czasem
  • Raz na jakiś czas i jego regionalne i gwarowe odpowiedniki

    22.07.2021
    22.07.2021

    Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?

  • czas przeszły czasownika w rodzaju nijakim
    17.05.2011
    17.05.2011
    Dzień dobry,
    czy jeśli w tekście literackim podmiotem w zdaniu jest miasto, np. Betlejem, które się wypowiada w tym zdaniu, to czy powinno ono powiedzieć poczułem, czy poczułom, stopiłem się, czy stopiłom się itd.?
    Pozdrawiam serdecznie,
    jrepeć
  • Czas przyszły potrafić
    7.02.2020
    7.02.2020
    Dzień dobry!

    W gronie znajomych dyskutowaliśmy ostatnio temat odmiany czasownika potrafić, a konkretnie jego formy w czasie przyszłym, który z kolei był już przedmiotem pytania w Poradni: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/potrafie;11101.html. Skąd się bierze to, że forma złożona czasu przyszłego będę potrafił budzi wątpliwości autorów słownika poprawnej polszczyzny, jeśli dopuszczamy aspekt niedokonany czasownika potrafić?

    Jest to szczególnie interesujące w kontekście przywołanego przez Państwa, dawniej używanego czasownika potrafiać. Skoro zmienił on pisownię i upodobnił się w ten sposób do potrafić, de facto nadając temu drugiemu aspekt niedokonany, to czemu zmiana pisowni nie miałaby mieć miejsca w przypadku złożonej formy czasu przyszłego: będę potrafiał przekształciłoby się wtedy w będę potrafił.

    Taki sposób przedstawienia zagadnienia możliwy jest być może tylko w przypadku filologicznego dyletanctwa, do którego się przyznaję, niemniej opis ten wydaje mi się bardziej adekwatny niż stwierdzenie, że jeden czasownik zanikł, a drugi niezależnie nabył nowy aspekt. Powszechność użycia czasownika potrafić w aspekcie niedokonanym świadczy o tym, że potrafiać nie powinno było zaniknąć bez przeniesienia swojego znaczenia na nową formę, naturalne wobec tego wydaje się, by przeniosło i wzorzec odmiany, chyba że traktujemy potrafić jako swego rodzaju skamielinę językową, świadczącą o jego historii, ale niepodlegającą już żadnym adaptacjom w kwestii uzusu językowego.

    A może problemem jest niezgodność pomiędzy tym, co sugeruje znaczenie czasownika w jego aspekcie niedokonanym, a tym, na co wskazuje jego morfologia?

    Pozdrawiam
    Karol Cwalina
  • czas przyszły złożony
    11.07.2003
    11.07.2003
    Która forma jest poprawna:
    1. W lecie na plaży będzie się dziać dużo ciekawych rzeczy.
    2. W lecie na plaży będzie się działo dużo ciekawych rzeczy.
    W TVP powszechna jest forma pierwsza, a mnie bardziej poprawna wydaje się ta druga.
  • czas przyszły złożony
    14.02.2006
    14.02.2006
    Czy poprawne jest określenie oferował będzie?
  • czas przyszły złożony
    21.06.2012
    21.06.2012
    Dzień Dobry,
    chciałabym zapytać, jak poprawnie napisać sformułowanie: „Każdego dnia o pełnej godzinie będziemy prezentować działanie systemów nawadniających” czy „…prezentować będziemy”? „Codziennie po godzinie 16 będziemy losować drobne upominki!” czy „…losować będziemy”? Jest to fragment tekstu zaproszeniu do odwiedzenia stoiska targowego, skierowanym do naszych klientów.
    Z poważaniem
    Ewa Napolska
  • czas przyszły złożony
    15.12.2012
    15.12.2012
    Jak lepiej, bardziej prawidłowo mówić: „Marek nie będzie pracował w takich warunkach!” czy „Marek nie będzie pracować w takich warunkach!”? Pierwsza forma od razu informuje o płci. Druga natomiast (jak dla mnie) jest wygodniejsza w wymowie. Trochę gryzie mnie to, że w tej drugiej formie następuje połączenie czasu przyszłego (będzie) i przeszłego (pracował), ale zdaję sobie sprawę, że to poprawna wymowa.
    Proszę o pomoc
  • czas przyszły złożony
    15.06.2014
    15.06.2014
    Która forma jest poprawna – będę jechać czy będę jechał? Będą czytać czy będą czytali?
  • czas teraźniejszy
    8.05.2010
    8.05.2010
    Dzień dobry.
    Jak będzie wyglądać forma teraźniejsza od wyrażenia przetrwać? Chodzi mi o np. takie zdanie: „Drużyna przetrwała wszystkie ataki”. Myślałem o słowie przetrwuje, ale takiego słowa nie ma.
    Pozdrawiam
  • czas teraźniejszy odniesiony do przyszłości
    9.04.2011
    9.04.2011
    Chciałbym rozwiązać z Państwa pomocą sprawę z tytułami. W dziennikarstwie sportowym często możemy znaleźć takowe:

    Wisła gra o półfinał/ Wisła walczy o półfinał – Załóżmy, że mecz odbywa się jutro, a ja piszę o tym dzień wcześniej z takim tytułem.
    Wisła gra z Legią. O Mistrzostwo
    Zwycięstwo Barcelony. Grają w 1/4 LM.
    Energa walczy o medal. Polpharma po sezonie (mecz dopiero za tydzień i wtedy będą walczyć, ale z drugiej strony zapowiadamy spotkanie, ponieważ nie odpadli – to walczą.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego