archaizm
  • Stawający do aktu

    10.05.2022
    10.05.2022

    Skąd wzięła się, używana nagminnie przez notariuszy, forma „stawający do aktu”?

    Można stawać (do boju, a więc i do aktu zapewne), byliby to więc „stający do aktu”. Można stawić się u notariusza, zatem teoretycznie mógłby być „stawiający się do aktu”. Formy „stawający” nie widzę w słownikach i razi mnie ona przy czytaniu każdego współczesnego aktu notarialnego.


    Pozdrawiam serdecznie

    Stanisław Winiecki

  • średzki
    16.04.2002
    16.04.2002
    1. Dlaczego przymiotnikiem od Środy Śląskiej jest średzki?
    2. Czy istnieje różnica w powstawaniu nazw miejscowych wsi i miast?
  • świergać
    27.03.2014
    27.03.2014
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z prośbą o pomoc w ustaleniu znaczenia i pochodzenia słowa świerkać / świergolić. Czy jest to synonim ćwierkania? A może neologizm lub archaizm?
    Uprzejmie proszę o pomoc, z góry dziękuję za odpowiedź.
  • tarża
    15.05.2012
    15.05.2012
    W grze komputerowej Diablo 3 gracze mogą zdobyć tarżę – małą, okrągłą tarczę. Jak sądzę, w tym wypadku przetłumaczono na potrzeby polskiej wersji angielskie słowo targe, które faktycznie oznacza część ekwipunku tego typu. Zdaję sobie sprawę, że tłumaczenie gry to trochę licentia poetica, ale zastanawia mnie czy słowo tarża w ogóle występuje w naszym języku.
  • Tylko Apollo w mianowniku
    23.01.2020
    23.01.2020
    Czy forma mianownika Apollin jest dopuszczalna (np. jako archaizm)? W przypisie do Promethidiona napisano: Współcześnie używana jest forma Apollo, co można by rozumieć, że kiedyś i Apollin był w łaskach. Mianownik w tekście się nie pojawia, a przypis jest do dopełniacza (Apollina), który współcześnie słowniki umieszczają pod Apollo.
    (wspomniany przypis – zob. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/promethidion.html#footnote-idm139931596965744 )
  • tymi słowy
    1.07.2004
    1.07.2004
    Z jakiego okresu pochodzi miejscownik lm. wyrazu słowosłowy (np. „I Pan przemówił tymi słowy”)? Jak go umiejscowić w historii języka? Jak go nazywać?
  • Wróżka

    29.06.2020
    29.06.2020

    Zastanawia mnie czy wiadomo kiedy po raz pierwszy po Polsku pojawiło się słowo wróżka, w odniesieniu do magicznych stworzeń z baśni i mitów, a nie do kobiet zajmujących się wróżbiarstwem? Z tego co wiem to takie znaczenie pojawiło się w XIX wieku, jednak czy wiadomo dlaczego zaczęto używać w stosunku do tych istot słowa wróżka?

  • wszech czasów
    12.09.2003
    12.09.2003
    Mam pytanie związane z pisownią wszechczasów. Otóż w słowniku ortograficznym PWN-u podaje się tylko jedną pisownię – oddzielną: wszech czasów, natomiast w innych wydawnictwach PWN-u konsekwentnie odnajduję wszechczasów (np. w encyklopedii, hasło: Paganini). Dlaczego tak jest? I jaka jest poprawna forma?
  • zaczym
    18.04.2012
    18.04.2012
    Dzień dobry.
    Mam problem ze znaczeniem słowa zaczym, które w słowniku języka polskiego nie występuje, ale znaleźć je można w literaturze i dokumentach (np. w Quidam Cypriana Kamila Norwida czy w Traktacie wieczystej przyjaźni pomiędzy Rosją a Rzecząpospolitą z 1768 r.). Czy w tym wypadku jest to wyłącznie regionalne znaczenie? Czy jest to poprawne użycie tego słowa?
    Z poważaniem
    Marek Bor
  • zajedno
    30.10.2009
    30.10.2009
    Proszę o ocenę słowa zajedno 'wszystko jedno'. Czy jest to wynalazek Andrzeja Sapkowskiego, który podchwycili i stosują miłośnicy jego książek, czy też jakiś autentyczny zabytek polskiego słownictwa?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego