celny
  • celny
    22.02.2013
    22.02.2013
    Szanowny Panie Profesorze,
    czy za jedną z podstaw słowotwórczych przymiotnika celny można uznać rzeczownik cela? Pozostałe dwie podstawy to, jak przypuszczam, cel i cło. Dziękuję bardzo za pomoc.
    Z wyrazami szacunku
    Dominik
  • Co się robi z wypowiedzią?
    20.12.2017
    20.12.2017
    Szanowni Państwo,
    czy poprawna jest łączliwość udzielić wypowiedzi? Jeśli nie, jakiego innego czasownika można użyć?

    Pozdrawiam
  • zapis daty
    29.06.2009
    29.06.2009
    Pragnę zadać pytanie, na które odpowiedź częściowo została już udzielona, mianowicie pytanie dotyczącego poprawnego zapisu dat. Wielki słownik języka polskiego z 2003 r. podaje jako poprawny zapis daty: 12.5.2002 r. Która forma jest poprawna: 12.5.2002 r. czy miesiąc wyrażony cyfrą 5 powinien być poprzedzony cyfrą 0 – 12.05.2002 r.?
  • Intrastat, intrastat, INTRASTAT?
    17.05.2004
    17.05.2004
    Jaką pisownię powinno się zastosować do formularza o nazwie zamieszczonej w tytule pytania: Intrastat, intrastat czy INTRASTAT? Przez specjalistów stosowana jest bardzo dowolna pisownia. Ponieważ jest to nazwa formularza, sądzę, że powinno się go zapisywać wielką literą, ale może wskazana jest pisownia wersalikami (INTRASTAT), tak jak ZUS RMUA czy PIT-37.
  • Jeszcze raz o słowie D(d)yrektywa
    25.06.2018
    25.06.2018
    Chciałem dopytać o: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ddyrektywa-Rady-92-43-EWG-z-dnia-21-maja-1992-r-w-sprawie-ochrony-siedlisk-przyrodniczych-oraz-dzikiej-fauny-i-flory;18211.html. Chodzi o fragment: „(…) kiedy słowo »Dyrektywa« nie rozpoczyna zdania, oddaje się je w druku małą literą (np. »zawarte (…) w dyrektywie Rady (…)«)”. Ale przecież „dyrektywa” jest tu początkiem nazwy własnej, a podany w nawiasie przykład to ten sam, który właśnie z tego powodu został zapisany wyżej wielką literą.
  • Rozszczelnić, rozszczelniać
    31.05.2017
    31.05.2017
    Drukowane słowniki PWN (w tym WSO) nie zawierają haseł rozszczelnić i rozszczelniać. Czasowniki te nie występują także w udostępnionej części Korpusu, co jest dziwne, skoro są dość powszechne w internecie i w mowie.

    Nowsze okna pozwalają zwykle na 4 pozycje: otwarte, zamknięte, uchylone i rozszczelnione. Czy tę ostatnią pozycję można nazwać jakoś inaczej?

  • Skład jako nazwa zawodników tworzących drużynę

    28.12.2021

    Nurtuje mnie etymologia wyrazu skład w rozumieniu 'zawodnicy tworzący drużynę sportową;. Wydaje się, że pochodzi on od czasownika  składać, tak jak np. w przypadku znaczenia 'magazyn'. W obcych językach w sensie sportowym używa się jednak podobnie brzmiących wyrazów squad (j. angielski), czy  squadra (j. włoski), które z kolei mają etymologię zbieżną z polską eskadrą. Czy jest to zwykły zbieg okoliczności, czy może  skład w znaczeniu 'drużyna' jest niezależnym zapożyczeniem?

  • Sowiecki a radziecki

    25.03.2021
    14.06.2018

    Szanowni Państwo,

    czy wiadomo, kiedy zaczęto używać staropolskiego słowa radziecki w znaczeniu rosyjskiego sowietskij zamiast kalki sowiecki? Jeśli się nie mylę, przed wojną nawet polscy komuniści mówili wyłącznie Sowiety i sowiecki.


    Z poważaniem,

    Łukasz

  • świtkiem pod południe
    3.10.2013
    3.10.2013
    Moja ciotka często używała wyrażenia świtkiem pod południe. Po wpisaniu go w Google zobaczyłem, że jest używane również przez innych. Czy notuje je jakikolwiek słownik?
  • zajmować, konfiskować
    10.06.2002
    10.06.2002
    Szanowni Państwo,
    Po raz kolejny zwracam sie z zapytaniem. Tłumaczę tekst odnośnie wynajmu jachtów. Proszę o odpowiedź, jak poprawnie wyrazić się w sytuacji, kiedy ktoś nieprawnie korzysta z jachtu (choć wcześniej go wynajął). Wtedy najemca konfiskuje jacht czy też zajmuje jacht?
    Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam,
    Agnieszka Posavec
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego