy ta nierówność jest nie do ruszenia? Czy na pole może jeszcze liczyć na nobilitację?
-
Niektóre cechy fonetyczne Podhala
5.01.2022Dzień dobry.
W zawiązku z podróżami świątecznymi zawitałem po raz pierwszy do rodziny na Podhale i uderzyła mnie jedna rzecz. Mianowicie, bardzo dużo osób tutaj samogłoskę [e] wymawia jak [y]. Dla przykładu, ser -> [syr], mleko -> [mlyko], nie -> [niy]. Moje pytanie brzmi skąd taka tendencja?
Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę szczęśliwego nowego roku!
-
nie ma
3.05.20223.05.2022Dzień dobry!
Czy zamiast "nie ma mnie/nie ma ciebie/nie ma jego/nie ma jej (etc.) w domu" mogę powiedzieć: "nie jestem/nie jesteś/on nie jest/ona nie jest (etc.) w domu"? Dalczego z jednej strony mówimy np. "nie ma go tam", ale "on nie jest niebieski"? Czy w Państwa opinii forma "nie jest" wyprze za jakiś czas formę "nie ma"?
-
Nie ma, nie było, nie będzie. 4.09.20184.09.2018Dlaczego mówi się nie ma jako przeciwieństwo jest, istnieje? Przecież mieć to zupełnie inny czasownik.
-
Nieprzyjacioły 10.02.202010.02.2020W starszych tekstach można spotkać archaiczną formę nieprzyjacioły, ale w odszukanych przykładach zawsze trafiam jak raz na biernik (np. buławę złotą, / Którąś zwoiował swe nieprzyiacioły, Ukaż nam nieprzyjacioły kraju, miłuję swe nieprzyjacioły i nie chcę ich krzywdy). Czy to był również mianownik?
-
niesnaski, D. niesnasek
20.02.202420.02.2024„Niesnaski” - jaką powinny mieć formę w dopełniaczu, słowniki, które znalazłem podają „(kogo? czego?) niesnasek”, ale można znaleźć dawne zapisy w postaci „(kogo? czego?) niesnasków"?
Na przykład wiersz Juliusza Słowackiego „Pośród niesnasków — Pan Bóg uderza...” oraz dostępna w domenie publicznej książka „Słowo dziejów polskich, Tom 3” W. Koronowicza z roku 1860, gdzie jest takie zdanie: „Chciał on na nim zaradzić zewnętrznej potrzebie i spróbować raz jeszcze ukojenia wewnętrznych niesnasków”.
Czy może jest to forma archaiczna? Czy jest dopuszczalna współcześnie w mowie i piśmie?
-
niż, a nie jak
2.12.20232.12.2023Nurtuje mnie kwestia używania, często spotykanego, „jak”w zastępstwie spójnika „niż”. Mam tu na myśli „lepszy jak poprzedni” w znaczeniu „lepszy niż poprzedni”. Czy jest to kwestia regionalizmu? Może to jakaś forma archaiczna. Bardzo proszę o wyjaśnienie skąd może się to brać i na ile jest to poprawne, bo niekiedy używanie takiego określenia bywa to mylące.