archaizm
  • nazwiska na -owa
    1.02.2012
    1.02.2012
    Czy używana przeze mnie w mowie forma nazwiska po mężu – Tylewiczowa – jest poprawna? Wiem, że to archaizm, ale podoba mi się. Postawiono mi zarzut, że Tylewiczowa, to może być marynarka…
  • zastali go zdrowym
    15.11.2015
    15.11.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać, czy dopuszczalne jest użycie zdania Zastali go zdrowym zamiast Zastali go zdrowego, jak ma to miejsce w niektórych przekładach Biblii (Łukasz, 7:10): A ci, którzy byli posłani, po powrocie do domu zastali sługę zdrowym.
  • Aztatycki
    12.11.2019
    12.11.2019
    Skąd się wzięła cząstka -ty- w słowie azjatycki? Wydawałoby się, że przymiotnik od Azji powinien brzmieć azjański (a może azyjski?), jednak odkryłem, że wyraz ten jest zarezerwowany raczej dla pojęcia azjanizmu (na słowo azjański, chyba nienotowane w słownikach, natrafiłem w jakiejś powieści). Czyżby powodem użycia -ty- w przymiotniku odnoszącym się do Azji była potrzeba odróżnienia go od terminów związanych z azjanizmem, a zatem moglibyśmy mówić o jakimś sztucznym tworze językowym?
  • Borne-Sulinowo
    13.06.2003
    13.06.2003
    Według jakiej zasady tworzenia form deklinacyjnych funkcjonuje postać w Bornem Sulinowie? Dlaczego nie można zastosować odmiany przymiotnika Borne zgodnie z ogólnymi zasadami (w Bornym Sulinowie)? Czy Borne Sulinowo to nie jest nazwa miejscowa składająca się z przymiotnika (Borne) i rzeczownika (Sulinowo) mającego odmianę rzeczownikową?
  • być komuś coś krewnym
    12.10.2009
    12.10.2009
    Zastanawia mnie jedna rzecz. W moich okolicach często słyszy się być komuś coś krewnym, gdy chodzi o zobowiązania wobec kogoś, zwłaszcza o długi. Jaka jest etymologia tego zwrotu? Ma jakieś powiązania z rzeczownikiem krewny? Czy ten zwrot nie jest archaizmem?
  • Byłem wczoraj u Pana, ale go nie było
    6.10.2011
    6.10.2011
    Witam,
    jestem właśnie na etapie przypominania sobie opowiadań o Sherlocku Holmesie i spotykam się tam często ze zdaniami w stylu: „Byłem wczoraj u Pana, ale go nie było” albo „Wychodząc od Pana, widziałem jego córkę”. Czy takie zdania są poprawne? Czy może po prostu kiedyś się tak mówiło, a z czasem to ewoluowało? Dzisiaj powiedzielibyśmy pewnie: „Byłem wczoraj u Pana, ale Pana nie było” i „Wychodząc od Pana, widziałem Pana córkę”.
    Pozdrawiam,
    Bartosz Piec
  • charchara i czamra
    9.02.2006
    9.02.2006
    Co dokładnie oznaczają popularne w gwarze Polaków z Grodzieńszczyzny słowa charchara i czamra i jaka jest ich etymologia? Wiem tylko, że tamtejsi Polacy używali czasem tych określeń w odniesieniu do mało urodziwych lub nie darzonych sympatią kobiet.
  • Czapnąć czy capnąć?

    3.09.2018
    3.09.2018

    Szanowni Państwo,

    czy słowo czapnąć w znaczeniu ‘chwycić’ może być regionalizmem z regionu Kociewie na Pomorzu?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • Czas zaprzeszły we współczesnej polszczyźnie

    1.01.2024
    1.01.2024

    Szanowni Państwo!

    Na jakiejś stronie internetowej wyczytałem, że używanie w języku polskim czasu zaprzeszłego (Pastperfect w angielskim i Plusquamperfekt w niemieckim), jest obecnie błędem gramatycznym. Czy rzeczywiście tak jest? Bo może to tylko zabawny archaizm?

    Z poważaniem – Witold Dociekliwy

  • Czy poprawne jest wyrażenie „słuchać się kogoś”?
    9.01.2001
    9.01.2001
    Cierpię katusze, gdy słyszę – (…) nie słuchasz się matki (…). Jakoś drażni mnie ta zwrotność. Czy słusznie ? Czy mam dać se siana ? Czy to jest raczej archaizm ? A może „warszawka” ?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego