archaizm
-
diukowa
22.11.202315.11.2023Mam problem z zapisem tytułu diuk w rodzaju żeńskim. Czy poprawna forma brzmi diukowa? W polskiej literaturze często stosuje się ten tytuł zamiennie z księciem, co wydaje mi się niezbyt fortunnym zabiegiem, ponieważ słowa prince i duke w języku angielskim mają osobne znaczenie.
Pozdrawiam.
-
Dlaczego a z ogonkiem?23.12.200823.12.2008Witam!
Dlaczego do zapisu o nosowego używa się litery ą, czyli a z ogonkiem, a nie litery o z ogonkiem? -
Dlaczego pięta?14.10.201614.10.2016Szanowni Państwo,
zastanawia mnie rola pięty we frazeologii. Mamy chwalipiętę, wiercipiętę. Słyszałem też powiedzenie niech ci pójdzie w pięty (nawiasem mówiąc, nie wiem, co właściwie znaczy).
Czy wiadomo, skąd owa pięta się wzięła? Co do chwalipięty, przyszło mi kiedyś do głowy, że może ma to coś wspólnego z piętą Achillesa, tj. chwalipięta 'chwali nawet swój potencjalnie słaby punkt’. Ale to pewnie tylko moja fantazja.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
dlań19.05.200519.05.2005W przekładzie Romea i Julii dokonanym przez Paszkowskiego znalazłem zdanie: „I teraz, gdym znalazł dlań oblubieńca ksiażęcego rodu’’, gdzie dlań odnosi się do Julii. Dziś, o ile mi wiadomo, tego typu skrócone zaimki mogą się odnosić tylko do rodzaju męskiego. Czy chodzi więc tutaj o archaizm czy też błąd?
-
do Zabłudowa5.07.20045.07.2004Jest niedaleko Białegostoku, miasta, w którym mieszkam, wieś o nazwie Zabłudów. Moje pytanie dotyczy odmiany tej nazwy przez przypadki, a w szczególności formy miejscownika. Znajomi mówią w Zabłudowiu, do Zabłudowia. Czy są to formy poprawne? Czy nie powinno odmieniać się tej nazwy analogicznie do Zambrowa (Zabłudów – Zabłudowa, w Zabłudowie itd.)?
-
drabę, dziabę, kłamę30.06.200930.06.2009Mieszkam od niedawna w Sosnowcu (Zagłębie Dąbrowskie) i ze zdumieniem słyszę, jak powszechna w mowie jest forma 1. osoby liczby pojedynczej czasowników typu: kąpać, grzebać, wykopać w takiej postaci: wykąpę, wygrzebę, wykopę – zamiast: wykapię, wygrzebię, wykopię. Nie spotkałam się z tym nigdzie indziej, a bywałam w różnych regionach kraju. Czy jest to znany regionalizm, czy może przypadkowo masowo powielany błąd językowy, jeśli o takim zjawisku można w ogóle mówić?
Pozdrawiam.
-
dwie zagadki16.02.200516.02.2005Witam serdecznie.
1. Jak powiedzieć poprawnie: „Widzę go co chwilę” czy też lepiej „Widzę go co chwila”?
2. Czy poprawne jest zastępowanie wyrazem czym słowa im? Mam na myśli konstrukcje typu: „Im więcej ludzi, tym bardziej duszno”. Na Śląsku, gdzie mieszkam, często słyszy się: „Czym więcej ludzi, tym…”. Czy w tym znaczeniu można tych wyrazów używać na równi? -
dyzenteria, nie dezenteria1.11.20091.11.2009Czy słowo dyzenteria miało kiedyś postać dezynteria? Natrafiłem na taką w jednej starej książce i nie wiem, czy to błąd, czy archaizm. Nb. ta książka to PWN-owska Mała encyklopedia przyrodnicza pod red. Kazimierza Maślankiewicza, z 1957 r.
-
Dzielimy tylko przez 27.11.201627.11.2016Kiedyś widziałem konstrukcję podzielić razy zamiast utartego (w moim mniemaniu) podzielić przez. Nie wiem teraz gdzie przeczytałem taką konstrukcję, ale ziarno niepewności zostało we mnie zasiane… (może to archaizm albo chochlik drukarski?)
Bardzo dziękuję za odpowiedź.
-
e pochylone28.01.200828.01.2008„Idzie jesień i zima, synów nié ma i nié ma” – tak w formie dawnej, utrwalonej i przekazanej przez poetę. A jak pisać nié ma w tekstach współczesnych, np. w partiach dialogowych – pominąć é i zostawić tylko ni ma? Czym jest dziś ten zwrot, jeśli wypowiadająca go osoba nie stosuje go z przymrużeniem oka (dla efektu, zabawy itp.), lecz bierze za naturalną właściwą formę – archaizmem, regionalizmem, argotyzmem czy błędem? A jeśli błędem, to jak bardzo rażącym?
