chcąc-nie-chcąc
  • Nic nie działaNie wszystko działa

    14.02.2017
    14.02.2017

    Można powiedzieć, że wszystkozostało zniszczone, w związku z czym nicnie działa (w polskim mamy taki wynalazek jak podwójne zaprzeczenie). A czy dopuszczalna jest forma Wszystkonie działa?

    Poprawne jest stwierdzenie Wszystko jestzepsute (tutaj nie mamy negacji), ale czy zamiana „zepsutości” na formę przeczącą (nie działa) powoduje, że zdanie jest niepoprawne? A może są dopuszczalne wyjątki?

  • Nie dotknij! a Nie dotykaj!
    8.11.2018
    8.11.2018
    Szanowni Państwo!
    Zastanawia mnie poprawność wyrażeń nie dotknij, nie owiń, nie spójrz, nie zbliż. Czy taka forma czasownika jest poprawna, czy powinniśmy jednak napisać nie dotykaj, nie owijaj, nie patrz, nie zbliżaj?

    Małgorzata
  • Nie ma komu posprzątać
    9.12.2010
    9.12.2010
    Spotykam się czasem z zupełnie obco dla mnie brzmiącą formą: nie ma komu, oznaczającą: 'nie ma nikogo, kto by…'. Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy jest to forma poprawna. Czy mogę powiedzieć na przykład: „Posprzątać nie ma komu”, czy jednak muszę użyć sformułowania „Nie ma kto posprzątać”?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Gabriela Niemiec
  • Nie mam się w co ubrać
    12.03.2012
    12.03.2012
    Szanowna Redakcjo,
    chciałabym poprosić o rozwikłanie mojego problemu natury interpunkcyjnej. Mianowicie, poprawny jest wariant: „Nie mam się w co ubrać” czy też „Nie mam się, w co ubrać”? Wydaje mi się, że jest to utarty zwrot, wobec czego nie można mówić, o wprowadzaniu zdania podrzędnego do zdania składowego (?) „Nie mieć się” – w końcu czegoś takiego w polszczyźnie chyba nie ma. W każdym razie mogę się mylić, dlatego też proszę uprzejmie o odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Karolina S.
  • nietwórca i nie-Polak
    22.04.2008
    22.04.2008
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać, jak poprawnie zapisać termin nie-twórca, będący przeciwstawnieniem logicznym (razem, oddzielnie czy z łącznikiem). Na przykład w zdaniu: „Nie-twórca przypisał sobie autorstwo cudzego utworu”. Słownik ortograficzny języka polskiego odnosi się jedynie do przeciwstawień logicznych, których drugi człon pisany jest wielką literą, np. nie-Polak.
    Oczekując na Państwa odpowiedź, pozostaję z poważaniem,
    Krzysztof Czub
  • O pisowni nie w towarzystwie w ogóle, na pewno
    11.02.2016
    11.02.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać, czy powinniśmy pisać partykułę nie (analogicznie do połączeń z bynajmniej i wcale) rozdzielnie z takimi wyrażeniami jak: w ogóle, tylko, na pewno i nigdy. Przykłady, które mam na myśli, to:
    1. Do w ogóle nie podjętych działań zaliczamy…
    2. Jego zachowanie było wymowne, na pewno nie neutralne, powodujące chaos.
    3. Człowiek nigdy nie naśladujący innych.

    Z poważaniem
    Czytelnik
  • Osobiście tam nie byłem
    3.11.2015
    3.11.2015
    Szanowni Państwo,
    kiedy powiedziałem znajomemu, że znam pewne miejsce, ale nie byłem tam osobiście, zapytał, czy można być gdzieś nieosobiście. Odpowiedziałem, że nie można, ale czasem pojawiają się w wypowiedziach takie puste semantycznie słowa, które po prostu coś podkreślają. Odrzekł, że idąc tym tropem, można by właściwie cofać się do tyłu, bo do tyłu podkreśla kierunek cofania. Zacząłem się zastanawiać, czy nie ma racji, tzn. czy być gdzieś osobiście nie jest po prostu pleonazmem.
  • Pożyczać, nie pożyczać?
    13.01.2015
    13.01.2015
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy zapożyczeń z języka angielskiego. Czy poprawne jest zapożyczanie wyrazów takich, jak: copywriter, freelancer itp.? Wiem, że utrwaliły się one w polszczyźnie i weszły do słowników, ale mimo wszystko nie zostały spolszczone, ich wymowa jest obca. Czy z punktu widzenia językoznawców takie pożyczki są poprawne? Przecież np. copywriter nie kojarzy się nawet z żadnym polskim słowem, podobnie bloger, chociaż w ostatnim wypadku polska jest chociaż wymowa.
  • taki, a nie inny
    27.11.2008
    27.11.2008
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwość dotyczącą interpunkcji wyrażenia taki a nie inny. Otóż wedle Zasad interpunkcji Stanisława Jodłowskiego bez przecinka pisze się wyrażenia taki a taki, a przez analogię także tak a nie inaczej. Jodłowski jednak – ani żaden dostępny mi słownik interpunkcyjny – nie rozstrzyga, czy analogię należy rozciągnąć też na taki a nie inny. Uzus jest w tej mierze niejednolity – ale tak zwykle z interpunkcją po polsku bywa.
    Pozdrawiam
    Marcin Miłkowski
  • z nie bylekąd
    22.06.2014
    22.06.2014
    W słowniku ortograficznym można znaleźć następujące pary: gdzieskąd; nigdzieznikąd; gdzie indziejskądinąd; nigdzie indziejznikądinąd; byle gdziez bylekąd. Intryguje mnie, dlaczego akurat z bylekąd, a nie zbylekąd, ale nie o to chcę spytać, bo wyjaśnieniem jest pewnie zwyczaj i konwencja. Chciałbym zapytać o pisownię analogicznego odpowiednika dla wyrażenia nie byle gdzie. Waham się między formami z nie bylekąd i z niebylekąd.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego