Zdecydowanie nie należę do pogromców pleonazmów, ale ostatnio moja tolerancja dla nich (pleonazmów, nie pogromców) została wystawiona na próbę. Oto zdanie z jednej książki: „Zbyt chętnie chciał…”. Czy to jeszcze da się obronić?

Szanowna Pani Profesor,
mocno się zdziwiłem, kiedy przeczytałem niektóre tytuły rozdziałów w podręczniku do języka polskiego do klasy 7 dotyczące zdań złożonych podrzędnie. Otóż zostały one, moim zdaniem, sformułowane niepoprawnie, ponieważ brzmią następująco (tylko trzy przykłady):
Zdania złożone z podrzędnym dopełnieniowym
Zdania złożone z podrzędnym podmiotowym
Zdania złożone z podrzędnym okolicznikowym.
nie rozumiem w tej konstrukcji, co to jest „podrzędnym dopełnieniowym” etc. Powinno chyba być „z podrzędnym dopełnieniem” lub „zdanie złożone podrzędnie dopełnieniowe”.
Serdecznie pozdrawiam
Michał

Szanowna poradnio,
proszę o wskazanie, która z poniższych wersji jest poprawna (ewentualnie lepsza). Różnią się one spójnikiem wprowadzającym zdanie podrzędne.
1. Rzadko zdarza się, by [aby, żeby] jeden napastnik minął pięciu obrońców.
2. Rzadko zdarza się, że jeden napastnik mija pięciu obrońców.
Według mnie ta pierwsza wersja jest lepsza, ale w słownikach podane jest tylko połączenie zdarza się, że… i stąd wątpliwość.

Dzień dobry,
znajoma twierdzi, że słowo łosik jest zdrobnieniem od łosia. Mnie wydaje się to bzdurą. Kto ma rację? A jeśli ja, to co oznacza to słowo i skąd się wzięło? I jak właściwie zdrobnić łosia?
Z góry dziękuję,
Magda Charytończyk

Szanowni Państwo,

dowiedziałem się, że jabłko to etymologicznie zdrobnienie od słowa jabło, ale skoro tak, to czemu zdrobnienie od słowa mydło brzmi mydełko, a nie mydłko, czemu od lustro jest lusterko a nie lustrko, itd. Idąc tym tropem chyba powinno się mówić jabełko. Proszę o odpowiedź.

Pozdrawiam

Dzień dobry,

w litanii do Najświetszego Serca Pana Jezusa jest zawołanie: „Serce Jezusa, zelżywoscią napełnione”. Co oznacza rzeczownik zelżywość? Nie znalazłam w słowniku, więc chyba dzisiaj nie jest używany, ale co kiedyś oznaczał i jakie jest pochodzenie tego słowa? Dla mnie brzmi negatywnie, ale przecież musi mieć znaczenie pozytywne. Dziekuję.

Iwona

W pismach urzędowych, powołując przepis prawny, wskazuje się miejsce jego publikacji. Dyskusja w gronie przyjaciół skupiła się wokół tematu wskazywania w pismach urzędowych miejsc publikacji ustaw i rozporządzeń. Stąd pytanie, która forma zapisu jest właściwa: „Dz.U. nr xx poz. xx z póżniejszymi zmianami” czy „Dz.U. nr xx poz. xx ze zmianami”?
Pozdrawiam,
Barbara Biegańska

Dyrektor domu kultury wraz z organizatorami koncertu zaprasza gości czy zapraszają gości? Dziękuję za odpowiedź.

„Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
1. po angielsku, z angielska
Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.

Czy wyraz ziemia jest poprawnie napisany w poniższym zdaniu: „«Dom» jest filmem o ziemi”? Czy w przypadku gdybyśmy dodali wyraz planeta: „«Dom» jest filmem o planecie Ziemia”, ziemia należałoby napisać wielką literą? Kiedy nazwy ziemia, słońce i księżyc są traktowane jako terminy astronomiczne, bo tylko wtedy piszemy je wielką literą?
— lumay, internauta