całość
  • orzeczenie przy tzw. podmiocie szeregowym
    11.09.2009
    11.09.2009
    Drodzy Eksperci,
    jaką formę powinno mieć orzeczenie w zdaniach typu:
    1. Po przestąpieniu progu widzimy, że znajdują się (znajduje się?) tam fotel, ława i stary kominek.
    2. Aby to osiągnąć przydadzą się (przyda się?) pomysłowość i poczucie humoru.
    3. Dopełnieniem całości (jest?) efektowny stoliczek, miękka kanapa.
    4. Jest tam piękny stół i sofa (a może: tam piękny stół i sofa?)
    Z poważaniem, AP
  • procent
    4.10.2005
    4.10.2005
    Witam serdecznie!
    Jakie są właściwe formy wyrazu procent w liczbie mnogiej i zasady jego użycia? Czy poprawną formą jest 38 procent czy też 38 procentów?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Rozbiór logiczny

    12.10.2023
    12.10.2023

    Dzień dobry,

    proszę o rozstrzygnięcie dyskusji z forum nauczycieli języka polskiego: jaką funkcję pełni określenie w mieście w zdaniu Ola piecze najlepsze ciasta w mieście. Zdania grupy są podzielone:

    – okolicznik miejsca w grupie orzeczenia

    – przydawka (rozwinięta).

    Dziękuję:)

  • Siła Większa
    1.12.2012
    1.12.2012
    Szanowni Państwo!
    Dwa zdania: „Wierzę, że Siła Większa mi pomoże” i „Wierzę, że Siła większa mi pomoże”. Jaką częścią mowy i zdania jest Siła Większa (określenie rozumiane jako całość) oraz Siła i większa z drugiego zdania (przydawka przymiotna?)? Co jest podmiotem w tych zdaniach: domyślne ja czy ta Siła?
    Z poważaniem
    Deckard
  • Trzy czwarte

    17.09.2022
    5.07.2022

    Czy poprawne jest: trzy czwarte kraju jest puste? Czy trzy czwarte kraju są puste.

    Pozdrawiam serdecznie

    W całości pełna wdzięczności

    Dorota

  • trzy zdania w cudzysłowie
    12.05.2015
    12.05.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Czy w przypadku kilku przypuszczalnych wypowiedzi ujętych w cudzysłów, jeśli każda z nich kończy się pytajnikiem, wykrzyknikiem lub wielokropkiem, nie potrzeba pomiędzy nimi żadnych znaków interpunkcyjnych? Przykład:
    „Gdzie jeszcze możemy się spotkać?” „Hmm, może na plaży…” „Zgoda!” – tak pewnie się to odbyło.

    Pozdrawiam
    Anna
  • Wilanów Wysoki, Śródmieście Północne
    14.05.2018
    14.05.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o pisownię nazw części dzielnic, jak: Wilanów Wysoki/wysoki, Śródmieście Północne/północne. Nie wiem, czy sformułowania takie należy w całości uznawać za nazwy własne i pisać wszystkie wyrazy wielką literą. Chyba raczej tak. Właśnie takie zapisy widuje się na tabliczkach pod nazwami ulic.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • witkacyzmy
    9.04.2008
    9.04.2008
    Szanowni Eksperci!
    Czy jatros i jatromantis to wyrazy-cytaty, czy częściowo spolszczone? Co mogą oznaczać, od jakich wyrazów podstawowych i z jakiego języka pochodzić, które znajdują się w manifeście Witkacego „Z Papierka Lakmusowego’’: neo-pseudkretynizm, neo-kabotynizm, solipsoderyzm, neo-humbugizm, mistyficyzm, fiktobydlęcyzm, i czy błaźnizm, papugizm, małpizm, filutyzm, gitaryzm, piurglabizm są hybrydami? Czy można je uznać za hybrydy złożone z obcej podstawy słowotwórczej i gr. sufiksu -izm, oznaczającego potocznie doktrynę, teorię, kierunek artystyczny np. papugizm: tur. papahan + sufiks -izm (gr. -isma, ismos)?
    Monika Czarnota
  • yachtclub
    18.10.2002
    18.10.2002
    Jak należy poprawnie wymawiać (zakładając, oczywiście, że dany „potworek językowy” ma rację bytu w języku polskim…) wyrażenia złożone z dwóch wyrazów, z których jeden brzmi po polsku, a drugi po angielsku – typu yacht club (dlaczego, u licha, nie klub jachtowy!)?
    1. całość po polsku, tzn [yachtclub]?
    2. całość po angielsku, tzn [jachtklab]?
    3. pierwszy wyraz po polsku, a drugi po angielsku (horrorek pokutujący wśród milionów Polaków), tzn [jachtklub]?
    4. pierwszy wyraz po angielsku, a drugi po polsku (dlaczego nie…), tzn [yachtklab]?

    Podobnie Always Plus (dlaczego nie, u licha, Zawsze Plus!), analogicznie: [alwaysplus], [olłejzplas], [alwaysplas], [olłejzplus] (treść nawiasu jw.).
  • zagadki gramatyczne
    14.11.2001
    14.11.2001
    Szanowni Państwo!
    Od wielu lat korzystam z różnych słowników języka polskiego PWN, poszukując w nich wiedzy na temat znaczenia, odmiany czy prawidłowego użycia wyrazów. Z reguły taką wiedzę znajduję, za co jestem Redakcji bardzo wdzięczny. Czasem jednak, biorąc udział w różnego rodzaju konkursach, potrzebuję informacji czy dany wyraz jest (bywa) rzeczownikiem, zaimkiem, partykułą czy inną częścią mowy. W większości przypadków daję sobie radę sam, ale są wyjątkowo złośliwe wyrazy, których nie potrafię odpowiednio zaklasyfikować. Niestety, interesujących mnie informacji nie znajduję także w słownikach PWN. A może istnieje publikacja, o której nie wiem?
    Właśnie biorę udział w konkursie, w którym tworzywem są słowa. Byłbym bardzo wdzięczny, gdybyście Państwo zechcieli odpowiedzieć na kilka pytań:
    1. Czy wyraz re (m.in. trzytomowy Słownik języka polskiego PWN pod redakcją prof. Szymczaka) jest rzeczownikiem?
    2. Czy wyraz trza (ten sam słownik) jest czasownikiem? Czy można tu określić czas?
    3. Jaką częścią mowy jest słowo zacz (ten sam słownik)?
    4. Czy wyraz recte jest przysłówkiem (m.in. Nowy słownik ortograficzny PWN pod redakcją prof. Polańskiego)?
    5. Czy w haśle zrzec się (obydwa słowniki) można powiedzieć o słowie zrzec, że jest bezokolicznikiem, czy bezokolicznikiem jest całe wyrażenie?
    6. Czy w czasownikach w trybie rozkazującym typu: naznacz, racz, zarycz można określić czas?
    7. Jaką częścią mowy jest wyraz razy, używany na określenie mnożenia (jest to wyraz hasłowy Nowego słownika poprawnej polszczyzny pod redakcją prof. Andrzeja Markowskiego)?
    Z góry dziękuję za pomoc. Z poważaniem,
    Mirosław Sochalski, Bydgoszcz
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego