-
Zagadkowy cywił
6.05.20236.05.2023Szanowni Eksperci,
Julian Tuwim w wierszu z 1936 r. „Gwiżdżąc sobie a muzom na ulicy poeta rozmyśla o kompetencjach władzy” użył kilkakrotnie wyrazu cywił zamiast spodziewanego cywil (np. „Cywił ci ja, cywił, / Piękna to pozycja, / Dla mnie nie jest żandarm, / Dla mnie jest policja!”). Czy taki zapis to inwencja poety, czy też faktycznie istniała kiedyś taka oboczność? Nie znalazłem wyrazu cywił w żadnym ze znanych mi słowników.
Z wyrazami szacunku
Piotr Albin Michałowski
-
za gotówkę8.04.20148.04.2014Droga Poradnio!
Ostatnio zaczęło mnie irytować wyrażenie kupować za gotówkę w znaczeniu nie na kredyt. Jak dla mnie za gotówkę oznacza używając banknotów i monet. Czy słusznie? -
Zaimek wy – małą czy wielką literą 17.03.201717.03.2017Czy błędem językowym jest użycie słowa Wam z dużej litery w zdaniu (opis męskiego stroju krakowskiego):
Chciałbym przedstawić Wam tradycyjny, krakowski strój męski.
-
za i zbyt29.10.201429.10.2014Czy słówka za i zbyt są całkowicie równoważne? Zajrzałem do haseł w słownikach języka polskiego i poprawnej polszczyzny, lecz nie jest tam wyjaśnione, w jakich sytuacjach należy tych słów używać. Są wyrazy, do których pasuje jedno i drugie, np. za mały i zbyt mały, za jasno i zbyt jasno, ale chyba nie mówi się za zaawansowany, za niesprawiedliwy, za cofnięty itp., bo tam bardziej pasuje zbyt. Czy taki wybór jest jakoś uregulowany językowo, czy jednak trzeba rzecz brać na wyczucie?
-
zakańczać3.10.20023.10.2002Zajmuję się umowami w telekomunikacji. Często używanym w nich terminem jest „opłata za zakańczanie połączeń w sieci operatora”. Wydaje mi się, że nie jest to forma poprawna, bo chodzi o połączenia zakończone, już zrealizowane. Poza tym jest to rusycyzm, który mi „źle brzmi”. Proszę o radę, czy forma, której ja używam w liczbie pojedynczej i w liczbie mnogiej w wyrażeniach: „opłata za kończenie połączeń”, „opłata za zakończenie połaczenia”, jest poprawna.
-
Za pięć dwunasta31.01.201731.01.2017Czy podawanie godziny jako za pięć dwunasta jest poprawne?
Jeśli może nie być całych pięciu minut, bo już minuta trwa. Godzina nie będzie za pięć minut, tylko za mniej.
Pozdrawiam
-
za piętnaście siódma18.05.200718.05.2007Witam serdecznie!
Uraził mi „wewnętrzne ucho” przeczytany w książce zwrot: „Było za piętnaście siódma”. Czy słusznie? Zdaje mi się, że jednak tą podstawową informacją jest tutaj ta godzina siódma w rodzaju żeńskim, a nie że coś było, jakiś stan przed siódmą. Czy się mylę? Bo gdyby poprzestawiać szyk słów, mielibyśmy: „Była siódma za piętnaście”, a nie było… Czy to jest w ogóle jakiś argument i jakaś metoda – przestawić szyk słów w zdaniu, żeby odkryć rodzaj?
Dziękuję i pozdrawiam. -
zapisać kredą w kominie1.07.20111.07.2011Witam serdecznie,
proszę o przybliżenie etymologii wyrażenia zapisać coś kredą w kominie.
Pozdrawiam,
Agata Radzikowska -
zapisać się10.01.201310.01.2013Które ze sformułowań jest poprawne: „Zapisz się na newsletter” czy „Zapisz się do newslettera”? To pierwsze przywodzi mi na myśl słowa ze skeczu kabaretu Tey: „Przyszedł ten, co się w zeszłym tygodniu zapisał na nać pietruszki”.
-
Zapis cyfrowy liczebników porządkowych14.11.201814.11.2018Jak rozumieć fakt, że w słowniku przy wyjaśnieniu hasła pułk w przykładach liczebniki są z kropką – 1. Pułk Strzelców Podhalańskich, 3. Pułk Ułanów Śląskich, podczas gdy w Poradni zaleca się zapis bez kropki. Jeśli jest wariantywność może do słownika należy wprowadzić drugą możliwość? Bo inaczej robi się zamieszanie.