-
Pomadka 5.06.20185.06.2018Czy używanie słowa pomadki w znaczeniu ‘bombonierki’ jest regionalizmem lub archaizmem? U mnie w domu pomadka to najpierw czekoladka, a dopiero potem szminka, ale koleżanka warszawianka kpi, że to nasz idiolekt.
-
poselstwo
24.10.202224.10.2022Dzień dobry,
w języku angielskim występuje słowo the Message, które można tłumaczyć m.in. jako «wiadomość, przesłanie, poselstwo». W kontekście historycznym, chciałbym przetłumaczyć na „poselstwo”. Słowo „poselstwo” wydaje się być archaizmem. Czy w języku polskim można zastosować zwrot „przekazano poselstwo” w sensie np. władca państwa, król wysłał list (z pewną treścią) dyplomatyczny do innego władcy? Wydaje mi się, że tak, ale poproszę o opinię i podanie źródła z literatury.
Pozdrawiam
Daniel M
-
pro forma11.04.200811.04.2008Witam Państwa serdecznie,
mam problem z zapisem wyrażenia: faktura pro forma czy faktura proforma, czy może faktura pro-forma. Spotkałam się z tymi wszystkimi zapisami, ale jak jest poprawnie?
Będę wdzięczna za pomoc.
pozdrawiam,
Grażyna Gołaś
-
Przestarzałe formy odmiany niektórych rzeczowników męskich na -a
12.03.202412.03.2024Dzień dobry!
Mam pytanie dotyczące poprawnej i dopuszczalnej odmiany słowa „sędzia” w rodzaju męskim. Słownik poprawnej polszczyzny uznaje formy D. sędzi; C. sędzi; B. sędzię za przestarzałe. Na tych stronach: https://pl.wiktionary.org/wiki/s%C4%99dzia https://dobryslownik.pl/slowo/s%C4%99dzia/76338/ uznano obie formy, czyli: D. sędzi/sędziego; C. sędzi/ sędziemu B. sędzię/sędziego za poprawne. Jestem nauczycielką i zastanawiam się, czy mam uznać taką (sędzi/sędzię) odmianę za błędną, czy nadal jest ona dopuszczalna.
Będę wdzięczna za ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii.
Z wyrazami szacunku
Aneta Szulc
-
puchar3.11.20093.11.2009Szanowni Państwo,
jaki był powód zmiany pisowni słowa puchar w reformie z 1936 roku? Czy zapis puhar należy uznać za błąd ortograficzny, czy za archaizm? -
pytania trzy22.02.201322.02.20131. Często spotykam się z pomijaniem przecinków w tytułach. Według reguł rzeczownik (lub grupa rzecz.) w wołaczu wymaga użycia przecinka. Jak więc należy napisać tytuł „Chwal duszo moja Pana”. Czy „Chwal, duszo moja, Pana”?
2. Czy należy stawiać przecinek po wykrzykniku O? Napiszemy: „O, wielki Boże” czy też „O wielki Boże”?
3. Czy poprawne jest zdanie: „Widzę cię trochę zmęczonego”? Wybrałabym formę: „Widzę cię trochę zmęczonym”, ale może to archaizm. Z wyrazami szacunku,
H. Jakubowska
-
reflektować27.01.201027.01.2010W polskich tekstach homiletycznych i rozważaniach religijnych można często spotkać słowo reflektować w znaczeniu: 'rozważać coś, podejmować refleksję nad czymś'. Słowniki rejestrują jedynie formy: reflektować się i reflektować na coś. Czy wspomniane wyżej „kaznodziejskie” zastosowanie tego czasownika można uznać za poprawne?
Z poważaniem,
Maria Jankowska -
regionalne dla3.12.20083.12.2008Witam,
pochodzę z Suwałk, gdzie bardzo często mówi się słowo dla. Wyrażenie na przykład „Daj to Maćkowi” zastępowane jest przez „Daj to dla Maćka”. Chciałbym zapytać, czy można uznać to za regionalizm. Mieszkańcy owych okolic są poniekąd po takich zwyczajach językowych rozpoznawani.
Uprzejmie dziękuję za odpowiedź. -
rzeczułka
11.11.202311.11.2023Dzień dobry,
w sztuce I.Witkiewicza „Szewcy” użyto słowa „rzeczułki” w objaśnieniu, w notatce na dole - w znaczeniu zdrobnienia od rzeczy. W słownikach internetowych znajduję jedynie powiązanie tego wyrazu z wyrazem „rzeka”. Czy zatem poprawne jest wciąż stosowanie na co dzień słowa „rzeczułki” w znaczeniu zdrobnienia od rzeczy? A może to już archaizm? Bardzo mi się to słowo podoba i mam ochotę je popularyzować. Proszę uprzejmie o odpowiedź.
Z poważaniem
Anna
-
rżnąć a dorznąć10.11.201510.11.2015W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
Z poważaniem
Marek Kielar